Olympe de Gouges

Marie-Olympe de Gouges, geboren als Marie Gouze (Montauban, 7 mei 1748 - Parijs, 3 november 1793), was een Franse schrijfster en feministe, die op latere leeftijd politiek actief werd.

Olympe de Gouges
Verklaring van de rechten van de vrouw en burgeres, 1791

Carrière

De Gouges was de dochter van een slager en een dienstbode uit Montauban. Op 16-jarige leeftijd trouwde ze met een veel oudere man, die kort na de geboorte van hun zoon overleed. Ze weigerde als 'weduwe Aubry' (de naam van haar man) door het leven te gaan en besloot haar naam te veranderen. Ze koos de naam van haar moeder, Olympe, als nieuwe voornaam en veranderde 'Gouze' in 'de Gouges'. Ze verhuisde naar Parijs, waar ze zich in literaire kringen begaf en veel salons bezocht. Ze vertelde dat haar vader geen slager was, maar de markies Lefranc de Pompignan, zelf ook bekend als schrijver. Alhoewel dit verhaal onbevestigd is gebleven, kon ze het gebruiken om haar eigen literaire ambities meer te legitimeren.[1] Vanaf de jaren 1780 begon ze zelf toneelstukken te schrijven, en vanaf 1788 ook politieke pamfletten. Haar bekendste werk is Déclaration des Droits de la Femme et de la Citoyenne[2] uit 1791. Dit stuk baseerde zij op de Verklaring van de rechten van de mens en de burger, maar hieraan voegde zij enkele bepalingen over de gelijkheid van mannen en vrouwen toe. Naast een gelijke wettelijke behandeling van mannen en vrouwen maakte ze zich ook sterk voor de ongehuwde moeder; zij vond dat vrouwen zonder schaamte zouden moeten kunnen zeggen wie de vader van hun kind was. Ook zette ze zich in tegen de slavernij, waar ze ook een toneelstuk over schreef.

Olympe de Gouges kwam in 1793 om het leven door de guillotine tijdens de Terreur. Als reden werd aangedragen dat zij het Franse koningshuis zou steunen. Dit was echter niet waar; zij was voor een republiek, maar vond dat de koninklijke familie niet met de dood bestraft hoefde te worden. In een pamflet schreef zij dat Lodewijk XVI van Frankrijk als koning gefaald had, maar als man niet slecht was.[3] De gemeenteprocureur van Parijs, Pierre-Gaspard Chaumette, juichte de executie van meerdere vrouwen toe en bracht Marie-Olympe in herinnering in één van zijn rapporten als: "virago, de man-vrouw, de onbeschaamde Olympe de Gouges die als eerste vrouwensociëteiten oprichtte, de zorgen voor haar huishouden verwaarloosde, politiseren wilde en misdaden beging [...] Al deze immorele individuen zijn verpletterd onder het wrekend ijzer van de wetten. En u[4], zou u ze willen nadoen? Neen! U zal wel voelen dat u alleen maar interessant en achtenswaard bent, indien u dat bent wat de natuur gewild heeft dat u bent. Wij willen dat de vrouwen gerespecteerd worden, en daarom zullen we ze dwingen om zichzelf te respecteren."

De Gouges' laatste woorden waren "Kinderen van het Thuisland, wreek mijn dood!". Ook schreef ze tijdens haar gevangenschap nog enkele pamfletten waarin ze zich uitsprak over het onrecht van haar arrestatie.[5]

Publicaties
  • Zamora et Mirza, 1788 (met Réflexions sur les hommes nègres)
  • Lettre au peuple, 1788
  • Remarques patriotiques, 1788
  • Déclaration des droits de la femme et de la citoyenne, 1791
  • Les Trois Urnes, 1793 (affiche)
  • Olympe de Gouges au tribunal révolutionnaire, 1793
  • Une patriote persécutée, 1793

Uitgaven
  • Benoîte Groult (red.), Ainsi soit Olympe de Gouges. La déclaration des droits de la femme et autres textes politiques, 2012, ISBN 9782246804130
  • Olivier Blanc (red.), Ecrits politiques, vol. I, 1788-1791, 1993, ISBN 2907883453 en vol. II, 1791-1793, 1993, ISBN 2907883658
  • Benoîte Groult (red.), Olympe de Gouges. Oeuvres, 1986, ISBN 9782715214361

Literatuur
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.