Kiesrechtgeografie

Kiesrechtgeografie, ook wel Gerrymandering genoemd, is het manipuleren of hertekenen van de grenzen van kiesdistricten. Vaak worden deze kiesdistricten gemanipuleerd om een politiek voordeel te behalen voor een specifieke politieke partij of kandidaat.[1] Naast het beïnvloeden van verkiezingsresultaten, kan kiesrechtgeografie worden ingezet om kiesdistricten aan te passen aan demografische ontwikkelingen. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan om te verzekeren dat de kiesdistricten om en nabij een gelijk aantal kiesgerechtigde bevat.[2] Een gemanipuleerd kiesdistrict wordt een gerrymander genoemd.

Deze politieke tekening uit 1812 werd getekend in reactie op de electorale districtsindeling in de staat Massachusetts, die kandidaten van de democratisch-republikeinse partij van Elbridge Gerry bevoordeelde ten opzichte van de federalisten. De karikatuur spot met de bizarre vorm van een district in Essex County door deze neer te zetten als een draakachtig monster. Nieuwsbladen uit die tijd zagen in de indeling de vorm van een salamander. Het woord gerrymander is een verbastering van dat woord met de achternaam van gouverneur Gerry.
Een voorbeeld hoe gerrymandering de uitkomst van een verkiezing kan beïnvloeden. In al deze gevallen is het stemmenpatroon hetzelfde, met een voorkeur van 36 plaatsen voor groen, 28 voor paars. Toch kan door verschillende methoden van gerrymandering de effectieve verkiezingsuitslag voor een vertegenwoordiging van 4 personen (van linksboven naar rechtsonder) 3-1 (packing), 2-2, 4-0 (cracking) of zelfs 1-3 (packing) worden.

Oorsprong

Het concept gerrymandering ontleent haar naam aan de gouverneur van Massachusetts Elbridge Gerry. In de Verenigde Staten worden de districtsgrenzen iedere 10 jaar opnieuw getekend om bij te blijven met demografische ontwikkelingen, gezien de congresdistricten een ongeveer gelijk aantal kiezers behoort te bevatten. Dit gebeurde ook in 1812 toen Elbridge Gerry een wet voor de wijziging van het district Massachusetts ondertekende. Dit district werd op een dusdanige wijze hertekend dat het de vorm aannam van een draakachtige salamander. Met deze exotische vorm van het kiesdistrict werd voordeel geboekt voor de democratische-republikeinse partij, waartoe Elbridge Gerry behoorde, ten opzichte van de benadeelde federalistische partij.[3] De term Gerry-mander werd vervolgens voor het eerst gebruikt in de Boston Gazette op 26 maart 1812, en is dus een samenvoeging van de achternaam van de gouverneur en het salamandervormige kiesdistrict. Bij de vermelding van het concept werd ook een cartoon getoond, waarin het kiesdistrict op figuurlijke wijze wordt getekend als een draak met vleugels en scherpe klauwen. Deze illustratie werd later een van de beroemdste politieke cartoons uit de vroege Amerikaanse geschiedenis.[4]

Gerrymandering methodes

Er bestaan vijf verschillende Gerrymandering-methodes om het primaire doel, namelijk het maximaliseren van gewonnen kiesdistricten voor de uitvoerende partij en het minimaliseren van gewonnen kiesdistricten van de tegenstander(s), te behalen:

