Mentor (slaaf)

Mentor (Guinea, 1812 - Paramaribo, 26 januari 1833) was een van de Surinaamse slaven die in 1832 vanwege de zware straffen die hun na een licht vergrijp zouden wachten, niet naar huis terugkeerden en zich in het "Picornobosch" vlak buiten Paramaribo verstopten. Van daaruit begaven zij zich naar de stad om middels kleine diefstallen in hun onderhoud te voorzien.

Ten minste één Wikipediagebruiker vindt dat de inhoud van dit artikel ingevoegd zou moeten worden in Stadsbrand van Paramaribo (1832), of dat er een duidelijkere afbakening tussen beide artikelen dient te worden gemaakt. Als de tekst wordt ingevoegd, dient dit artikel een redirect te worden (hier melden).

Portret van Mentor gemaakt door Gerrit Schouten op 24 januari 1833

Op 3 september 1832 stichtten zij brand in de winkel van Monsanto, om in de verwarring bakkeljauw en pekelvlees te kunnen stelen. Door de straffe wind sloeg de brand snel over naar andere panden en die dag en de daaropvolgende werd een groot deel van de houten stad in de as gelegd. Mentor werd samen met een aantal anderen, van wie ook Kodjo en Present werden aangemerkt als de voornaamste leiders, veroordeeld tot marteling en de dood op de brandstapel. De executie werd op 26 januari 1833 voltrokken aan het plein, dat aan het einde van de 20e eeuw de naam "Kodjo Mentor en Present pren" genoemd zou worden.

Volgens Marten Douwes Teenstra, die de veroordeelden twee dagen voor de uitvoering van de doodstraf bezocht in de gevangenis, was Mentor geboren in de kuststreek van Guinea en waarschijnlijk 20 jaar oud. Hij was de grootste van de drie mannen en had een blauwe tatoeage boven zijn neus en op zijn voorhoofd en littekens op zijn billen veroorzaakt door eerdere straffen.[1]

Henri François Rikken schreef over de brand de goed gedocumenteerde roman Codjo, de brandstichter (1902).