Malpie
De Malpie is een natuurgebied in de gemeente Valkenswaard. Het bestaat uit twee gedeelten.
- De Malpiebeemden is ongeveer 217 hectare groot. Het ligt tussen Valkenswaard en Borkel en Schaft en is in bezit van de Vereniging Natuurmonumenten.
- De Malpiebossen en natuurreservaat De Malpie is een aansluitend gebied van ongeveer 400 ha, dat in het bezit is van de gemeente Valkenswaard. Ongeveer 120 ha daarvan bestaat uit heide en vennen.
Landschap
Het meest bekend aan Natuurreservaat De Malpie is het uitgestrekte heidegebied met vele grote en kleine vennen.
De grote vennen zijn het Molenven, het Wasven, het Pastoorsven, de Vaarvennen en het Groot Malpieven. Sommige vennen, met name het Molenven en het Pastoorsven, zijn vermoedelijk aangelegd of gebruikt als visvijvers. De Vaarvennen hebben een natuurlijke oorsprong: ze zijn gevormd als stroomdalvennen, samenhangend met het nabije Dommeldal. Het heidegebied is een van de laatst overgebleven oorspronkelijke Brabantse heidegebieden. Onder meer in de Vaarvennen bevindt zich een grote kokmeeuwenkolonie. Plaatselijk zijn er zandverstuivingen te vinden, onder meer nabij het Groot Malpieven. In de buurt van de watermolen komen geurige gagelstruwelen voor.
Aan de noordelijke ingang van het gebied aan de rivier vinden we de Venbergse Watermolen, gelegen aan de Dommel. Deze stroomt dwars door het gebied, tussen de heide en de beemden. Aan de oostzijde van de Dommel liggen de Malpiebeemden, die bestaan uit kleine veldjes grasland, moerasbosjes en moerassen. Het beekdal, waarin de meest zanderige bodem afwisselt met venige en lemige plekken, vormt een mooie, vloeiende overgang naar de laaggelegen dekzanden van de eigenlijke Malpie.
Recreatie
De Malpie is een geliefd wandel- en fietsgebied.
Er loopt een fietspad van de Venbergse Watermolen naar Borkel en Schaft. Men kan van daar uit de vennen en de kokmeeuwen zien, en ook meer aspecten van het afwisselende landschap bewonderen. Ook zijn er wandelroutes uitgezet.
Naamgeving
Over de betekenis van de naam Malpie bestaan verschillende theorieën. Een mogelijkheid is dat het is afgeleid van het Franse 'mal pays' (slecht land). Een andere theorie, die waarschijnlijk de juiste is, is dat het woord is afgeleid van het oud-Nederlandse 'maal pee': maal betekent grenspaal en pee betekent zandrug, of zandpad. Dus een plaats waar paden op een zandrug naar een grenspaal leiden.
Beheer
In de zomer van 2010 werd begonnen met uitvoering van een herstelplan voor het Groot Malpieven. Om af te rekenen met een groot overschot aan voedingsstoffen, onder meer veroorzaakt door luchtvervuiling en een kolonie kokmeeuwen, zet Waterschap de Dommel graafmachines in om een dikke laag voedselrijk slib van de oorspronkelijke schrale zandbodem te verwijderen. Ook is de heide rond dit ven ontdaan van veel vliegdennen.