Knoflook

Knoflook (Allium sativum) is een plant uit de lookfamilie (Alliaceae). Eveneens tot het geslacht look (Allium) behoren onder andere de soorten ui, prei en bieslook.

Knoflook
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:Eenzaadlobbigen
Orde:Asparagales (Aspergeachtigen)
Familie:Alliaceae (Lookfamilie)
Geslacht:Allium (Look)
Soort
Allium sativum
L. (1753)
Afbeeldingen Knoflook op Wikimedia Commons
Knoflook op Wikispecies
Portaal    Biologie
Allium sativum
Aantasting door het stengelaaltje

Groei

Knoflook is net als de ui en bieslook een bolgewas dat voor de winter zijn energie in een bol opslaat zodat het in de lente een voorsprong heeft en heel snel kan groeien en bloeien. De plant groeit op goed doorlatende grond en in de volle zon.[1]

Consumptie

Knoflook wordt zowel vers (fijn gesneden of geperst) als in poedervorm (gedroogd en gemalen) toegepast. Knoflook is een kruid met een doordringende smaak en geur, dat onder andere in Frankrijk, in de mediterrane en Midden-Europese landen bijzonder veel gebruikt wordt.

Knoflookazijn kan worden gemaakt door uitgeperste knoflook in gekookte, koude azijn te doen. Dit moet twee weken blijven staan, waarna de azijn gezeefd dient te worden.[1]

Geschiedenis

"Lauk" werd al vermeld in de Edda.[2] De Talmoed leert "Eet regelmatig knoflook, het heldert de geest op, versterkt de mannelijkheid en verdrijft darmparasieten!".[3] Ook de Bijbel[4] en de Koran vermelden knoflook. De Papyrus Ebers in Egypte vermeldde al 3500 jaar geleden knoflook.[5] De arbeiders die aan de piramiden bouwden kregen knoflook te eten. Homeros vermeldt gebruik van knoflook door Nestor.[6] Galenus raadde knoflook aan tegen zowat alle kwalen.

In de Romeinse tijd geloofde men dat knoflook de spieren versterkte, vandaar dat gladiatoren vaak knoflook kauwden. Uit laboratoriumproeven met knoflooksupplementie blijkt dat dit het testosterongehalte in ratten kan verhogen.[7]

In de Middeleeuwen werd knoflook geacht de duivel en heksen weg te houden en te beschermen tegen de pest. Knoflook kan inderdaad bacteriëndodend werken dankzij de component allicine. In de klassieke literatuur is knoflook ook genoemd als een middel om vampieren af te weren.

Gezondheid

Aan knoflook worden verschillende gezondheidsbevorderende eigenschappen toegeschreven. Een cholesterolverlagende werking en bloeddrukverlagende werking heeft enige wetenschappelijke onderbouwing, voor andere geclaimde eigenschappen (zoals werking tegen verkoudheid en kanker) is geen afdoende bewijs.[8][9]

Onderzoeken 'in vitro' en bij ratten en konijnen geven duidelijke aanwijzingen dat knoflook de afzetting van plaque op de vaatwanden voorkomt,[10][11][12] maar ook de bloedstolling vermindert.[13] Het lijkt daarom verstandig het niet in grote hoeveelheden in te nemen met geneesmiddelen die bloedstolling verminderen of in de week voor een operatie of een bevalling.[14][15]

Verschillende gerandomiseerde onderzoeken met controlegroep (RCTs) wijzen uit dat knoflook de bloeddruk verlaagt bij mensen met een verhoogde bloeddruk.[16][17] Een mogelijk mechanisme hiervoor zijn de zwavelverbindingen in knoflook: deze worden in het lichaam omgezet in waterstofsulfide, een stof die dient als boodschapperstof voor vaatverwijding.[18][19]

Er zijn sterke aanwijzingen dat knoflook het cholesterolgehalte in het bloed verlaagt bij patiënten met hypercholesterolemie,[20][21] maar enkele recentere onderzoeken laten geen effect zien.[17]

Plaatselijke toepassing kan brandwonden veroorzaken: in de literatuur zijn enkele gevallen gerapporteerd.[22]

Knoflook (vooral verse) is giftig voor honden en (vooral) katten.[23][24][25][26]

In Rusland wordt knoflook ook wel 'penicilline voor de armen' genoemd.

Knoflook wordt ook gebruikt als afrodisiacum.

