Jean Desmet

Desmet begon in 1893 als 18-jarige zijn loopbaan als verkoper van aardewerk op kermissen en jaarmarkten. Hij kreeg door het overlijden van zijn vader (Marechal Desmet) die rol al vroeg toebedeeld, maar ook na het overlijden van zijn moeder (Petronille Hertogs) zette hij zijn bestaan als kermisexploitant door, hij beheerde onder meer een Rad van avontuur en een tobogan, een soort glijbaan. Deze laatste ruilde hij in 1907 in voor een technologische nieuwigheid: een reisbioscoop. Hij had zijn oog laten vallen op de Imperial Bio Grand Cinematograph, een luxe bioscoop in een tent. Dit bleek een gouden greep te zijn. Het succes van zijn bioscooptent stelde hem in staat een vaste bioscoop te openen: de Cinema Parisien in Rotterdam. De formule werkte, en al snel verrezen er in gans het land bioscopen die door Desmet en zijn familieleden uitgebaat werden, onder meer in Amsterdam (ook Cinema Parisien), Bussum en Eindhoven.[2]

De eigen bioscopen waren een goede bron van inkomsten, maar Desmet ontdekte al snel dat zijn wijze van inkoop van materiaal (hij kocht complete filmprogramma's in Duitsland en Frankrijk) ook op een andere manier een lucratieve bezigheid was; hij verhuurde de films aan andere bioscoopexploitanten. Dit bleek uiteindelijk minstens zo winstgevend te zijn als de bioscoopexploitatie zelf. Een neveneffect hiervan was dat Desmet in de loop der jaren een aanzienlijke collectie opbouwde, en deze uit al dan niet commerciële motieven goed wist te conserveren. Tevens trad hij op als producent van films.

Vanaf 1915 stokte de productie van nieuwe Europese films door de Eerste Wereldoorlog. De Verenigde Staten vulden het gat op, maar Desmet slaagde er niet in goede betrekkingen met de Amerikaanse filmmaatschappijen op te bouwen. Bovendien brak nieuwe concurrentie Desmets monopolie-positie in de distributie. Desmet bleef in vastgoed handelen en werd financier. Hij raakte uit het publieke oog en stierf, steenrijk, in zijn villa in Aerdenhout in 1956. Zijn Belgische nationaliteit had hij nooit opgegeven. In Amsterdam en Almere werden er een straat naar hem vernoemd.[3]

De Desmet-collectie, met zo'n 933 films uit de periode 1906-1915 en Desmets archief[4][5], berust bij EYE Film Instituut Nederland en zijn ingeschreven in het UNESCO Memory of the World Register in de Werelderfgoedlijst voor documenten.

• 1907: Een drama in het Limbrichterbosch (producent)
• 1908: Delftsche Lustrumfeesten (producent)
• 1909: Doopplechtigheid H.K.H. Prinses Juliana (producent)
• 1910: Het Orakel; Olieslagers' vliegtocht (producent)
• 1913: Onafhankelijkheidsfeesten te Rotterdam, op Maandag 17 November 1913 (opdrachtgever)

• Desmet Studio's Amsterdam