Moer (verbinding)
Een moer is een metalen, houten of kunststoffen ring, met meestal een zeshoekige of vierkante omtrek; en een holte die van schroefdraad voorzien is. In combinatie met een bout, draadeind of een ander voorwerp waarop schroefdraad is aangebracht, is het een middel om twee of meer voorwerpen met elkaar te verbinden.
In tegenstelling tot de kop van een bout, bestaat een moer bijna altijd uit een zeshoek die met een sleutel moet worden aangedraaid. Uitzondering zijn de 'kartelmoer' met een gekartelde buitenrand, de vierkante moer en de 'vleugelmoer' die is voorzien van vleugeltjes: deze kunnen met de vingers worden vastgedraaid. De vierkante moer werd veel bij slotbouten toegepast. De inschroefmoer en de inslagmoer zijn speciale moeren die bedoeld zijn om bouten aan hout te bevestigen.
De maten van de moeren zijn in millimeters of in inches. In bijna de gehele wereld wordt de millimetermaat gebruikt en in de Verenigde Staten en nog enkele landen de inchmaat. Met de maat wordt de diameter van de bijpassende bout of schroef aangeduid.
Afbeeldingen van soorten moeren
- Verschillende soorten moeren, v.l.n.r.: boven een vierkante (6) en vleugelmoer (8), in de middelste rij een kroonmoer (10), zelfborgende moer (5), hoge zeskantmoer (4) en flensmoer (7), onder een kroonmoer (9), dopmoer (3) en zeskantmoeren (1-2)
- Verschillende soorten moeren, met links vleugelmoeren en geheel rechts lasmoeren met flens
- Verschillende soorten moeren, met een vierkante en inslagmoer (tweede van links), een dopmoer (midden), daarnaast zelfborgende moeren en rechts een kroonmoer die met een splitpen kan worden geborgd
- Een zelfborgende moer is bovenin voorzien van een kunststof ring. Bij het aandraaien van de moer wordt hierin, door de bout, schroefdraad gesneden. De moer komt daardoor vast te zitten, waardoor lostrillen wordt voorkomen.
- Kroonmoer met splitpen
- In molens zijn nog veel vierkante moeren te zien. Hier bij het spoorwiel van molen De Hoop.
- De voorloper van de vleugelmoer, toegepast in een windmolen
Geschiedenis
Hoewel de geschiedenis van schroefdraad teruggaat tot 400 v.Chr., hebben de belangrijkste ontwikkelingen rondom bouten en moeren zich in de afgelopen honderdvijftig jaar voltrokken. Over de oorsprong van de eenvoudige bout en moer lopen de meningen uiteen. In zijn artikel “Nuts and Bolts” betoogt Frederick E. Graves[1] dat de bout met schroefdraad en bijpassende moer, bedoeld als verbindingsmiddel, terug te voeren is naar het begin van de vijftiende eeuw. Hij baseert zijn conclusie op een boek uit die periode, waarin schroeven worden beschreven.
Zie de categorie Nuts_(hardware) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|