Kraakbeweging

De Nederlandse kraakbeweging ziet voor zichzelf als belangrijkste functie het tegengaan van woningnood en speculatie. Er worden veel culturele initiatieven door krakers georganiseerd, veelal in kraakpanden zelf. Ook worden vervallen monumenten (zoals Fort Pannerden) gekraakt om ze te behouden voor verder verval.

Tegenstanders van kraken hebben vaak de volgende argumenten:

• Er was en is in Nederland veel kritiek op het blad Bluf! dat zich profileerde als spreekbuis van de kraakbeweging en dat gestolen documenten publiceerde en gewelddadig verzet leek te stimuleren.[1] Ook het verzet tegen de sloop van de huizen aan de Nieuwmarkt (Amsterdam), dat vooral plaatsvond nadat de oorspronkelijke bewoners reeds vertrokken waren[2] en de rellen rond de inhuldiging als koningin van Beatrix der Nederlanden op 30 april 1980 met de leus "Geen woning, geen kroning",[3] droegen bij aan het anarchistische imago van wat "de harde kern van de kraakbeweging" werd genoemd.
• Men wijst op het geweld dat bij veel[4] ontruimingen door de krakers en sympathisanten tijdens krakersrellen wordt gebruikt. Met name het geweld bij die ontruimingen heeft de in de jaren zeventig en jaren tachtig aanwezige maatschappelijke steun voor het kraken sterk verminderd.[4] In 2007 ontstond er, na een periode van relatieve stilte, weer een scherp politiek maar ook publiek debat over kraken en krakers. Eind mei 2008 vernielden groepen krakers negen ruiten van het stadhuis en acht van de ambtswoning van Burgemeester Cohen van Amsterdam uit onvrede dat eerder die week enkele kraakpanden ontruimd werden[5]. Op 21 maart 2006 werden politieagenten overgoten met een brandbare vloeistof als spiritus[6]. In maart 2007 trof de Amsterdamse politie achter een gebarricadeerde deur van een te ontruimen pand aan de Bilderdijkstraat een jerrycan met benzine aan die door slijpwerkzaamheden tot brand had kunnen leiden. De krakers beweerden dat het hier een jerrycan met motorolie betrof die er al stond toen het pand in bezit werd genomen.[7]. Leen Schaap constateerde in 2007 een toenemende verharding in de kraakbeweging[8] In 2009 kwam Schaap tot de daarmee in tegenspraak zijnde uitspraak "Van een verharding van de kraakbeweging is over het algemeen geen sprake."[9][10] Op 27 februari 2008 vuurden krakers aan de Amsterdamse Spuistraat met katapulten metalen moeren van 2 cm op de mobiele eenheid af. De krakers hadden eerder op de avond twee anti-kraakwachters met hockeysticks, honkbalknuppels en traangas verjaagd. Een van hen moest zich medisch laten behandelen.
• Krakers worden vaak beschuldigd van het vernielen van woningen, het toebrengen van zogenaamde kraakschade. Soms wordt er illegaal elektriciteit afgetapt.[11] Hierdoor verloederen de gekraakte woningen en daalt de waarde ervan, hetgeen extra kosten oplevert voor de eigenaar die hiervan de dupe is.
• Kraken wordt door critici ook als een vorm van eigenrichting gezien: als de eigenaar van een pand (om onbekende redenen) dat pand naar de termijn zoals beschreven in artikel 429sexies in het Nederlandse wetboek van strafrecht van 12 maanden te lang leeg heeft staan, kunnen krakers het eigendom in gebruik nemen. Artikel 429sexies is komen te vervallen per 1 oktober 2010.
• Een deel van de krakers verwerpt het gezag van wet en overheid op basis van anarchisme. ("Uw rechtsstaat is de onze niet").

Eigenaars van gekraakte panden wijzen erop dat uitzetting moeilijk, tijdrovend en kostbaar is, doordat krakers wettelijke bescherming genieten. De eigenaar krijgt in die periode geen (huur)inkomsten meer uit zijn bezit, maar dient alsnog vaste lasten zoals hypotheekbetalingen, verzekeringen en diverse belastingen als onroerendgoedbelastingen en vermogensrendementsheffing te betalen. Ook het voor eigen gebruik in bezit nemen van een gekraakt pand is zonder rechterlijke uitspraak en ontruiming veelal onmogelijk. Verkoop van een gekraakt pand is, doordat het door krakers is bezet, uiterst moeilijk en de verkoper lijdt veelal een aanmerkelijk financieel verlies aangezien een gekraakt pand bij verkoop aanzienlijk minder opbrengt dan een leeg opleverbaar pand.

Volgens onderzoek uit 1988 van de Leidse sociaal wetenschapper Wim van Noort lijkt het binnen de kraakbeweging zelf ook niet altijd pais en vree te zijn, wat hier en daar leidt tot gevaarlijke situaties. Onderlinge intimidatie en geweld bij ideologische meningsverschillen lijken regelmatig voor te komen.[12] [13].

• Antikraak
• Kraken in Nederland
• Krakersrellen

• Eric Duivenvoorden, Een voet tussen de deur - Geschiedenis van de kraakbeweging 1964 -1999, Amsterdam, 2000.