Kruistocht in spijkerbroek (boek)

Rudolf ook Dolf Wega van Amstelveen, in zijn eeuw Dolf, is een zestienjarige jongen die zich bij een experiment met een tijdmachine (een "materie-transmitter") als vrijwilliger aanmeldt. Hij wil in de Middeleeuwen een riddertoernooi in het Franse Montgivray bijwonen waarover hij in een boek heeft gelezen en laat zich hiervoor naar de dertiende eeuw flitsen, maar door een foute berekening komt hij terecht bij de stad Speyer (Spiers) in Duitsland. Omdat hij niet meer teruggeflitst kan worden sluit hij zich daar aan bij de kinderkruistocht, die op dat moment toevallig langstrekt, en weet met behulp van zijn twintigste-eeuwse kennis veel kinderen van een zekere ondergang te redden. Deze kruistocht wordt geleid door de herdersjongen Nicolaas, die "door God is uitverkoren" een heilig kinderleger naar Jeruzalem te leiden. Daarom zijn de kinderen onderweg naar Genua, waar Nicolaas de zee zal doen splijten, zoals Mozes dat gedaan had, en de kinderen zullen over de zeebodem naar het Heilige Land trekken, "waar de Saracenen voor hun onschuld zullen vluchten".

Dolf weet Nicolaas, die wordt bijgestaan door de monniken Dom Anselmus en Dom Johannes, te overreden de organisatie anders aan te pakken. Zo voert Dolf een zekere organisatiegraad in, en weet een roodvonkepidemie ('de scharlaken dood') binnen de perken te houden. Hij redt de kinderen in Rottweil van de hongerdood en leidt de harde overtocht over de Alpen in goede banen. Op een gegeven moment maakt en gebruikt hij buskruit om met een list een deel van de kruisvaarders bij de graaf van Scharnitz te bevrijden (buskruit was toen nog niet bekend in Europa). Het gebruik van die kennis leidt echter ook tot beschuldigingen van hekserij en ketterij. Nicolaas ziet Dolf als een bedreiging voor zijn eigen leiderschap en Dom Anselmus wantrouwt de jongen, die net iets te intelligent is en niet in het sprookje over de ontzetting van Jeruzalem wil geloven. Anselmus en Dolf worden al snel tegenstanders.

In een volksgericht wordt Dolf door de hulp van zijn vrienden vrijgesproken. Dom Anselmus is duidelijk een onbetrouwbare priester, maar wát er met hem mis is, weet Dolf niet precies.

Wanneer de kinderkruistocht bij Genua is aangekomen biecht Dom Johannes, de tweede monnik, het plan aan Dolf op. Hij heeft berouw gekregen en kan niet aanzien wat er zal gebeuren. Het plan is namelijk dat aan de teleurgestelde kinderen, voor wie de zee uiteraard niet zal splijten, schepen worden aangeboden, die hen "naar het Heilige Land zouden voeren". De ware bestemming is echter de slavenmarkt van Noord-Afrika, waar de kinderen als slaaf verkocht zouden worden. Deze truc is in Frankrijk al een keer met succes uitgehaald. In ruil voor de kinderen, zouden Dom Anselmus en Dom Johannes rijkelijk beloond worden.

Dolf licht de kinderen in en Anselmus wordt ontmaskerd. De kinderen lynchen de nepmonnik. Nu is het de vraag waar ze naartoe moeten. De meeste kinderen trekken dieper Italië in, een stuk of 1000 kinderen gaan onder leiding van Dom Johannes naar Duitsland terug. Maar Italië is een schiereiland, een doodlopende weg. Steeds meer kinderen verlaten het nu snel slinkende leger om zich in Toscane of Umbrië te vestigen. Nog éénmaal redt Dolf de kinderen, dit keer van de graaf van Trasimeno. Ten slotte bereikt het slinkende leger Bari en Brindisi. Daar ontdekt Dolf dat zijn familie hem zoekt, en hij weet terug te keren naar zijn eigen tijd.

In het begin van het verhaal ontmoet Dolf de jonge student Leonardo Fibonacci da Pisa. Dolf redt diens leven als struikrovers hem overvallen. Leonardo heeft in het verhaal ook een ezel bij zich. Ze worden al snel vrienden. Volgens het verhaal leert Dolf Leonardo de Arabische cijfers. Thea Beckman wilde er zo voor zorgen dat Dolf een spoor in de middeleeuwse geschiedenis achter laat. Toch is dit een anachronisme, want de geschiedenis leert dat Fibonacci al eerder over de Arabische cijfers publiceerde.

Beckman (links) wint de Gouden Griffel met Kruistocht in Spijkerbroek

• 1974 · Gouden Griffel
• 1976 · Prix de la Divulgation historique
• 2019 · klassieker van de "geef een boek cadeau"-campagne[2]

Het boek werd in de loop van 2006 verfilmd door Ben Sombogaart onder de titel Crusade in Jeans, met in de hoofdrollen onder meer Joe Flynn, Stephanie Leonidas, Jan Decleir, Udo Kier en Emily Watson. De première vond plaats op 12 november 2006.

Het Nationaal Jeugd Musical Theater maakte een musical van het boek, die van 2008 tot 2010 in de theaters was te zien. In 2018 is de musical opnieuw het theater in gegaan.