Operculum (biologie)
Operculum is in de biologie een deksel. Onderdelen van verschillende, niet met elkaar verwante planten of dieren worden ermee aangeduid. Een operculum komt voor bij sommige bloemknoppen, bij schelpdragende slakken, bij sporenzakjes van schimmels en op eieren van geleedpotigen en rondwormen. Ook het kieuwdeksel van vissen wordt ermee aangeduid.
Bloemplanten
Bij sommige bloemplanten hebben de knoppen een deksel, dat afvalt vlak voor de bloei. Een voorbeeld is Eucalyptus.
Bij de volgroeide vangbeker van bekerplanten van het geslacht Nepenthes bevindt zich boven de bekeringang het operculum, een dekselvormige schijf die bij de meeste soorten als een paraplu dient, zodat er weinig neerslag in de beker komt. Bij andere bekerplanten komen vergelijkbare structuren voor.
Mossen
Veel mossen hebben aan de top van het sporenkapsel een operculum of dekeseltje, dat met een ring (annulus) bevestigd is op de mond van het sporenkapsel. Na het rijp worden van de sporen valt het dekseltje af, waarna de sporen vrij kunnen komen, wat bij veel mossen geregeld wordt door een peristoom.
Huisjesslakken
De meeste kieuwslakken kunnen het slakkenhuisje afsluiten met een kalkig of hoornachtig dekseltje dat aan de voet van de slak vastzit.
Insecten
Veel eitjes van wandelende takken en wantsen hebben opercula.
| Bronnen, noten en/of referenties
|