Marokkanen

Marokkanen worden vaak verwant geacht aan Arabieren. Dit wordt meer gedaan om politieke en ideologische redenen dan dat het de historische en wetenschappelijke realiteit onderstreept. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het grootste deel van de Marokkaanse bevolking afstamt van Berbers, net als de naburige volken in de Maghreb.[8] Berbers stammen af van de prehistorische populaties van Marokko, de Ibéromaurusien en Capsien.[9]

Ruim zeventig procent van de Marokkaanse bevolking identificeert zich als Arabier. Zij spreken het Marokkaanse dialect van het Arabisch en leven met de Arabische cultuur. De overige dertig procent zijn niet-gearabiseerde Berbers, die cultureel gezien Berbers zijn en vaak naast het Arabisch nog een Berbertaal spreken. In Marokko wonen voorts circa 120.000 buitenlanders, waarvan de helft Frans is, de overige buitenlanders zijn vooral Spaans en Algerijns.[10] Ook kent Marokko een kleine Joodse gemeenschap. Het aantal Joden liep na de Tweede Wereldoorlog sterk terug: voor 1940 telde Marokko circa 250.000 joden, aan het begin van de 21e eeuw woonden er nog 3.000.[11] De niet gearabiseerde Berbers wonen vooral in de gebieden van de Hoge Atlas en de Midden-Atlas, het stroomgebied van de Sous en de Rif. Er is geen significant genetisch verschil tussen de Marokkaanse Arabieren en de niet-Arabische Marokkanen, zoals de Berbers en de Sahrawi. Het is daarom aannemelijk dat de arabisering vooral een cultureel proces was, zonder dat de bevolking onder invloed van de Arabieren van genetische samenstelling veranderde. Daarnaast zijn de Noordwest-Afrikanen weliswaar genetisch verschillend aan de Iberische volken, maar er is wel een zekere mate van genetische verwantschap.[12]

Het is dus vrijwel onmogelijk om de Arabische en de Berberse bevolking etnisch van elkaar te onderscheiden. Samen maken ze 99,1% uit van de bevolking. Duidelijk onderscheid is er echter wel in de taal. Ruim 18,8 miljoen Marokkanen in Marokko spreken Marokkaans-Arabisch (1995), terwijl volgens verschillende definities 28% tot 35% van de bevolking er een van de Berbertalen (Tarifit, Tashelhiyt of Atlas-Tamazight) spreekt.

In Marokko is 98,7% van de Marokkanen moslim, 1,1% is christelijk en 0,2% is joods. De meeste Marokkanen die moslim zijn, praktiseren dit volgens de malikitische madhhab

Gemeenschappen van Marokkaanse oorsprong vindt men vooral in Noord- en Latijns-Amerika, Europa, Australië, Afrika (in het bijzonder West-Afrika), maar ook andere landen binnen de Arabische wereld. De totale Marokkaanse gemeenschap buiten Marokko wordt geschat op 4,5 miljoen.

Europa was voor Marokkanen de populairste bestemming in de vorige eeuw. De grootste concentratie van Marokkanen buiten Marokko is te vinden in Frankrijk, met meer dan 1 miljoen personen. Er zijn ook grote Marokkaanse gemeenschappen in Spanje, Nederland, België, Duitsland en Italië. De Marokkaanse gemeenschap is ook sterk vertegenwoordigd in de Verenigde Staten, Verenigde Arabische Emiraten en Canada.

Vanwege de economische mogelijkheden zijn vele Marokkanen de laatste jaren naar het Midden-Oosten getrokken, met name naar de Golfstaten, zoals Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Koeweit.

De Marokkaanse diaspora bevindt zich voornamelijk in de hierna genoemde landen. De meeste aantallen zijn geschat, omdat niet alle landen de statistieken bijhouden. Naast de hierna te noemen aantallen emigreerden er ook een groot aantal Marokkaanse Joden naar Israël vanaf 1948, waar nu bijna een half miljoen Marokkaanse Joden wonen (2009).