Kwakel

Een kwakel, ook wel kwakeltje of kwakkel genoemd, is een hoge smalle voetgangersbrug, met een vlak middengedeelte[1] en aan weerszijden schuine plankieren met gespijkerde dwarslatten.[2] Langs de schuine planken en het platte dek zijn houten leuningen aangebracht. Deze bruggen zijn vaak onderdeel van een voormalig trekvaartenstelsel. Ze stonden meestal op de kruispunten waar twee vaarten bij elkaar kwamen. Een soortgelijke brug heet in de provincie Groningen een hoogholtje.

Een kwakel in Weipoort.
Hoogholtje over het Achterdiep in Sappemeer.

Historisch
Ets van Adriaen van Ostade - Kwakel in Heemstede

Sinds de veertiende eeuw bestonden er voorschriften die het bouwen van lage bruggen verboden, om voor de scheepvaart een vrije doorvaart mogelijk te maken.[3] Daarom werden er hoge bruggen gebouwd als een vaste verbinding nodig was. Het nadeel van een kwakel is dat men er met paard en wagen niet overheen kan. Daarom werden op drukke punten de kwakelbruggen wel vervangen door een ophaalbrug.[1] Soms bleef de kwakel naast de ophaalbrug liggen.

Etymologie

Etymologisch gezien acht men het woord Kwakel of Kwakkel verwant met wankel in de zin van onvast of onbestendig. (vergelijk: Kwakkelwinter). Kwakels worden dus benoemd als wiebelige bruggetjes.

Trivia
  • Het dorp De Kwakel in Noord-Holland is naar de daar oorspronkelijk aanwezige kwakel genoemd.
  • In de Commandeurspolder bij Maasland in de gemeente Midden-Delfland bevindt zich de Kwakelweg.
  • In Heemstede bestaat een Kwakelbrug, evenals in Edam. Deze laatste is inmiddels een ophaalbrug. Ook in Woerden is een Kwakelbrug, heden ten dage een ophaalbrug over de Oude Rijn tussen de Boerendijk en de Jozef Israëlslaan.[4]
  • De term kwaak wordt wel gebruikt voor een brug die uit één enkele plank bestaat.[1]

Bronnen
  1. De Binnenvaart woordenlijst. Geraadpleegd op 21 juni 2015.
  2. Kwakelbrug Zoeterwoude.
  3. Algemeen Dagblad, donderdag 10 oktober 2013, pag. Woerden-5
  4. Onderderzoek Kwakelbrug Woerden
Zie de categorie Kwakel van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.