Koerilen
De Koerilen (Russisch: Курильские Острова; Koerilskie ostrova) zijn een eilandengroep die zich van het noordoosten van Hokkaido (Japan) tot Kamtsjatka uitstrekt en de Zee van Ochotsk van de noordelijke Stille Oceaan scheidt. De eilanden behoren tot de Russische oblast Sachalin, maar het eigendom wordt gedeeltelijk betwist door Japan (zie territoriale claims).
Eiland van 
| |
 | |
Locatie | |
| Land |
|
| Locatie | Stille Oceaan |
| Coördinaten | 46°30'NB, 151°30'OL |
Algemeen | |
| Oppervlakte | 10.355,61 km² |
| Inwoners | 19.427 (volkstelling 2002)[1] |
| Detailkaart | |
 | |
De Koerilen | |
De eilanden worden in het Japans de 千島列島 (Chishima rettō, "Archipel van Duizend Eilanden") of クリル列島 (Kuriru rettō, "Koerilenarchipel") genoemd. De naam stamt van het woord waarmee de Ainu zichzelf aanduiden: kur, dat "man" of "mens" betekent.
Geschiedenis
Sinds het einde van de laatste ijstijd werden de eilanden bewoond door de Ainu, tot ze in de 18e eeuw door de Russen van de noordelijkste eilanden werden verdreven.
Ontdekking
De eerste ontdekking van de eilanden is niet helemaal duidelijk. Japanse bronnen schrijven over Murakami Hironori die in 1635 in opdracht van de Matsumae-clan uit Hokkaido een eerste expeditie naar de eilanden ondernam en een aantal kaarten zou hebben gemaakt van een aantal van de eilanden. Sommige geografische namen van zijn kaarten komen overeen met bestaande namen, maar aangenomen wordt dat hij veel "van horen zeggen" had verkregen. De eerste Japanse landing op de eilanden was in 1754, ongeveer in dezelfde tijd, toen ook de Russen er voet aan wal zetten. De eerste zekere expeditie werd verricht door de Nederlander Maarten Gerritszoon Vries, die ook Sachalin bevoer op zoek naar goud. Hij bracht vanaf het fluitschip Castricum de kustlijnen van de eilanden Koenasjir (die hij voor een verlenging van Hokkaido aanzag), Itoeroep en Oeroep in kaart. De laatste twee eilanden noemde hij "Stateneiland" (ter ere van de Nederlandse staten) en Compagnieland (ter ere van de VOC, waarvoor hij de reis maakte). Later voer de Portugese zeevaarder Don Juan de Gama er langs, die het foutief als "Gamaland" ten noordoosten van Japan op de kaart plaatste, waarvan pas ruim een eeuw later in 1741 door de Russische Tweede Kamtsjatka-expeditie onder leiding van de Deen Vitus Bering werd bewezen dat het niet bestond.
In Russische bronnen worden de eilanden voor het eerst genoemd in 1646, maar de eerste meer gedetailleerde informatie kwam in 1697 van de ontdekkingsreiziger Vladimir Atlasov. Atlasov noemde destijds het zuidelijk deel van Kamtsjatka "Koerilenland", vanwege de aanwezigheid van de Koerilen (de Russische benaming voor de Ainu in die tijd) op het zuidelijk deel van Kamtsjatka. Atlasov sprak met Ainu, die hem vertelden over mensen die als vorsten leefden in stenen steden op de eilanden ten zuiden van hen. Atlasov gaf ook de naam aan het Koerilenmeer en de Koerilenrivier op het zuidelijk deel van Kamtsjatka.
In de achttiende en vroege negentiende eeuw werden de Koerilen verkend door Danila Antsiferov, Ivan Kozyrevski, Ivan Jevrejnov, Fjodor Loezjin, Martin Sjpanberg, Ivan Kroesenstern, en Vasili Golovnin.
