Nederlandse koloniën

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het Koninkrijk der Nederlanden (vanaf 1815) hebben diverse koloniën in bezit gehad. Dit koloniale rijk viel uiteen na de Tweede Wereldoorlog.

Geschiedenis van Nederland

Tijdlijn · Bibliografie


..Naar onderwerp

Portaal   Nederland
Portaal   Geschiedenis

Opbouw

Tijdens de Gouden Eeuw was de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, via de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC) een kleine koloniale mogendheid.

Koloniën onder heerschappij van de VOC waren:

Onder heerschappij van de WIC:

Na de Franse tijd bleven het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en later het Koninkrijk der Nederlanden aanvankelijk de baas in:

Dekolonisatie

Nederland en zijn koloniën aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog

Na de Tweede Wereldoorlog begon, net als alle andere koloniale rijken, ook het Nederlandse te verbrokkelen.

In 1945 verklaarde Nederlands-Indië zich na de terugtrekking van de Japanse bezettingstroepen eenzijdig onafhankelijk. Door middel van de zogenaamde politionele acties probeerde Nederland het land binnen het Koninkrijk te houden, maar in 1949 erkende Nederland de onafhankelijkheid van het land, dat nu Indonesië heet. De Nederlanders behielden echter Nederlands-Nieuw-Guinea.

In 1954 maakte het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden Suriname en de Nederlandse Antillen autonome landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden.

In 1963 werd Nederlands-Nieuw-Guinea onder druk van de Verenigde Staten en de Verenigde Naties overgedragen aan Indonesië.

In 1975 werd Suriname geheel onafhankelijk. Het land heet nog steeds Suriname en de officiële landstaal is er nog altijd Nederlands.

Aruba splitste zich op 1 januari 1986 af van de Nederlandse Antillen en werd een apart land binnen het Koninkrijk der Nederlanden (status aparte).

Op 10 oktober 2010 hielden de Nederlandse Antillen als land op te bestaan. Bonaire, Saba en Sint Eustatius werden als openbare lichamen (Caribisch Nederland) onderdeel van Nederland. Ze worden ook wel aangeduid als bijzondere gemeenten. De drie eilanden behouden in eerste instantie hun LGO-status (Landen en Gebieden Overzee) binnen de Europese Unie. Vijf jaar na de toetreding tot het Nederlands staatsbestel zal de verhouding tussen de EU en de eilanden opnieuw worden bekeken. Curaçao en Sint Maarten werden net als Aruba autonome landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden en houden waarschijnlijk de status van LGO. Een overgang naar Ultraperifeer gebied (UPR) wordt overwogen.

Literatuur

  • John Jansen van Galen: Afscheid van de koloniën: het Nederlandse dekolonisatiebeleid 1942-2012, Uitgeverij Atlas Contact, 2013, ISBN 9789025435301

Zie ook

Gebieden in handen van de WIC

Gouvernementen: Goudkust* · Nederlands Brazilië · Nederlandse Antillen · Nederlands-Guiana (Berbice* · Cayenne · Demerary* · Essequebo* · Pomeroon · Suriname*) · Nieuw-Nederland

Gebieden met een directeur: Maagdeneilanden

Gebieden met een baron: Tobago (geleend aan Cornelis Lampsins)

Factorijen / handelsposten: Arguin · Loango-Angolakust · Senegambia · Slavenkust

Gebieden in handen van de VOC

Gouvernementen: Amboina* · Banda* · Batavia* · Ceylon · Coromandelkust* · Formosa · Java's Noordoostkust* · Kaapkolonie* · Makassar* · Malakka* · Mauritius · Molukken*

Directoraten: Vestingen in Bengalen · Vestingen in Perzië · Suratte

Commandementen: Bantam* · Malabar · Sumatra's Westkust*

Residenten: Bandjarmasin* · Cheribon* · Palembang* · Pontianak*

Gebieden met een opperhoofd: Birma · Dejima* · Vestingen in Siam · Timor · Tonquin

Factorijen: Vestingen in China

Gebieden in handen van de Noordse Compagnie

Nederzettingen: Amsterdam eiland (incl. Smeerenburg) · Jan Mayen

Overige gebieden in handen van de Staat

Vestingen: Acadia · Fort Nassau · Zoutpannen in Venezuela

*: Gebieden ook in handen van de Bataafse Republiek geweest.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.