Monochroom
Monochromatisch licht of monochroom licht is licht van één enkele golflengte. Iets wat monochromatisch is, heeft één enkele (kleur)tint. In de natuurkunde wordt het woord gebruikt voor elektromagnetische straling van één bepaalde golflengte. Een monochrome monitor kan maar één tint afbeelden, meestal groen, wit of oranje. In de kunst is een monochroom werk een kunstwerk in vrijwel dezelfde tint.
.jpg)
Het woord monochroom is afgeleid van de Oudgriekse woorden μόνος, monos (één) en χρῶμα, chrōma (oppervlak, huidskleur).
Laser en sommige fluorstofloze gasontladingslampen zenden licht uit van een specifieke golflengte die bij dat element in de ontladingsbuis behoort van slechts één tint. Als we dit licht door een spectroscoop zouden leiden, zouden we precies één streep zien op precies die tint die we met onze ogen waarnemen wanneer wij het licht direct aanschouwen.
Monochromatisch licht is gewoonlijk een vereiste bij het bepalen van de concentratie van een opgeloste stof met behulp van densitometrie. Uitzonderingen zijn alle gasontladingslampen die door middel van een fluorescentiepoeder het UV-C-licht "vertalen" naar zichtbaar licht. Dit licht wekt een ontlading op en afhankelijk van de chemische samenstelling van het poeder zijn verschillende kleuren te maken. Ook hoge- en lagedrukkwiklampen, hogedruknatriumlampen en HPIT-lampen (meerdere elementen in de ontladingsbuis) geven licht af van meerdere golflengten en dus van meerdere tinten. Als we het licht van dergelijke lichtbronnen door een spectroscoop zouden leiden, zouden we meerdere kleurenstreepjes zien, of enkele wazige gekleurde groepen.
Een monochrome afbeelding, bijvoorbeeld op papier, een beeldscherm of een projectiescherm, bestaat uit twee kleuren, vaak zwart en wit. Ook bij andere kleuren, bijvoorbeeld zwart en groen, wordt dit zwart-wit genoemd. Zo'n afbeelding kan al of niet ook tussenliggende kleurwaarden (grijstinten) bevatten.
Eenvoudige tekstopmaak is meestal in zwart-wit zonder grijstinten: op papier meestal letters in zwart of een andere donkere kleur (inkt) en een lichte achtergrond (papier); op een beeldscherm kwam vooral vroeger licht-op-donker ook veel voor. Letters op computerschermen hebben vaak aan de randen ook wel grijze pixels, om ze minder hoekig te laten lijken. Dit staat bekend als anti-aliasing.
Monochroom in de kunst
In de kunst wordt een werk als monochroom beschouwd als de tinten voor het menselijk oog dicht genoeg bij elkaar liggen. Zo'n werk hoeft dus niet monochroom te zijn in de fysische zin. Zo worden enkele van Claude Monets werken uit de serie House of Parliament als monochroom beschouwd, hoewel ze dat strikt genomen niet zijn. Hetzelfde geldt voor zijn Charing Cross en veel andere werken van deze schilder en vele anderen.