Pasteur-instituut (Frankrijk)
Het Pasteur-instituut, ook wel als Institut Pasteur aangeduid, is een Franse particuliere non-profitorganisatie, een stichting gewijd aan de studie van biologie, micro-organismen, ziekten en vaccins. Het is vernoemd naar Louis Pasteur, zijn stichter en eerste directeur, die in 1885 als eerste een vaccin tegen hondsdolheid heeft ontwikkeld. Het instituut Pasteur is opgericht bij decreet van 4 juni 1887 en geïnaugureerd op 14 november 1888 door Marie François Sadi Carnot. Louis Pasteur gaf het drie doelstellingen mee: "het zal een kliniek voor de behandeling van hondsdolheid, een onderzoekscentrum voor besmettelijke ziekten en een onderwijscentrum voor de studie van de microbie (de latere microbiologie) zijn".
Pasteur-instituut Institut Pasteur | ||
Oudste gebouw van het Pasteur-instituut in Parijs, nu Musée Pasteur, waarin de privéappartementen van Pasteur, een crypte met zijn graf en een documentatiecentrum | ||
Geschiedenis | ||
Opgericht | 4 juni 1887 | |
Structuur | ||
Werkgebied | Microbiologie | |
Plaats | Parijs | |
Doel | Bij oprichting: "het zal een kliniek voor de behandeling van hondsdolheid, een onderzoekscentrum voor besmettelijke ziekten en een onderwijscentrum voor de studie van de microbie (de latere microbiologie) zijn" | |
Media | ||
Website | http://www.pasteur.fr |
Dit internationale onderzoeksinstituut, gevestigd in Parijs, loopt al meer dan een eeuw voorop in de strijd tegen besmettelijke ziekten. Door de jaren heen heeft het bijgedragen aan revolutionaire ontdekkingen die de geneeskunde geholpen hebben bij de bestrijding van infectieziektes zoals difterie, tetanus, tuberculose, poliomyelitis, griep, gele koorts, pest en aids. Het heeft in 1983 als eerste het hiv geïsoleerd: het virus dat aids veroorzaakt.
Sinds 1908 zijn acht wetenschappers van het instituut beloond met een Nobelprijs voor geneeskunde of fysiologie.
Geschiedenis
Het Pasteur-instituut is in 1887 opgericht door Louis Pasteur, de Franse wetenschapper die was begonnen met gistingexperimenten voor de bierindustrie en zijn werk uitbouwde tot fundamenteel onderzoek in de bacteriologie. Pasteur had een beginsel van sterilisatie, inmiddels bekend als pasteurisatie, al ontdekt en technieken van vaccinatie tegen bacteriële infecties ontwikkeld en hij was al bekend om een doeltreffend vaccin tegen hondsdolheid, toen hij het Pasteur-instituut stichtte.
Pasteur was evenzeer geïnteresseerd in fundamenteel onderzoek als in praktische toepassingen, en de eerste vijf afdelingen van het instituut zijn geregisseerd door geleerden van zeer uiteenlopende richtingen. Émile Duclaux kreeg de leiding over microbiologisch onderzoek, Charles Chamberland over het onderzoek van micro-organismen in relatie tot hygiëne. Een bioloog, Ilja Iljitsj Metsjnikov, werd verantwoordelijk voor het onderzoek in de morfologie van micro-organismen en twee artsen, Joseph Grancher en Émile Roux, leidden het onderzoek in microbiële techniek. Een jaar na de inauguratie van het instituut, startte Roux de eerste cursus microbiologie ooit onderwezen, onder de naam cursus technische microbie.
De opvolgers van Pasteur zetten de traditie voort, zoals te zien is aan in deze zeer onvolledige lijst van prestaties van het instituut:
- 1889 Émile Roux en Alexandre Yersin beschrijven het werkingsmechanisme van Corynebacterium diphtheriae en verbeteren de behandelingen van difterie met tegengiffen;
- 1894: Alexandre Yersin ontdekt de pathogene factor van de builenpest, Yersinia pestis;
- 1898: Paul-Louis Simond ontdekt de rol van de vlooien bij het doorgeven van de pest;
- 1907: Charles Louis Alphonse Laveran ontvangt de Nobelprijs voor zijn onderzoek, samen met Félix Mesnil, naar de rol van parasitaire protisten in het bloed bij sommige ziekten en bij met name malaria;
- 1908: Ilja Iljitsj Metsjnikov ontvangt de Nobelprijs voor zijn bijdragen tot het begrip van het functioneren van het immuunsysteem;
- 1910: Constantin Levaditi en Karl Landsteiner tonen aan dat kinderverlamming veroorzaakt wordt door een enterovirus;
- 1914-1918: onderzoekers van het instituut ontwikkelen een effectief oorlogsgas, chloropicrine[1];
- 1917: Félix d'Hérelle ontdekt het bacteriofaag, een virus dat zich uitsluitend verspreid binnen bacteriën;
- 1919: Jules Bordet ontvangt de Nobelprijs voor zijn ontdekkingen met betrekking tot het immuunsysteem.
