Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties

De 47 leden van de Mensenrechtenraad worden verkozen uit de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. De landen zijn verdeeld in groepen zodat er een gelijkmatige verdeling van zetels is voor de regio's van de wereld. De lidstaten worden voor 3 jaar gekozen en kunnen een keer herbenoemd worden zodat een land maximaal 6 jaar achterelkaar lid kan zijn.

Samenstelling vanaf 2015

Termijnen	Afrikaanse staten (13)	Aziatische staten (13)	Oost-Europese staten (6)	Latijns Amerikaanse staten (8)	West Europa en de overigen (6)
2017—20[1]	Angola  Congo-Kinshasa  Nigeria  Senegal	Afghanistan  Nepal  Pakistan  Qatar	Slowakije  Oekraïne	Chili  Mexico  Peru	Australië  Spanje
2016—19	Egypte  Rwanda  Tunesië  Zuid-Afrika	China  Irak  Japan  Saoedi-Arabië	Kroatië  Hongarije	Brazilië  Cuba	Verenigd Koninkrijk
2015—18.[2]	Burkina Faso  Kaapverdië  Ethiopië  Kenia  Togo	Zuid-Korea  Kirgizië  Maldiven  Filipijnen  Verenigde Arabische Emiraten	Georgië  Slovenië	Ecuador  Panama  Venezuela	België  Duitsland  Zwitserland

Voormalige leden vanaf 2014

Termijn	Afrikaanse staten	Aziatische staten	Oost-Europese staten	Latijns Amerikaanse staten	West Europa en de overigen
2014—17.[3]	Botswana  Congo-Brazzaville  Ghana  Nigeria	Indonesië  India  Qatar	Albanië  Letland	Bolivia  El Salvador  Paraguay	Nederland  Portugal

Na de oprichting van de UNHRC kwam er kritiek op het functioneren ervan. Mensenrechtenorganisaties zeggen dat de raad wordt gecontroleerd door landen uit het Midden-Oosten en Afrika, vaak met ondersteuning van China, Rusland of Cuba. Deze groepen landen zouden elkaar niet veroordelen.[4] Ook zou er een tegen Israël gerichte cultuur zijn.[5][6] Zo veroordeelde de Mensenrechtenraad Israel vaker dan alle andere 191 lidstaten samen. VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon drukte de UNHRC in 2008 op het hart alle schendingen van mensenrechten te beoordelen, waar ook ter wereld.[7] Sinds 1968 heeft Israël 32[8] resoluties geschonden die het officiële overheidsbeleid en/of specifieke acties van Israël veroordeelden. Deze lijst[9] is gebaseerd op een studie van Steven Zunes, professor politieke wetenschappen aan de San Francisco University. In zijn studie vermeed Zunes VN-Resoluties op te nemen die volgens hem voor verschillende interpretaties vatbaar waren. Daarom zijn de bekende VN-Resolutie 242 en 338 niet opgenomen in zijn lijst.

In september 2015 kreeg de organisatie zware kritiek door Saudi-Arabië voorzitter te maken van een forum in de Mensenrechtenraad.[10] Volgens critici is het land mogelijk recordhouder van schendingen als het gaat om de rechten van vrouwen, minderheden en dissidenten.[10] De raad is vaker aangesproken op het verstrekken van lidmaatschappen aan landen met een dubieuze reputatie qua mensenrechten, zoals de Volksrepubliek China, Qatar, Rusland en Venezuela.[10]

Begin juni 2017 bekritiseerde de Amerikaanse VN-ambassadeur Nikki Haley het functioneren van de mensenrechtenraad.[11] De Verenigde Staten hebben al lange tijd kritiek op de raad met betrekking tot de mensenrechtensituatie in Israël. Onder president George W. Bush heeft het land het werk van de raad drie jaar lang geboycot vanwege de eenzijdige en herhaalde kritiek op Israël en de weigering van de raad flagrante schendingen van mensenrechten in Soedan en andere landen te veroordelen.[12] In 2009 besloot president Obama weer deel te nemen in de hoop de effectiviteit van de UNHRC te vergroten.[12] Haley riep de raad ook op strenge resoluties aan te nemen tegen de mensenrechtenschendingen in Venezuela, Syrië, Wit-Rusland, Eritrea en Congo. Als de UNHRC zich onvoldoende aanpaste, zouden de Verenigde Staten zich beraden op hun positie.[13] Op 19 juni 2018 maakte de Amerikaanse ambassadeur bij de VN, Nikki Haley, inderdaad bekend dat de Verenigde Staten zich zouden terugtrekken uit de raad, na meerdere keren te hebben aangegeven dat hervorming nodig was.

De Mensenrechtenraad heeft, zoals voorheen de Mensenrechtencommissie een aantal "speciale procedures" ingesteld. Dat houdt in dat voor sommige landen en thema's een deskundige, met de titel van speciaal rapporteur of van "onafhankelijk expert" is aangewezen om te rapporteren en te adviseren over de mensenrechtensituatie in of op dat gebied. Voor sommige thema's zijn werkgroepen, bestaande uit meerdere personen. Deze adviseurs zijn niet in dienst van de VN.[14] Juist door hun onafhankelijke positie kunnen zij soms scherpe rapportages indienen.

Er zijn in 2016 37 rapporteurs aangesteld, deels voor landen of gebieden, deels thematisch, zoals voor armoede, privacy, recht op onderwijs etc.

• (en) (...) UN OHCHR: Human Rights Council (website van de Mensenrechtenraad van de VN)
• De Mensenrechten machine Foto-documentaire over het VN-Mensenrechten-apparaat. Door fotograaf Wim Klerkx, 2005-'07.

Bestuursorganen van de Verenigde Naties
Algemene Vergadering · Economische en Sociale Raad · Internationaal Gerechtshof · Secretariaat van de Verenigde Naties · Trustschapsraad · Veiligheidsraad · Mensenrechtenraad

Zie de categorie Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.