Kaga (schip, 1928)

1941 op weg naar Pearl Harbor

Bij aanvang van de Tweede Wereldoorlog stond de Kaga onder bevel van kapitein-ter-zee Jisaku Okada. Samen met zijn zusterschip de Akagi vormde het de Carriergroup Division 1 in de Aanval op Pearl Harbor. Op 7 december 1941 lanceerde de Kaga twee vliegtuigaanvallen tegen Oahu, Hawaï.

In de eerste aanval bombardeerden 26 Nakajima B5N-vliegtuigen van de Kaga de USS Arizona, de USS Vestal, de USS Tennessee, de USS West Virginia, de USS Oklahoma en de USS Nevada, terwijl 9 Zero's van de Kaga de luchtmachtbasis Hickam Field aanvielen.

In de tweede aanval bombardeerden ze de USS Maryland, de USS California en nogmaals de USS Nevada en de USS West Virginia.

In januari 1942 namen de Kaga en de Akagi deel aan de invasie van Rabaul in de Bismarck-archipel. Op 9 februari 1942 maakte het schip water doordat het een rif bij Palau had geraakt. De romp was grotendeels in de lengte opengescheurd.

Brandende schepen na de luchtaanval op Darwin

Na reparaties kon de Kaga in de Timorzee worden ingezet, waar op 19 februari zijn vliegtuigen opstegen voor de aanval op Darwin in Australië. 150 vliegtuigen vlogen over de stad en de haven en zaaiden paniek onder de Australische bevolking. De vliegtuigen van de Kaga brachten negen schepen, waaronder de USS Peary, tot zinken.

Op 28 mei, om 08.00 u. werd het sein tot vertrek gegeven door de Akagi, de aanvoerder van de Japanse "Carrier Kido Butai Striking Force" en zijn luchtmacht. Onder gejuich vertrok de armada uit de Baai van Hiroshima richting Midway. De vliegdekschepen Akagi, Soryu, Hiryu en Kaga vormden de spits, gevolgd door de gehele Keizerlijke Vloot. Drie uren duurde het voordat het laatste oorlogsschip de Baai van Hiroshima verlaten had.

De Kaga stond onder direct bevel van admiraal Chuichi Nagumo op de Akagi. Op 4 juni 1942 rond 04.45 u. was de Japanse aanvalsvloot Midway tot op 250 zeemijl genaderd en admiraal Nagumo besloot de gevechtsvliegtuigen te laten vertrekken. Strijdkreten weerklonken op de vliegstrippen van alle vliegdekschepen. Omstreeks 05.00 u. waren de vliegtuigen onderweg naar Midway. Rond 06.29 u. bereikten zij Midway en begon hun bombardement.

Slag bij Midway: duikbommenwerpers van de USS Enterprise (CV-6) vallen de Kaga en de Akagi aan, terwijl in de achtergrond duikbommenwerpers van de USS Yorktown (CV-5) de Soryu aanvallen

Ondertussen waren van de Midway-basis en van de drie Amerikaanse vliegdekschepen vliegtuigen opgestegen. De Amerikanen ondernamen drie pogingen om de Japanse vliegdekschepen te vernietigen.

De eerste aanval van Douglas TBD-1 Devastator torpedobommenwerpers mislukte volledig: ze werden alle neergehaald door de Zero jachtvliegtuigen.

De tweede aanval met Douglas TBD-1 Devastator torpedobommenwerpers onder leiding van eskadercommandant John Waldron, was niet veel beter: ze werden op vier na neergehaald en de torpedo's misten.