- 1921: Albert Calmette en Camille Guérin maken een kweek van de tuberculosebacterie, Mycobacterium tuberculosis, en ontwikkelen het eerste werkzame vaccin tegen tuberculose, bekend als BCG-vaccin;
- 1928: Charles Nicolle ontvangt de Nobelprijs voor het ontrafelen van het geheim van de overdracht van vlektyfus, en in het bijzonder voor het bepalen van de rol van luizen bij dit doorgeven;
- 1932: Jean Laigret ontwikkelt het eerste vaccin tegen de gele koorts;
- 1935: Jacques Tréfouël, Thérèse Tréfouël, Federico Nitti en Daniel Bovet ontdekken de therapeutische werking van sulfamide;
- 1951: André Michael Lwoff bevestigt het bestaan van provirussen;
- 1954: Pierre Lépine ontwikkelt een van de eerste vaccins tegen kinderverlamming;
- 1957: Daniel Bovet ontvangt de Nobelprijs voor zij ontdekkingen met betrekking tot antihistaminica en de synthese van curare-achtige stoffen;
- 1965: Jacques Monod en François Jacob ontvingen voor hun werk aan lac-regulatie de Nobelprijs in Fysiologie of Geneeskunde;
- 1970: Jean-Pierre Changeux isoleert de eerste receptor van een neurotransmitter, acetylcholine;
- 1983 en 1985: Luc Montagnier, Jean-Claude Chermann en Françoise Barré-Sinoussi ontdekken de twee virussen (hiv) die aids veroorzaken; hiervoor krijgen Luc Montagnier en Françoise Barré-Sinoussi in 2008 de Nobelprijs.
Een belangrijke fout van het instituut was dat het in 1897 een notitie van Ernest Duchesne over het gebruik van Penicillium glaucum bij de behandeling van infecties over het hoofd zag. Een vroege toepassing van deze ontdekking zou miljoenen levens hebben kunnen redden.
De organisatie in de loop van de tijd
Het Pasteur-instituut had in de jaren 1960 met grote financiële problemen te kampen. Dit leidde in 1965 tot de aanvraag van Franse staatssubsidie. Deze subsidie werd verstrekt onder voorwaarde van strikte scheiding van commerciële activiteiten en fundamenteel onderzoek. Na een eerste overeenkomst met het farmaceutische bedrijf Roger Bellon, stichtte het instituut in 1972 een eigen commerciële tak, het Institut Pasteur Production (IPP). In 1974 nam Sanofi (dochter van Elf Aquitaine) een 35% belang in de d'IPP; dit belang werd in 1980 verhoogd naar 50% en eind januari 1985 werd het IPP in twee delen gespitst: Pasteur-Sanofi diagnostics nam sindsdien de productie van diagnostische producten op zich en Pasteur-Mérieux de productie van vaccins en sérums. Het Mérieux-instituut is daarbij met 51% belang hoofdaandeelhouder in zijn samenwerking met het Pasteur-instituut.
Het Pasteur-instituut in het heden
Op dit moment behoort het Pasteur-instituut tot 's wereld beste onderzoeksinstellingen. Het omvat 100 researcheenheden met meer dan 2700 personen. Er zijn 500 vaste wetenschappelijke medewerkers en 600 tijdelijke, afkomstig uit 70 verschillende landen. Het instituut staat ook aan het hoofd van een Internationaal Netwerk van 24 Pasteur Instituten buiten Frankrijk die zich wijden aan medische problemen in de ontwikkelingslanden. Er is ook een studiecentrum dat diploma's verstrekt en een epidemiologische eenheid.
Het Internationale Netwerk van Pasteur Instituten (RIIP) heeft vestigingen in de volgende steden en landen:
- Rijsel, Frankrijk
- Phnom Penh, Cambodja
- Dakar, Senegal
- Pointe-à-Pitre, Guadeloupe
- Cayenne, Frans-Guyana
- Ho Chi Minhstad, Nha Trang en Hanoi, Vietnam
- Teheran, Iran
- Abidjan, Ivoorkust
- Tananarive, Madagaskar
- Casablanca, Tanger, Marokko
- Nouméa, Nieuw-Caledonië
- Sint-Petersburg, Rusland
- Tunis, Tunesië
- Athene, Griekenland
- Boekarest, Roemenië
- Niamey, Niger
- Yaoundé, Kameroen
- Seoel, Zuid-Korea
- Shanghai, China
- New York, Verenigde Staten
- Montreal, Canada
- Hongkong, China
- Montevideo, Uruguay
- Vientiane, Laos
Er heeft ook een Pasteur-instituut Nederlands-Indië gestaan in Bandung van 1885 tot 1961.
Bronnen, noten en/of referenties
|