Liniaal

Een liniaal is een langwerpig meetinstrument waarlangs rechte lijnen kunnen worden getrokken, waarlangs gesneden kan worden en waarmee lengtes kunnen worden opgemeten. Aan een van de lange zijden of aan beide is een maatverdeling aangebracht.

Een deel van een liniaal

Is op de liniaal geen maatverdeling aangebracht, dan spreekt men in de wiskunde wel van een ongemerkte liniaal (soms ook wel van latje).

Maatverdeling en materiaal

In het metrisch stelsel heeft een liniaal vaak een maatverdeling in centimeters, onderverdeeld in millimeters. In een niet-metrieke stelsel zal (bijvoorbeeld de inch) worden gebruikt als maatverdeling, terwijl er ook linialen zijn die beiden hebben.

Een liniaal kan gemaakt zijn van hout, kunststof of metaal (staal of aluminium). De laatste zijn het meest geschikt om met een mes langs te snijden, waarmee de liniaal een nevenfunctie krijgt als rei. De lengte van een liniaal kan variëren van enkele centimeters tot vele meters. Er bestaan luxe varianten voor op kantoor, bijvoorbeeld met een ingebouwde rekenmachine of met een mechanische kalender. Sommige linialen hebben aan de onderzijde anti-slipvoorzieningen.

Een parallelliniaal is een speciale vorm van de liniaal. In de zeevaart gebruikt men een samenstel van twee linialen. Voor de tekenkamer zijn er modellen met daarin wieltjes op één as verwerkt waardoor de liniaal parallel aan de vorige positie over de ondergrond kan worden 'verreden'. Dit is een eigenschap die doet denken aan een geodriehoek.

Symboliek

In de iconografie is de liniaal het attribuut van de apostel Tomas.

Linialenkast

In de spoorwegwereld wordt de term linialenkast gebruikt. Dit is een onderdeel van het mechanisch blokstelsel, een verouderd sein- en veiligheidssysteem. De 'linialen' zijn een onderdeel van die kast en zijn zo genoemd vanwege de vorm: lang, dun en recht. Het zijn geen meetinstrumenten maar verbindingsstukken.

Zie ook

Zie de categorie Liniaal van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.