Japanse en Russische bewoning
In 1855 werd het verdrag van Shimoda gesloten tussen het Russische Rijk en het Japanse Keizerrijk, waarbij de grens tussen beide rijken tussen de eilanden Oeroep (Japans Uruppu) en Etorofu (Russisch: Itoeroep) werd gelegd. Japan verkreeg de hele eilandengroep in 1875 bij het Verdrag van Sint-Petersburg. In ruil deed Japan afstand van Sachalin. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog werden door Japan een groot aantal militaire constructies, zoals marinehavens, luchtmachtbasissen en barakken gebouwd, waarbij gebruikgemaakt werd van duizenden Koreaanse en Chinese dwangarbeiders. Nadat tijdens Operatie Augustusstorm op 18 augustus 1945 ook de Koerilen werden aangevallen door de Sovjet-Unie, vielen de eilanden binnen een paar dagen in handen van het Rode Leger (alleen op Sjoemsjoe werd een groot gevecht geleverd). Een paar dagen later werden de eilanden aan de Sovjet-Unie overgedragen, hetgeen formeel geformaliseerd werd met het Vredesverdrag van San Francisco in 1951, dat om een groot aantal redenen echter niet door de Sovjet-Unie werd ondertekend en daardoor tot op heden een van de grondslagen vormt van het Koerilenconflict tussen Japan enerzijds en de Sovjet-Unie en haar opvolgstaat Rusland anderzijds. De gevangengenomen Japanse soldaten werden naar de Goelag gestuurd (vooral de Sevvostlag). In 1949 werden de overgebleven soldaten in de Goelag overgedragen aan Japan. De ruim 17.000 Japanners, Koreanen en Chinezen (en 300 inheemse Ainu) werden, voor zover deze al niet eerder gevlucht waren, in 1947 en 1948 verbannen naar Japan, waarbij ze slechts 20 kilo van hun bezittingen mochten meenemen. In dat jaar werden ook alle namen veranderd naar Russische namen.
Alle Japanse gebouwen werden in opdracht van Stalin tegen de vlakte gegooid en vervangen door nieuwe woonbarakken met de belofte dat er spoedig stenen gebouwen zouden verschijnen. Vele migranten kwamen daarop in de jaren 50 en 60 naar de eilanden, getrokken door de hoge lonen, die er twee tot drie maal zo hoog lagen als op het Russische vasteland. De Koerilen verdwenen echter uit het politieke gezichtsveld, afgezien van een enkel grensincident, en de bewoners wonen tot op heden in de barakken.
Na de val van de Sovjet-Unie kwamen de inwoners van de Koerilen in de problemen: door de perestrojka was het afgelegen gebied sterk onrendabel geworden, omdat alles moest worden geïmporteerd. De prijzen van voedingsmiddelen, brandstof en andere goederen stegen gigantisch in de crisisjaren 90 en er volgde een grote exodus van bewoners die het zich konden veroorloven. De industrie (veelal gericht op de visvangst) en infrastructuur verouderden snel en de levensomstandigheden verslechterden. In 2006, toen de economische situatie in Rusland weer wat was verbeterd, werd een groot federaal programma aangekondigd voor de modernisering van de eilanden tot 2015. Momenteel wordt er geïnvesteerd in de bedrijven (nu veelal in private handen), infrastructuur (zoals luchthavens en wegen), gebouwen en veiligheid.
Territoriale claims
In de jaren na de verovering in 1945 werd onderhandeld over de toekomstige status van de eilanden. De Japanse regering claimt[2] dat bij het Verdrag van San Francisco in 1951 Japan stelde dat de eilanden Kunashiri (Koenasjir), Etorofu (Itoeroep), Shikotan (Sjikotan) en de Chabomai-eilanden formeel gezien geen onderdeel vormden van de Koerilen en dus niet vielen onder de provisies van Artikel (2c) van het verdrag waarin de overdracht van de Koerilen stond beschreven. De timing van deze claim wordt betwist door de Russen en een aantal westerse historici.[3][4]
In 1956 was er een overeenkomst bereikt over de teruggave van de Chabomai-archipel en Sjikotan en werd er nog onderhandeld over Koenasjir en Itoeroep. Toen de Koude Oorlog echter uitbrak en Japan in 1960 een wederzijds verdedigingsverdrag sloot met de vijand van de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten, werden de onderhandelingen afgebroken; een status quo die in stand werd gehouden tot de val van de Sovjet-Unie in 1991. Een bezoek van Gorbatsjov aan Japan in 1991 heropende de betrekkingen. In de jaren 90 werd opnieuw onderhandeld over een eventuele overdracht, met steun van veel inwoners van de Koerilen; voornamelijk om zo snel mogelijk de eilanden te kunnen verlaten. Maar onder president Poetin keerde het tij; een poging van de Russische regering in 2004 om Sjikotan en de Chabomai-archipel alsnog te overhandigen liep spaak op tegenstand onder de Russische bevolking.
