Insula (woning)
Een insula (mv: insulae, letterlijk: eiland) was een woning voor de arme burgerij in het Romeinse Rijk, meer bepaald een soort huurkazerne.
De arme bewoners in een Romeinse stad woonden in de insulae die aan vier zijden omgeven werden door smalle straatjes en steegjes.
De insulae zijn te vergelijken met flatgebouwen, ze hadden drie, vier of vijf etages en waren ten tijde van Augustus zo’n twintig meter hoog. De huurkamers in deze flatgebouwen waren bedompt en klein. Licht kwam binnen door de open vensters in de voor- en achtermuur en wanneer die niet waren afgesloten met luiken had de wind vrij spel. Een eigen keuken had men meestal niet, zodat de bewoners hun eten kochten op straat bij een thermopolium (soort snackbar), waar ook warme wijn verkrijgbaar was, bij een gaarkeuken of bij een van de vele straatverkopers.
Ook toiletten waren er in de insulae vaak niet, zodat men gebruik moest maken van de openbare toiletten, waar het overigens heel gezellig kon zijn.
Water haalden de bewoners van de insulae bij een van de fonteinen op straat. De begane grond van de insulae was doorgaans gereserveerd voor winkeltjes, werkplaatsen of herbergen. Alleen de eerste drie etages waren opgetrokken uit baksteen, de rest was van hout. De bouwmethoden van de insulae lieten veel te wensen over; instortingen en branden waren aan de orde van de dag.