Johannes Jacobus Poortman

Johannes Jacobus Poortman (Rotterdam, 26 april 1896Den Haag, 21 december 1970) was een Nederlands filosoof, en bijzonder hoogleraar metafysica in de geest van de theosofie aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij is vooral bekend van zijn Repertorium der Nederlandse Wijsbegeerte uit 1948.

Johannes Jacobus Poortman
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum26 april 1896
GeboorteplaatsRotterdam
Overlijdensdatum21 december 1970
OverlijdensplaatsDen Haag
Nationaliteit Nederland
Werkzaamheden
VakgebiedMetafysica,theosofie
UniversiteitUniversiteit Leiden
PromotorOchêma, Geschiedenis en zin van het Hylisch Pluralisme (1954)
Bekende werkenRepertorium der Nederlandse Wijsbegeerte, 1948
Portaal    Onderwijs

Levensloop

Na het Maerlant-Lyceum in Den Haag,[1] studeerde Poortman filosofie en psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hier studeerde hij in 1919 af onder Gerard Heymans. Verder studeerde hij in Hamburg, Genève en aan de Parijse Sorbonne.

In 1926-28 schreef Poortman zijn eerst werk, getiteld Tweeërlei Subjectiviteit, wat het jaar erop bij H.D. Tjeenk Willink & Zoon werd gepubliceerd.[2] In 1935-36 deed hij een jaar onderzoek aan de Harvard-universiteit. Samen met Ferdinand Sassen richtte hij de Nederlandse Wijsgerige VerzamelingUniversiteit op, die later is opgegaan in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam.[1]

Zijn doctoraat in de Letteren en Wijsbegeerte zou hij behalen aan de Gemeente Universiteit Amsterdam met zijn proefschrift Ochêma, Geschiedenis en zin van het Hylisch Pluralisme, dat hij publiek verdedigde op 30 november 1954.

Poortman was lid van de Theosofische Vereniging en betrokken bij de oprichting van de Theosofische Werelduniversiteit. Toen bij Koninklijk Besluit de bijzondere leerstoel van metafysica in de geest van de theosofie aan de Stichting Proklos werd toevertrouwd, werd Poortman in 1958 benoemd als eerste bijzonder hoogleraar om deze leerstoel te bekleden aan de Rijksuniversiteit Leiden. Deze leerstoel werd in de loop der jaren verder bekleed door Henk Dubbink van 1966 tot 1975, door Wim Van Vledder van 1980 tot 2000, en van 2004 tot 2013 Hans Gerding.

Zijn Repertorium der Nederlandse Wijsbegeerte werd na Poortmans overlijden door Wim Klever aangevuld. Bij de Koninklijke Bibliotheek is een digitale versie tot 2004 bijgewerkt.[3] Poortman wordt tevens beschouwd als de vader van het hylisch pluralisme of de meervoudigheid van de stof.

Publicaties, een selectie

  • Tweeërlei Subjectiviteit, Haarlem : Tjeenk Willink & Zoon, 1929.
  • Repertorium der Nederlandse Wijsbegeerte, A'dam, 1948.
  • Vehicles of Consciousness. The Concept of Hylic Pluralism (Ochema), vol IIV, The Theosophical Society in Netherlands, 1978
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.