Noot (plantaardig)
In de plantkunde is een noot een niet-openspringende, éénzadige, enkelvoudige dopvrucht met verhoute vruchtwand.
Dopvruchten behoren tot de droge vruchten en hebben één zaad (zelden twee) waarvan het steenachtige of houtachtige omhulsel (de vruchtwand) of een deel daarvan bij rijpheid zeer hard wordt. Vruchten die aan deze definitie voldoen worden ook wel echte noten genoemd[1][2] om ze te onderscheiden van de "noten" die aan de minder strikte, culinaire definitie voldoen. De strikte definitie leidt ertoe dat de walnoot, die in het spraakgebruik als typische noot wordt gezien, toch geen echte noot is.
Echte noten worden onder andere geproduceerd door planten in de orde Fagales.
Voorbeelden van echte noten
Culinaire definitie en gebruik
In de kookkunst heeft "noot" een veel minder beperkte categorie van vruchten dan in botanische context. De term wordt toegepast op vele zaden die botanisch gezien geen echte noten zijn. Iedere grote, oliehoudende vrucht met een pit in een al dan niet harde schaal en die in voedsel wordt gebruikt kan noot worden genoemd.
Een groot aantal zaden is eetbaar. Omdat noten een hoog oliegehalte hebben, zijn zij een hoog gewaardeerde voedselbron en energiebron. Ze kunnen gekookt, rauw, en/of geroosterd worden genuttigd.
Hier volgen enkele voorbeelden van vruchten en zaden die als "noten" bekendstaan in de culinaire betekenis, maar dat niet zijn in de botanische betekenis:
- Amandel (noot), het zaad van een steenvrucht
- Betelnoot, het zaad van een steenvrucht
- Cashewnoot, de kern van het zaad van de cashew
- Chileense hazelnoot (gevuina)
- Pistache, een zaad en geen noot: het omhulsel is niet enkelvoudig.
- Kokosnoot, een steenvrucht
- Macadamianoot, het zaad van een kokervrucht.
- Paranoot, het zaad van de Bertholletia excelsa
- Pecannoot, een zaad
- Pinda, een peulvrucht
- Walnoot, een steenvrucht: het omhulsel is niet enkelvoudig.
Noten en dieren
Noten (of de zaden ervan) kunnen een belangrijke bron van voedsel voor dieren vormen. Dit geldt vooral in gematigde klimaten waar dieren als hamsters en eekhoorns in de herfst noten verzamelen om de winter door te komen.
Zie ook
Zie de categorie Nuts van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|