  1. Cracking. Cracken doet zich voor wanneer een bepaalde soort kiezer van een kandidaat of politieke partij wordt verspreid en uitgedund over verschillende districten. Door deze verspreiding is de kandidaat of partij niet in staat om in de districten voldoende stemmen te behalen.[5][6] Cracken kan worden toegepast om 'verspilde' stemmen bij de tegenstander te genereren, doordat de uitgedunde kiezers stemmen op een partij of kandidaat die uiteindelijk geen winst in de districten zal behalen. Tegelijkertijd zorgt cracken ervoor dat de kandidaat of partij die de gerrymandering uitvoert met minder overweldigende marges de winst in de districten behaald. Hierdoor worden de verspilde stemmen van deze uitvoerende kandidaat of partij geminimaliseerd.[5] Een voorbeeld van cracken is onder andere zichtbaar in de regio Milwaukee in de Verenigde staten. De kiesdistrictenkaart van 2011 toont tien verschillende districten met allen een klein deel van de stad Milwaukee, waar voornamelijk democratische kiezers woonachtig zijn, en een groot deel van de omliggende buitenwijken, waar voornamelijk republikeinse kiezers woonachtig zijn. Door de stad op deze wijze uit te dunnen over tien verschillende districten, wisten de republikeinen in negen van deze districten de winst te behalen.[7]
  2. Packing. Packen ontstaat wanneer eenzelfde soort kiezers in één of enkele kiesdistrict(en) worden 'verpakt', waardoor zij in deze district(en) overweldigende meerderheden behalen. Door deze kiezers samen te voegen in één district wordt hun invloed in andere kiesdistricten geminimaliseerd.[5] Met deze methode worden de verspilde stemmen bij de tegenstander gemaximaliseerd, doordat de partij of kandidaat een hoog percentage van de stemmen bemachtigt, terwijl enkel meer dan 50 procent van de stemmen nodig is om winst in het district te behalen.[6] Een voorbeeld van packen is onder andere zichtbaar in de regio Milwaukee in de Verenigde staten. Op de kiesdistrictenkaart van 2011 is zichtbaar dat een zestal districten een extreem hoge concentratie aan democratische kiezers bevatten. In deze districten zijn dus veel van dezelfde soort kiezer verpakt, waardoor de democraten de verkiezingen hier met een overtuigende meerderheid zullen winnen. Echter is het onduidelijk of deze verpakte districten zijn ontstaan met opzettelijke intenties of door segregatie en overige demografische ontwikkelingen.[7]
  3. Hijacking. Hijacken doet zich voor wanneer kiesdistricten worden hertekend met de intentie om twee gevestigde kandidaten (vaak van dezelfde partij) tegen elkaar te laten strijden in de verkiezingen. Dit betekent dat één van deze gevestigde kandidaten noodgedwongen zijn of haar functie zal verliezen tijdens de verkiezing. Wanneer beiden kandidaten van dezelfde partij zijn, kan deze partij worden verzwakt door een interne strijd tussen de kandidaten. Een voorbeeld van Hijacking is zichtbaar in de regio Cleveland & Toledo in de Verenigde Staten. De democratische vertegenwoordigers Marcy Kaptur en Dennis Kucinich werden in één district gevoegd, waardoor een van hen hun functie verloor.[8]
  4. Kidnapping. Veel afgevaardigden hebben geografische grondslagen. Dit zijn plaatsen waar de politici een sterke achterban, politieke bondgenoten en naamsbekendheid hebben. Kidnapping ontstaat wanneer een kandidaat of partij door het wijzigen van de districtsgrenzen in een ander district wordt geplaatst, waar deze geografische grondslagen minder sterk of niet aanwezig zijn. Dit maakt herkozen worden voor de betreffende kandidaat of partij bij de volgende verkiezingen moeilijker.[9] Een voorbeeld van kidnapping is zichtbaar in North Carolina, waar de congreslid Brad Miller uit zijn vertrouwde district is geplaatst en is toegevoegd in het district Raleigh. Hij werd niet herkozen.[8]
  5. Stacking. Stacken doet zich voor wanneer kiezers met een laag opleidingsniveau en een laag inkomen worden samengevoegd in een district met een ongeveer gelijk aantal kiezers met een hoog opleidingsniveau en een hoog inkomen. Het district oogt door deze methode in balans. Echter is de opkomst bij de verkiezingen onder hoogopgeleide en hoge inkomens groter, waardoor deze groep alsnog de winst zal behalen in het district.[7][10]

De republikeinse Great Gerrymander van 2012

Al sinds de jaren 90 heeft de republikeinse partij een strategie voor wat betreft kiesrechtgeografie. Het Redistricting Majority Project (Redmap)[11], verwijzend naar de kleur rood waarmee traditioneel een republikeins district wordt ingekleurd op de kaart, is volkomen legaal en openbaar. De republikeinen zijn trots op het resultaat van dit project waardoor sinds 2012 een meerderheid in beide huizen is behaald.[12] Sindsdien is Redmap gericht op het vergroten van het republikeinse zetelaantal door het creëren van 20 tot 25 vrijwel zekere republikeinse districten gedurende de komende vijf verkiezingsronden.

Kiessystemen en Gerrymandering

Het soort kiessysteem dat wordt gehanteerd binnen een staat heeft grote invloed op de effectiviteit van gerrymandering. Kiessystemen waarbij geen districtenstelsel wordt gehanteerd, oftewel systemen waarbij de gehele kiesgerechtigde bevolking als één district wordt beschouwd, zijn niet geschikt voor gerrymandering, gezien er geen districten aanwezig zijn om te hertekenen of manipuleren. Nederland is een voorbeeld van een staat zonder districtenstelsel, waardoor gerrymandering hier ook niet kan voorkomen. Ook in districtenstelsels met evenredige vertegenwoordiging heeft gerrymandering weinig tot geen effect,[13][14] zoals in België. Het fenomeen van gerrymandering komt zover bekend dus ook niet in België voor. Gerrymandering heeft het meeste effect in districtenstelsels gecombineerd met een meerderheidssysteem, zoals in de Verenigde Staten.[15]

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.