Markies (titel)

Markies (of ook wel: markgraaf) (mv. markiezen, Latijn marchio) is een adellijke titel. In rangorde van de Belgische en Nederlandse adel staat de markiezentitel boven die van graaf en onder die van hertog.

Geschiedenis

De markgraven waren in het bijzonder belast met de toezicht en beheer van een uit meerdere graafschappen bestaande mark, oftewel grote districten langs de grenzen van het rijk. Onder Karel de Grote vindt men het ambt voor het eerst vermeld. Door hun belangrijke militaire opdracht en het veelal grotere grondgebied werden markgraven als hoger in rang beschouwd dan een graaf. De functie begon kenmerken van erfelijkheid te vertonen vanaf de 11e eeuw.

In de Nederlanden werden markgraafschappen opgericht ter bewaking van de westgrens van het Oost-Frankische rijk:

Ter bewaking van de oostgrenzen van het rijk werden onder andere het markgraafschap Oostenrijk en het markgraafschap Brandenburg opgericht.

Nieuwe tijd

In de nieuwe tijd werd markizaat de benaming van een heerlijkheid van hoge rang. In de zestiende eeuw is de heerlijkheid Bergen op Zoom zo verheven tot markiezaat, als beloning aan het geslacht Glymes voor hun diensten aan de landsheer. De oude betekenis van graaf met een grensleger(tje) was verdwenen. Ook vrouwen konden voortaan de titel van markiezin krijgen, wat regelmatig gebeurde aan het hof van Versailles.

Nieuwste Tijd

Napoleon Bonaparte richtte zijn eigen adel op: de empireadel. De titel van markies/markgraaf was hier niet bij (net zomin als burggraaf), omdat Napoleon deze titel inhoudsloos vond.

Markiezen in België en Nederland

In België zijn er nog acht families die de titel 'markies' dragen, namelijk:

Sinds de afscheiding van België in 1830 komt er slechts één markies voor onder de adellijke families in Nederland: de Earl of Clancarty uit het Engelse geslacht Le Poer Trench, die de Nederlandse adellijke titel 'Markies van Heusden' voert.

De koning(in) van Nederland is markies of markiezin van Veere en Vlissingen.

Rangkroon in België en Nederland
Een markiezenkroon

Volgens een decreet uit 1817 van koning Willem I der Nederlanden mogen markiezen een markiezenkroon voeren boven hun wapenschild, bestaande uit een gouden ring bezet met edelstenen en op de ring vijf bladeren oftewel fleurons. In Nederland en België is het wapen van een markies derhalve herkenbaar aan een dergelijke kroon.

Markiezen met de Baldakijn

Adelsrechtelijk gezien is de paus een gekozen koning. Zijn broers en zusters zijn volgens de nog steeds geldende regels van de bul Urbem Romam prinsen. Zij en hun nakomelingen dragen een baldakijn met de sleutels van de heilige Petrus als pronkstukken in hun wapen. In een aantal gevallen dragen niet prinsen maar markiezen de baldakijn als pronkstuk in hun wapen. Ze zijn "Nobille di baldacchino" en meer in het bijzonder "Marchese di Baldacchino". De families Patrizzi, Serlupi, Sacchetti en Theodoli zijn markiezen met de baldakijn.

Een markies met de baldakijn wordt met de titel "Don" aangesproken.

Etymologie

Het woord mark komt van het Oud-Duitse woord marka, gelatiniseerd tot marca. Het betekent teken, of hier specifiek grenspaal.

Zie ook
Zie de categorie Marquesses van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Belgische adellijke geslachten met de titel van markies

De Beauffort · De Mérode · De Trazegnies · Du Parc Locmaria · Imperiali · De Radiguès · Ruffo de Bonneval de la Fare · Van der Noot · d'Yve
Geslachten die tot de wettelijke adel van het Koninkrijk België behoren of hebben behoord. †: Geslacht uitgestorven of titel vervallen.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.