De derde aanval werd de Japanse vliegdekschepen echter fataal. Op de Kaga waren alle bommen en benzinevaten tussen de klaarstaande vliegtuigen gezet omdat Nagumo besloten had de tegen vliegdekschepen bedoelde torpedo's van alle vliegtuigen te laten vervangen door bommen voor een tweede aanval op het eiland Midway. Commandant-luitenant-vlieger Clarence McClusky van de USS Enterprise en de vliegers van de USS Hornet daalden onverhoeds neer uit het wolkendek en vielen de vloot vliegdekschepen aan. Het was 10.22 u en hun aanval concentreerde zich vooral op de Akagi en de Kaga, die vrijwel gelijktijdig getroffen werden. Op het vliegdek van de Kaga stonden 30 met bommen herbewapende bommenwerpers toen de Amerikaanse Douglas SBD Dauntless-duikbommenwerpers uit de wolken doken. De Kaga kreeg vier voltreffers van 500-kg bommen en leed daardoor evenveel schade als de Akagi en de Soryu. De Hiryu was net ontkomen. Een van de bommen was op de commandobrug van de Kaga gevallen en had vrijwel alle aanwezigen gedood, ook kapitein-ter-zee Jisaku Okada. Zijn plaatsvervanger, officiercommandant Kachisa Amagai, nam onmiddellijk het commando over, maar de roerganger, die door de bomexplosie verblind was, kon het schip niet onder controle houden. De brug lag vol glassplinters en door de zwarte, dikke rook was het zicht praktisch nul. Het wapendepot van de Kaga was eveneens getroffen en dit veroorzaakte brand. Amagai beval de mannen het vliegdek vrij te maken, de branden te blussen en de doden en gewonden weg te dragen. Onderdeks was het niet veel beter. Een bom was in de ruimen van het hangardek neergekomen waar ook nog vliegtuigen, bommen, torpedo's en benzinevaten stonden. Het boordgeschut op de Kaga was uitgeschakeld en de vliegtuigen aan dek stonden in brand of waren ontploft. Toen het erop leek dat ze de vuurhaarden bijna meester waren, explodeerde een wagen vol vliegtuigbenzine. Deze brand verspreidde zich razendsnel en toen de vlammen over de gehele lengte van de Kaga oplaaiden, was Amagai gedwongen de brug te verlaten. Amagai realiseerde zich dat het einde naderde en gaf order het portret van keizer Hirohito plechtig neer te laten in een sloep van de torpedobootjager Hagikaze.

Duikboot USS Nautilus lanceert torpedo's naar de brandende Kaga.

Ongeveer drie en een half uur na de Amerikaanse aanval voerde Amagai nog steeds het bevel over de hevig brandende Kaga. Omstreeks 14.05 verscheen op enkele honderden meters afstand de Amerikaanse onderzeeër USS Nautilus. De USS Nautilus, onder bevel van luitenantcommandant William Brockman, was Nagumo's vloot voorzichtig genaderd en zag kans de stilgevallen Kaga met torpedo's aan te vallen. Enkele minuten later, om 14.10 u., zag luitenant-ter-zee Jochio Kunisada, die op dek van het al slagzij makende vliegdekschip stond, aan stuurboordzijde van de Kaga drie witte torpedosporen. Er zat niets anders op dan de torpedo-inslagen af te wachten. De torpedobootjagers Hagikaze en Maikaze stormden op de weggedoken onderzeeboot af en bestookten hem met dieptebommen. Twee van de Type 93-torpedo's misten het schip, de derde trof wel doel maar ontplofte niet. De drijvende blindgaande Type 93-torpedo fungeerde vervolgens als reddingsboei voor enkele overboord geslagen matrozen, die later werden opgevist door de sloepen van de escorteschepen Hagikaze en Maikaze.

Laat in de namiddag werd duidelijk dat de hevig brandende Kaga niet meer te redden viel en om 16.40 u. beval Amagai het schip te verlaten. Desondanks leek het om 18.30 u. erop dat het vuur alsnog gedoofd was en Amagai hoopte dat zijn oude schip toch nog gered zou kunnen worden. Hij ging met een brandbestrijdingsploeg aan boord van de Kaga, maar toen ze aan boord kwamen deinsden zij terug voor de intense hitte. Niemand kon op de roodgloeiende dekken staan en met tegenzin moest Amagai zijn ploeg bevel geven terug te keren naar de torpedobootjager. Ze waren net op tijd weg, want kort daarna, om 19.25 u., scheurden twee geweldige ontploffingen de romp van de Kaga open, terwijl sissend stoom uit het schip ontsnapte. Toen kapseisde de Kaga en werden 800 manschappen meegetrokken naar de zeebodem, meer dan een derde van de bemanning.

• Lengte: 260,70 m
• Breedte romp: 31,30 m
• Breedte vliegdek: 30,47 m
• Diepgang: 8,70 m
• waterverplaatsing: 33 693 ton
• Machines: 12 Type Kampon-stoomketels (8 kolen- en 4 oliebunkertanks)
• Vermogen: 91 000 pk (67,9 MW) - 4 schroeven - 2 roeren
• Snelheid: 31,25 knopen (57,88 km/h)
• Reikwijdte: 7000 zeemijl bij 12 knopen (13 000 km bij 22 km/h)
• Bemanning: 2400 manschappen

• Vliegtuigen: 72(+18) (na reconstructie) - Aichi D3A Val - Nakajima B5N Kate - Mitsubishi A6M Zero
• 10 x 8-inch (200-mm) kanonnen
• 16 x 4,7-inch (120-mm) kanonnen
• 22 x 25-mm luchtafweergeschut