Japan eist de zuidelijkste vier (Koenasjir, Itoeroep, Sjikotan en de Chabomai-eilanden) nog steeds op, omdat het land het Verdrag van San Francisco destijds niet heeft getekend en daarom alleen de eerdere verdragen als geldig beschouwt. In Japan worden deze eilanden de "Noordelijke territoria" genoemd. In Rusland worden de Chabomai-eilanden met Sjikotan ook wel de Kleine Koerilen genoemd, terwijl de overige eilanden Grote Koerilen worden genoemd.
Het territoriale geschil heeft zich vooral geuit in schermutselingen tussen de Russische grenswacht en Japanse vissersboten over waar zij mogen vissen. Verschillende vissersboten zijn sinds 1945 in beslag genomen en vissers tijdelijk vastgehouden. In 2006 werd een Japanse visser gedood door een Russische patrouilleboot, wat de verhoudingen weer heeft doen verspannen.
Verschillende symbolen getuigen van het conflict. In verschillende plaatsen werden monumenten voor de "bevrijding" van de Koerilen opgericht na de Tweede Wereldoorlog. In 2005 werd op het onbewoonde eiland Tanfiljeva vlak voor de Japanse kust een orthodoxe kerk gebouwd, nadat de Japanners een herinneringscentrum hadden gebouwd op Hokkaido, waar ook borden met verwijzingen naar de territoriale aanspraken staan. En in 2007 werd op hetzelfde eiland een groot orthodox heiligenbeeld geplaatst.[5] In 1999 werd in het geheim door de Japanse parlementariër Muneo Suzuki met geld van het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken het Japans-Russisch huis van vriendschap geopend in Joezjno-Koerilsk, wat uitliep op een groot schandaal toen de Japanse media hierachter kwamen in 2002.
In 2010 werden de Koerillen door Vladimir Poetin, de premier van Rusland, bezocht (Poetin was het eerste staatshoofd van Rusland dat de eilanden bezocht). Poetin deed dit om de inwoners van de Koerillen gerust te stellen dat de eilanden nog steeds Russisch zijn. Dit bezoek werd door Japan afgekeurd.
Geografie
De eilanden staan bekend om het feit dat het er zo mistig is, maar zijn rijk aan zeewier, vis en zeeotters. Op de eilanden bevinden zich meer dan 150 vulkanen. Alaid, gelegen op het meest noordelijke eiland Atlasov (Japanse naam Araido-to), is hiervan de hoogste met 2339 meter en is een bijna volmaakte vulkanische kegel die oprijst uit zee en die onderwerp is van haiku's en houtsnedes waarin de schoonheid wordt benadrukt, bijna net als bij de veel bekendere Fuji.
Eilanden
De 56 eilanden zijn verspreid over een afstand van 1270 km.
