Jean Bodin

In zijn belangrijkste werk, Les six livres de la république (1576), introduceerde hij het moderne soevereiniteitsbegrip. Hiermee legde Bodin de basis voor de theoretische grondslag van het absolutisme en het moderne staatsgezag en daarmee een belangrijke overgang van de Middeleeuwen en de Moderne Tijd.

De uitwerking van het begrip soevereiniteit door Bodin moet begrepen worden tegen de achtergrond van de Hugenotenoorlogen. Om vrede en rust terug te brengen in de samenleving, meende Bodin net als Machiavelli dat een sterk gezag nodig was. Voor Bodin was dit de Franse koning die daartoe de absolute macht moest hebben, analoog aan de pauselijke plenitudo potestatis. Hij ging daarom in tegen de beperking van de koninklijke macht die de monarchomachen voor ogen hadden. Bodin stelde daar tegenover dat soevereiniteit de absolute en eeuwige kracht van een staat is.[1] Absoluut stond hier voor de ondeelbare macht, niet beperkt door een extern hoger gezag of gedeeld met interne lagere instellingen. Eeuwig of onvervreemdbaar hield in dat lagere instellingen wel uitvoering konden geven aan zijn macht – door recht te spreken, ambtenaren te benoemen en belastingen te heffen – maar deze bevoegdheden zijn steeds herroepbaar.

Opmerkelijk is dat Bodin de soevereiniteit niet probeerde te legitimeren met verdragen of principes als het droit divin, het goddelijk recht dat vorsten zouden hebben.

Bodin was een van de eersten in Europa die zich tegen slavernij uitspraken. Hoewel slavernij in Europa bijna niet meer bestond, was het niet verdwenen. Bodin reageerde op een situatie rond Nice, waar het voor ondernemers moeilijk was te concurreren met bedrijven die produceerden met behulp van slaven. Dit was volgens hem niet goed voor de Franse natie.

Pagina uit Jean Bodin, « De la démonomanie des sorciers » (1580)

• La Méthode pour étudier l'Histoire (1566, in het Latijn)
• Paradoxes de M. de Malestroit touchant le fait des monnaies et l'enrichissement de toutes choses (1568)
• Les six livres de la République (6 boeken, Parijs, 1576), dat hijzelf in het Latijn vertaalde: hij behandelt zijn onderwerp vrij volledig, maar op een verwarde en weinig originele wijze; hij spreekt zich uit voor een gematigde monarchie. Men heeft dit werk soms, zij het met overdrijving, vergeleken met Esprit des lois van Montesquieu.
• Iuris universi distibutio (1578), systematisering van het Romeins recht en reflextie op de essentie van het recht
• Réponse aux paradoxes de M. de Malestroict touchant l'enrichissement de toutes choses et le moyen d'y remédier, (1578), waarin hij een verband vaststelt tussen de stijging van de prijzen in de 16e eeuw en de aanvoer van edelmetaal uit Amerika, een werk dat van Bodin een van de eerste verdedigers van de theorie van mercantilisme maakte in Frankrijk.
• Démonomanie des sorciers (1580, in het Frans), waarin hij het bestaan van tovenaars steunt.
• Apologie ou réponse pour la République de Bodin, (Parijs, 1581)
• Amphithéâtre de la nature (1595)
• Universae naturae theatrum (1596)
• Colloquium heptaplomeres, werk geschreven in 1587, maar lange tijd slechts een manuscript gebleven, een dialoog waarin hij de verschillende religies bespreekt en lijkt de voorkeur te geven aan het deïsme ; dit werk werd pas in 1858 gepubliceerd, te Leipzig, door Ludwig Noack.

De Œuvres van Jean Bodin werden door de autoriteiten van het Vaticaan te Rome in de Index Librorum Prohibitorum opgenomen.

• Howell A. Lloyd, Jean Bodin. This Pre-Eminent Man of France. An Intellectual Biography, 2017. ISBN 9780198800149