Italiaans-Turkse Oorlog

Net als Duitsland werd Italië pas laat in de 19e eeuw een eenheidsstaat. Dit was te laat om op koloniaal gebied nog een rol van enige betekenis te spelen. Desondanks droomde Italië van een eigen koloniaal rijk. Italië liet aanvankelijk zijn oog vallen op het aan de andere kant van de Middellandse Zee gelegen Tunesië, maar de Fransen waren in 1881 de Italianen te vlug af. Later kregen ze belangstelling voor de Ottomaanse provincies Cyrenaica, Tripolitanië en Fezzan. Deze gebieden lagen relatief dichtbij en het Ottomaanse Rijk was al tijden ernstig verzwakt. Verder eisten de Italianen het Ottomaanse eiland Rodos en de andere eilanden die deel uitmaken van de Dodekanesos op.

Italië sloot in 1902 een overeenkomst met Frankrijk die inhield dat Frankrijk Italië de vrije hand liet in de in Noord-Afrika gelegen Ottomaanse provincie Tripolitanië in ruil voor een soortgelijke verklaring van Italië ten aanzien van Marokko. Toen Marokko in de zomer van 1911 inderdaad een Frans protectoraat geworden was, verklaarde Italië op 25 september 1911 het Ottomaanse Rijk de oorlog.

De Italianen waren sterker dan de Ottomaanse Turken, die nog volop bezig waren met de modernisering van hun leger en sterk in de minderheid waren. Italiaanse legers landden in oktober te Tripoli, Benghazi en Homs en lijfden op 5 november 1911 dit gebied officieel in. Ottomaanse officieren als Enver Pasja en Mustafa Kemal wisten echter met de hulp van Libische stammen onverwacht veel weerstand te organiseren.

Geconfronteerd met een moeizamere oorlog dan voorzien, zochten de Italianen naar steun op de Balkan, waar Bulgarije, Griekenland, Servië en Montenegro al bereid waren de wapens tegen de Ottomanen op te nemen, wat leidde tot de Eerste Balkanoorlog. Hoewel de Italianen de Tripolitaanse Oorlog nog allerminst hadden gewonnen, moest de sultan in de Vrede van Lausanne instemmen met de vestiging van het Italiaanse gezag over Cyrenaica, Tripolitanië en Fezzan. Deze drie gebieden werden samengevoegd tot één Italiaanse kolonie, Italiaans-Libië. Voorts werden Rhodos en de Dodekanesos geannexeerd.

Na de terugtrekking van Ottomaanse troepen uit Libië, werd de strijd door de Libiërs zelf nog een tijdje voortgezet. Dit gebeurde onder aanvoering van de Libiër Omar Mukhtar, bijgenaamd "Leeuw van de woestijn". Omar Mukhtar voerde twintig jaar lang een guerrillaoorlog tegen de Italianen tot zijn arrestatie in 1931. Hij werd door de Italianen terechtgesteld door ophanging.

Het Ottomaanse Rijk raakte door de Italiaans-Turkse en de Eerste Balkanoorlog verzwakt. Destijds werd het Ottomaanse Rijk geregeerd door de Jonge Turken, die al in 1908 door een staatsgreep aan de macht waren gekomen. Het slechte verloop van de oorlog zorgde ervoor, dat er een groep binnen de Jonge Turken vond dat beter leiderschap nodig was. Om die reden pleegden zij op 23 januari 1913 een tweede staatsgreep nu binnen de Jonge Turken zelf, waarna een dictatuur aan de macht kwam van het driemanschap van Enver Pasja, Djemal Pasja en Talaat Pasja. Dit deed echter de oorlogskansen van de Ottomanen niet keren, want het Ottomaanse rijk verloor daarna de oorlog tegen de Italianen en ook de oorlog in de Balkan.

De Balkanoorlogen vormden op hun beurt weer een belangrijke aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog. Italië was bovendien door de samenwerking met Frankrijk volkomen onbetrouwbaar gebleken als bondgenoot voor Duitsland en Oostenrijk-Hongarije in hun 'Driebond'. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, verleende Italië zijn noordelijke bondgenoten inderdaad geen steun; na een periode van neutraliteit sloot het land zich aan bij de Triple Entente.

• Voor het eerst werd een vliegtuig ingezet voor Italiaanse luchtverkenning boven Tripoli. Voor het eerst voerde een vliegtuig ook een bombardement vanuit de lucht uit.
• De Automitragliatrice Isotta Fraschini werd de eerste als zodanig gebouwde pantserwagen die aan een oorlog deelnam.

Zie de categorie Italiaans-Turkse Oorlog van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.