Majdanek

Majdanek (soms ook Maidanek of Lublin-Majdanek genoemd) werd in opdracht van Heinrich Himmler gebouwd en zou in eerste instantie worden aangelegd bij het kerkhof Lipowa. SS- und Polizeiführer Odilo Globocnik besloot echter het kamp te bouwen buiten Lublin op een terrein dat Dziesiata heette. De naam van kamp Majdanek is afgeleid van de naam van het dorp Majdan Tatarski. Het kamp was ingedeeld in tien zones met elk twintig barakken. Majdanek telde drie gaskamers, met elk een capaciteit van 150 tot 300 personen.

Majdanek was zowel een concentratie- als een vernietigingskamp. Oorspronkelijk was het kamp bedoeld voor krijgsgevangenen. Majdanek ging op 21 juli 1941 open. De eerste gevangenen arriveerden in de herfst van 1941. Dit waren 5.000 krijgsgevangen gemaakte Russische soldaten. De volgende transporten bestonden uit Poolse Joden uit het getto van Lublin en omgeving. Naast de Joden, die het grootste deel van de bevolking van Majdanek uitmaakten, werden er ook later nog vele niet-Joodse Polen gevangengezet.

Vanaf het najaar van 1942 werd het kamp gebruikt als vernietigingskamp voor Joden. De eerste transporten met Joden kwamen uit Slowakije en het Protectoraat Bohemen en Moravië. Daarna arriveerden er meer Joden uit Polen, Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, Nederland en Griekenland. In Majdanek zaten zo'n 6000 Nederlandse Joden gevangen.

Aanvankelijk werden de slachtoffers in een nabijgelegen bos geëxecuteerd, waar ze vervolgens in massagraven begraven werden. Later ging men over op vergassen, maar ook executies (met de kogel en door ophanging) bleven in gebruik. In de gaskamers werden de gevangenen eerst met koolmonoxide en later met Zyklon B gedood. Hun bezittingen - en zelfs hun haar - werden verkocht. Van het haar van de vrouwelijke gevangenen werd stof gemaakt voor onder andere dekens en rugzakken. Andere gevangenen kwamen om van de honger, door ziekte, werden opgehangen of doodgeschoten. Op 3 november 1943 werden op één dag tussen 16.000 en 18.000 Joden doodgeschoten. Deze slachtpartij vond plaats als vergelding voor opstanden in de Joodse getto's en Sobibór en Treblinka. De nazi's waren bang dat deze opstanden over zouden slaan naar Majdanek en besloten daarom de vernietiging van de Joden in het district van Lublin te bespoedigen. De slachtpartij werd door de nazi's Aktion Erntefest genoemd. Aktion Erntefest kostte aan 42.000 Joden het leven. De slachtoffers werden begraven in massagraven die ze zelf hadden moeten graven.

Hoeveel mensen in Majdanek om het leven zijn gekomen is niet bekend. Net als elders vernietigden de nazi's alle documentatie en de documentatie die er nog was zou - zo zeggen onderzoekers - zijn meegenomen door het Rode Leger en niet meer vrijgegeven. De schattingen lopen uiteen van minder dan 100.000 tot meer dan een miljoen. De Sovjet-Unie noemde na de oorlog al snel getallen van 1 à 2 miljoen, maar na onderzoeken in de decennia erna werd het aantal aanzienlijk verlaagd. Regelmatig wordt het aantal van 300.000 dodelijke slachtoffers genoemd.[2] Uit onderzoek in 2005 bleek dat het dodental vermoedelijk aanmerkelijk lager ligt: het onderzoek kwam tot de conclusie dat er ten minste 78.000 mensen om het leven zijn gekomen, van wie 59.000 Joden.[1]

In juli 1944 werd het kamp ontruimd als gevolg van het oprukken van het Rode Leger. Met het naderen van het Sovjetleger trachtten de nazi's met behulp van overgebleven gevangenen alle sporen van de misdaden in Majdanek te wissen. Op 24 juli 1944 arriveerde het Rode leger, ze troffen slechts enkele honderden gevangenen levend aan.

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is de bevolking van Lublin verdrievoudigd, daardoor is de stad veel groter geworden. Majdanek lag vlak bij Lublin en door de groei van de stad bevindt Majdanek zich inmiddels binnen de stadsgrenzen. Majdanek zelf is nu een museum, wat er nog resteert zijn een aantal barakken (voor werk en voor gevangenen), twee gaskamers, het crematorium en gebouwen van de SS. De beslissing om het kamp te behouden en om te vormen tot een museum werd al in 1944 genomen.

Op 10 augustus 2010 brak er in de nacht brand uit, waarschijnlijk na kortsluiting. Bij de brand is een houten barak met daarin zevenduizend schoenen van gevangenen verwoest.[3]

• 
  Het hek van Majdanek tijdens de winter
• 
  Schoenen die de gevangenen moesten inleveren werden bij elkaar gestopt en afgevoerd
• 
  Dissectietafel in Majdanek
• 
  Wachttoren
• 
  Wachttoren Majdanek

Concentratiekamp Majdanek

Gaskamer in Majdanek

Zie de categorie Majdanek concentration camp van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.