Geur

Veel componenten in knoflook zijn zwavelverbindingen. Deze worden bijna allemaal door het lichaam verteerd, behalve allylmethylsulfide (AMS). Dit wordt niet verteerd in de ingewanden, maar opgenomen in het bloed. Het bloed brengt de AMS naar de longen en de huid, waardoor het onderdeel wordt van de lichaamsgeur. Uit een onderzoek gedaan door de Universiteit van Edinburgh blijkt dat deze geur helpt tegen muggen.[27] Echter, in culturen waar knoflook weinig gegeten wordt, zoals in Noord-Europa, kan deze geur als hinderlijk ervaren worden door anderen.

Geraadpleegde literatuur

  1. Koomen, E. (1976). Tuinieren voor iedereen. Baarn: Market Books bv.
  2. Spice Pages: Garlic (Allium sativum, garlick)
  3. Baba Kama 82a, 11.
  4. Numeri 11:5
  5. Arch Intern Med - Garlic: What We Know and What We Don't Know, February 26, 2007, Charlson and McFerren 167 (4): 325
  6. botanical.com - A Modern Herbal | Garlic
  7. Garlic supplementation increases testicular testos...[J Nutr. 2001] - PubMed Result
  8. http://www.umm.edu/altmed/articles/garlic-000245.htm
  9. http://www.mayoclinic.com/health/garlic/NS_patient-garlic
  10. Durak I, Oztürk HS, Olcay E, Güven C. (2002) . Effects of garlic extract supplementation on blood lipid and antioxidant parameters and atherosclerotic plaque formation process in cholesterol-fed rabbits. J Herb Pharmacother. 2 (2): 19-32 . PMID: 15277094.
  11. Chan KC, Yin MC, Chao WJ. (2007) . Effect of diallyl trisulfide-rich garlic oil on blood coagulation and plasma activity of anticoagulation factors in rats. Food Chem Toxicol. 45 (3): 502-7 . PMID: 17123684.
  12. Steiner M, Lin RS. (1998) . Changes in platelet function and susceptibility of lipoproteins to oxidation associated with administration of aged garlic extract. J Cardiovasc Pharmacol. 31 (6): 904-8 . PMID: 9641475.
  13. Rahman K. (2007) . Effects of garlic on platelet biochemistry and physiology. Mol Nutr Food Res. 51 (11): 1335-44 . PMID: 17966136.
  14. Borrelli F, Capasso R, Izzo AA. (2007) . Garlic (Allium sativum L.): adverse effects and drug interactions in humans. Mol Nutr Food Res. 51 (11): 1386-97 . PMID: 17918162.
  15. Ellen Tattelman (2005) . Health Effects of Garlic. Am Fam Physician. 72 (01): 103-106 .
  16. Ried, K, OR Frank e.a. (2008) Effect of garlic on blood pressure: a systematic review and meta-analysis. BMC Cardiovasc Disord. 2008 Jun 16;8:13
  17. Pitter, M.H. & E Ernst (2007) Clinical effectiveness of garlic (Allium sativum) Mol. Nutr. Food Res. 51 (2007) 1382 - 1385.
  18. Benavides GA, et al. (2007) . Hydrogen sulfide mediates the vasoactivity of garlic. Proc Natl Acad Sci USA 104 (46): 17977-82 . PMID: 17951430.
  19. (nl) Sulfide in knoflook goed voor bloedvaten, NRC Handelsblad, 16 oktober 2007.
  20. Durak I, Kavutcu M, Aytaç B, Avci A, Devrim E, Ozbek H, Oztürk HS. (2004) . Effects of garlic extract consumption on blood lipid and oxidant/antioxidant parameters in humans with high blood cholesterol. J Nutr Biochem. 15 (6): 373-7 . PMID: 15157944.
  21. Kojuri J, Vosoughi AR, Akrami M. (2007) . Effects of anethum graveolens and garlic on lipid profile in hyperlipidemic patients. Lipids Health Dis. 6: 5 . PMID: 17328819.
  22. Baruchin AM, Sagi A, Yoffe B, Ronen M. (2001) . Garlic burns. Burns 27 (7): 781-2 . PMID: 11600262.
  23. R.B. Cope, Allium species poisoning in dogs and cats, Veterinary Medicine, augustus 2005, pp. 562-566
  24. pets by nature
  25. https://web.archive.org/web/20080822180633/http://www.petalia.com.au/Templates/StoryTemplate_Process.cfm?specie=Dogs&story_no=257
  26. (en) Onion and Garlic Toxicity in Dogs and Cats., Veterinary & Aquatic Services Department, Drs. Foster & Smith
  27. Horecanieuwsbericht: knoflook tegen muggenplaag
Wikibooks Kookboek bevat een recept voor Knoflook.
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Allium sativum op Wikimedia Commons.
Zoek knoflook op in het WikiWoordenboek.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.