Laurence Sterne

Laurence Sterne (Clonmel (Tipperary, Ierland), 24 november 1713 - Londen, 18 maart 1768) was een Anglo-Ierse romanschrijver en geestelijke.

Laurence Sterne (1713-1768)

Sterne was de zoon van een onderofficier en bracht zijn jeugd door in verschillende garnizoenssteden. Hij bezocht de school in Halifax, en bleef zonder cent achter toen zijn vader in 1731 in Jamaica overleed. Sternes ouders hadden echter goede connecties en hij kon zich zodoende toch inschrijven aan de Universiteit van Cambridge. Een van zijn vrienden daar was de jonge landeigenaar John Hall-Stevenson, een scherpzinnig man met een voorkeur voor pornografie, die als Eugenius opduikt in Tristram Shandy. Sterne studeerde af in 1737 en werd spoedig daarna praktiserend geestelijke. Destijds was de kerk een aantrekkelijk toevluchtsoord voor jongemannen zonder veel inkomen of vooruitzichten. Hij verkreeg een predikantsplaats in Sutton-in-the-Forest in Yorkshire, en werd later kanunnik in de kathedraal van York.

Sterne trouwde in 1747 met Elizabeth Lumley. Via haar familie verwierf hij de predikantsplaats in Stillington, waar hij ook woonde. Het huwelijk was voor Elizabeth (niet te verwarren met Eliza Draper, de jonge vrouw op wie hij in zijn laatste levensjaar verliefd werd) geen succes, aangezien haar man al spoedig een aantal sentimentele affaires aanging, wat haar geestelijk uit het evenwicht bracht. Sterne had echter veel affectie voor zijn enige dochter, Lydia.

In zijn vrije tijd, die hij kennelijk in ruime mate bezat, las hij veel. Ook droeg hij artikelen bij aan verschillende bladen in Yorkshire. Hij publiceerde een satirisch pamflet, A Political Romance, in 1759, waarin hij het kerkbestuur van York Minster aan de kaak stelde. In datzelfde jaar begon hij aan 'Tristram Shandy', waarvan hij gedeelten voorlas aan vrienden in het huis van John Hall-Stevenson. De eerste twee delen van dit boek verschenen in York in 1759 en in Londen in 1760, en maakten hem beroemd. Vervolgdelen kwamen uit in 1761, 1762, 1765, en 1767.

Door zijn nieuwverworven faam kwam hij in contact met invloedrijke lieden, en via hen verkreeg hij de post van predikant in Coxwold met bijbehorend huis (dat hij Shandy Hall noemde) aan de rand van het dorp in 1760. Hij geraakte hierdoor in een positie waarin hij kon gaan reizen, en dat was ook nodig voor zijn gezondheid: hij was tuberculose-patiënt. Hij verbleef langdurig in Frankrijk en maakte een reis door Italië; van tijd tot tijd ging hij terug naar Coxwold en Londen om aan zijn boeken te werken. Laurence Sterne overleed in Londen op 18 maart 1768.