Met het Mes op Tafel

De eerste uitzending vond plaats op 2 mei 1997. Toen was het programma nog van de omroep NPS. Barvrouw Frencken is er op enkele uitzendingen na vanaf het begin bij. Vanwege de fusie van NPS tot NTR in september 2010 was er geen ruimte meer voor dit programma. Vanaf 6 oktober 2010 werd het programma uitgezonden door Omroep MAX. In 2005 zond Canvas ook een Belgische versie uit, gepresenteerd door Jo Van Damme. De intromuziek is Das Lied von der Unzulänglichkeit des menschlichen Strebens uit de Dreigroschenoper.

In het voorjaar van 2015 werd Joost Prinsen (aanvankelijk tijdelijk) vervangen door Herman van der Zandt, omdat Prinsen het seizoen niet kon afmaken wegens familieomstandigheden. Van der Zandt nam hiertoe vier weken van hem over. Saillant detail is dat Van der Zandt op 31 december 1998 als student deelnam.[1]

In september 2015 werd echter besloten dat Prinsen niet meer terug zou komen als presentator.[2][3] Van der Zandt is sindsdien de vaste presentator.[4] Sinds het voorjaar van 2016 wordt de quiz vijf keer per week, namelijk elke werkdag uitgezonden. Voorheen was dat vier keer per week. Deze opzet is in latere seizoenen weer teruggedraaid. Op 15 november 2016 was de 500e aflevering. Op 5 april 2019 werd in het kader van het 60-jarig jubileum van het NOS-programma Studio Sport een speciale aflevering uitgezonden onder de titel Met het Bord op Schoot. Deze special stond geheel in het teken van sport. Er speelden drie koppels tegen elkaar bestaande uit een olympisch kampioen en een presentator van Studio Sport in plaats van drie individuele kandidaten en het geld van de winnaars ging naar een door hen gekozen goed doel.

Omdat pianist Martin van Dijk begin 2016 ernstig ziek was, werd hij vervangen door Nico van der Linden. Van Dijk overleed in juni 2016. In het najaar nam de broer van Martin van Dijk, Klaas van Dijk, de rol van pianist over van Nico van der Linden.

Muziekvragen worden dikwijls begeleid door zang van "barvrouw" Mylou Frencken.

De spelregels zijn verzonnen door Jan Kok en Joost Prinsen. Er zijn zeven spelrondes: vier rondes die door drie deelnemers worden gespeeld en twee slotrondes en een finaleronde die door twee deelnemers worden gespeeld. De deelnemer die na de vierde ronde het minste geld heeft, moet de speeltafel verlaten en aan de bar gaan zitten. In de aflevering van 23 oktober 2018 werden slechts zes spelrondes gespeeld omdat de hoeveelheid geld in de pot na de vijfde ronde niet meer voldoende was voor twee spelrondes. Om die reden werd na de vijfde spelronde meteen de finaleronde gespeeld.

Elke ronde bestaat uit het verplicht inzetten van een deel van het door de omroep uitgereikte contante geld, 750 euro per deelnemer, het schriftelijk beantwoorden van door de presentator gestelde vragen, inzetten of passen, het geven van de antwoorden door de presentator, opnieuw inzetten of passen en het noemen van het aantal goede antwoorden door de speler die op de eerste hand zit, waarbij de overige deelnemers nog eens mogen verhogen. Spelfouten zijn toegestaan, tenzij het om een spellingsvraag gaat of de spelling een onjuiste interpretatie kan veroorzaken.

In geval van meerdere deelnemers met eenzelfde aantal juiste antwoorden, wordt door middel van een zogenaamde shoot-out beslist welke deelnemer de ronde wint. De deelnemer die het eerst op de knop drukt, moet direct én zonder verder na te denken het antwoord geven op de vraag. Bij een juist antwoord is hij winnaar; bij een onjuist antwoord gaat de inzet naar de andere deelnemer.

In de finaleronde moet de deelnemer met het minste geld al zijn geld inzetten. De andere deelnemer zet hetzelfde bedrag in en krijgt tevens het recht om, na het beantwoorden van de vragen, een van de vier vragen te laten vervangen door een vraag uit dezelfde categorie. Dit is niet verplicht. De kijkers thuis krijgen hierbij te zien welke antwoorden goed of fout zijn. De deelnemer die aan het eind van de finaleronde de meeste goede antwoorden heeft, krijgt het geld uit de pot en het geld dat eventueel is overgebleven van zijn vorige rondes.

Voor het stellen van de vraag wordt aangegeven in welke categorie de vraag valt. De meeste categorieën komen twee keer per uitzending aan bod. Het gaat om:

• Aardrijkskunde
• Ambachten
• Beeldende kunst
• Bestuur en burgerij
• Film
• Geloof en bijgeloof
• Geschiedenis
• Grabbelton (1× per uitzending, meestal in de 4e ronde.)
• Hoe was het ook weer?
• Levende natuur
• Literatuur
• Muziek
• Rekenen en taal
• Schone schijn
• Sport
• Televisie
• Uit de oude doos (1x per uitzending)
• Vorige week in het nieuws (1× per uitzending)
• Weekcategorie (1 seizoen)
• Wetenschap en techniek

In 2007 werd de categorie Straatnamen toegevoegd, in 2012 werden voor het eerst vragen gesteld in de categorie "over de grens", met vragen over buitenlandse uitdrukkingen. Dan is er nog de categorie "grabbelton", waarbij het gaat om een vraag die niet in een van de andere categorieën valt. Deze categorie wordt gespeeld in de vierde ronde, d.w.z. de laatste ronde voordat een van de kandidaten afvalt. De vierde vraag van deze ronde komt uit deze categorie. In 2017 is er de categorie "uit de oude doos" erbij gekomen omdat in dat jaar Met het mes op tafel 20 jaar bestaat. Er wordt een fragment getoond uit één van van de eerdere seizoenen, waarin Joost Prinsen een vraag stelt. De kandidaten moeten die oude vraag dan beantwoorden. In het voorjaar van 2018 kwam er ook de Weekcategorie bij, elke week was er een andere categorie, waarbij elke aflevering één vraag over werd gesteld.

• Met het Mes op Tafel bij Omroep MAX