Jenga
Jenga is een spel van fysieke en mentale behendigheid gemaakt door Leslie Scott, en op de markt gebracht door de Milton Bradley Company (MB), een afdeling van Hasbro. In Jenga halen de spelers om de beurt een blok uit de toren en leggen die bovenop, zo ontstaat in de loop van het spel een steeds hogere en instabielere toren. Het woord Jenga is de gebiedende wijs van kujenga, dat in het Swahili "bouwen" betekent. Het spel is geschikt voor mensen van alle leeftijden. Er zijn verschillende varianten gemaakt op dit spel, bekend voorbeeld hiervan is Strip-Jenga.
Jenga
| ||||
 | ||||
| Aantal spelers | 1+ | |||
| Leeftijd | 6+ | |||
| Speelduur | Tot de toren omvalt | |||
| Uitgever | Milton Bradley Company | |||
| Auteur | Leslie Scott | |||
| ||||
Regels
Jenga wordt gespeeld met 54 houten blokken, elk blok heeft een lengte-breedteverhouding van 3:1 en is iets minder hoog dan het breed is. Ze hebben ook verschillende dikten. De blokken worden gestapeld in de vorm van een toren, elke laag bestaat uit drie blokken die plat naast elkaar liggen, en elke laag is loodrecht geplaatst op de vorige. Een Jengatoren bestaat dus uit 18 lagen. Omdat het stapelen van de blokken moeilijk kan zijn, is een plastic bakje meegeleverd als hulpmiddel.
Zodra de toren is gebouwd, mag de speler die hem heeft gebouwd, beginnen. De speler neemt een blok uit een willekeurige laag onder de bovenste drie lagen en legt het blok boven op de toren. Hierbij mag slechts één hand worden gebruikt, de toren mag ook alleen met één hand tegelijk aangeraakt worden. Hierna is de beurt voorbij. Als de volgende speler van mening is dat de toren gaat omvallen, mag hij nog tien seconden wachten voordat de beurt verdergaat.
Het spel eindigt wanneer de toren omvalt. De verliezer is degene die de toren laat omvallen (de speler die aan de beurt was toen de toren viel).
Een variant van dit spel is "Timber", waarbij de toren bestaat uit lagen van rode, gele en blauwe blokken. Hierbij dient telkens een kleur te worden gegooid met een dobbelsteen en mag alleen een blok van de gegooide kleur uit een willekeurige laag worden gepakt. Dit maakt het spel moeilijker en uitdagender.
Wiskundige analyse
Uri Zwick heeft een wiskundige analyse gemaakt van het spel met behulp van technieken uit de combinatorische speltheorie, aangenomen dat de spelers volmaakt stabiele handen hebben en dat het spel dus pas eindigt als een speler wordt gedwongen tot het weghalen van een blok dat absoluut nodig is voor het evenwicht van de toren. In een spel met twee spelers begint men met een toren van n ≥ 4 lagen, de eerste speler kan alleen winnen als en slechts dan als n niet deelbaar is door 3.
Trivia
- In het programma IJSSTRIJD! wordt dit spel gespeeld in de finale. De toren bestaat dan uit ijsblokken en de kandidaten moeten dan in twee minuten tijd zoveel mogelijk blokken uit de toren halen zonder dat deze omvalt om zo prijzen te winnen.