| Eilanden van noord naar zuid (o.b.v. o.a. ) | |
| Russische naam | Japanse naam |
|---|---|
| Noordelijke groep | |
| Atlasov of Alaid of Oejachoezjatsj Ispolinskaja-rots (ZW) Sosedka-rots (N) Svetsjka-rots (ZW) Vladimira (O) | Araido |
| Sjoemsjoe Foetatsy-rots (ZO) Vladimira-rots (ZO) | Shumushu |
| Paramoesjir Baklanji-rots (Z) Barjerny (Z) Bazarny (ZO) Chitraja-rots (ZO) Oeno-rots (N) Opasnaja-rots (O) | Paramushiro of Poromushiri |
| Ptitsji-eilanden (Bratja) - Bazarny - Baklani - Dve Gagary-eilanden | |
| Antsiferova | Shirinki |
| Makanroesji | Makanrushiri of Makanru |
| Avos (rotsen) | Abosu |
| Onekotan Kamen Jasnoj Pogody-rots (NO) | Onnekotan |
| Tsjirinkotan Beljak-rots (Z) | Chirinkotan |
| Charimkotan | Harumokotan |
| Ekarma | Ekaruma |
| Sjiasjkotan Basjmak-rots (NW) | Shashukotan |
| Lovoesjki (rotsen) | Mushiru retsugan of Mushiri |
| Centrale groep | |
| Rajkoke | Raikoke |
| Matoea Topokovy (O) | Matsuwa |
| Rassjoea Artsj-rots (ZW) Karlik (Z) Temny (Z) | Rasuwa of Rashowa |
| Oesjisjir-eilanden - Srednego-eilanden (de rotsen Boetton, Botsman, Chtitraja, Mitsjman, Srednego en Tsjernye) - Ryponkytsja - Jankitsja (inc. de rotsen Baboesjka en Kolpak) en 2 rotseilandjes in binnenbaai) | Ushishiri of Ushichi Suredonebo Ryponkicha Yankisha |
| Ketoj Odinokaja-rots (ZO) | Ketoe of Ketoi |
| Simoesjir Revoetsji (O) | Shimushiro of Shinshiru |
| Zuidelijke groep | |
| Bro-oetona Boeroen-rots (NW) | Buroton |
| Tsjornieje Bratja-eilanden - Tsjirpoj - Brat Tsjirpojev - Morskaja Vydra - Lev-rots (W) - Otsjelnik-rots (M) - Zabytaja-rots (NO) | Chirihoi, Chirinhoi, Burato-Chiripoi of Minami-jima Kita-jima |
| Oeroep Ani-rots (ZW) Blinetsy-eilanden (N) Chiva (ZO) Jersjik-rots (ZW) Koevsjin (NW) Krab (ZW) Ningio-rots (NO) Odinokaja-rots (NW) Oeminaja-rots (ZW) Ostrokonetsjnaja-rots (ZO) Paroes-rots (NW) Petoesjkova (NW) Revoen-rots (Z) Taira-eilanden (NO) Trojnik-rots (ZW) Tsjajka (N) | Uruppu |
| Itoeroep Dva Brata-rots (ZO) Dyrjavaja-rots (Z) Kamen-Lev (NW) Kantsoerova-rots (NW) Moristy (NW) Pogatsjeva (ZO) Razbojnik-rots 1 (N) Razbojnik-rots 2 (O) Sjpil-rots (NW) Tsjetyrje Brata-rots (N) Tsjornye-rotsen (N) | Etorofu |
| Koenasjir Blizky (NW) Rosjtsja-rots (Z) | Kunashiri |
| Sjikotan Ajvazovskogo (Z) Dalny (ZO) Devjaty Val (Z) Griga (ZO) | Shikotan |
| Chabomai-eilanden - Polonskogo (of Tarakoe) (met het rotseilandje Tsjaika) - Oskolki-eilanden (rotseilanden) - Kira - Pesjtsjernaja - Svetsja - Paroes - Lisji-eilanden - Sisjki-eilanden - Zeljony - Tanfiljeva (of Soeisio) - Joeri - Domina-eilanden (of Charoekaroe) - Signalny (rotseiland) - Rifovy (rotseiland) - Storozjeny (rotseiland) - Anoetsjina (of Akijoeri) - Oedivitelnaja (rotseiland) | Habomai Taraku Kaiba Kabutó Shibotsu Suisho-to Yuri Harukari Kaigaradzima Akiyuri |
 Grootste eilanden met Russische namen en grenzen van 1855 (Verdrag van Shimoda) en 1875 (Verdrag van Sint-Petersburg) | |
Bestuurlijke indeling
De Koerilen zijn bestuurlijk onderverdeeld in 3 districten (Russisch: rayons):
- Severo-Koerilski (Северо-Курильский; "Noord-Koerilen")
- Koerilski (Курильский; "Koerilen")
- Joezjno-Koerilski (Южно-Курильский; "Zuid-Koerilen")
Externe link
- Detailkaarten van een aantal eilanden (cyrillisch schrift)
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Kuril Islands van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Gebiedsdelen van het voormalige Japans Keizerrijk in 1942 | .svg.png){kind=small} |
|---|---|
|
Binnen-Mongolië · Birma · Brunei · China · Daito · Filipijnen · Hainan · Hongkong · Indië · Indochina · Japan · Karafuto · Koerilen · Korea · Macau · Malaya · Mantsjoerije · Noord-Borneo · Palau · Riukiu · Sarawak · Taiwan · Thailand · Yap | |