Het Schielandshuis

De Franse keizer Napoleon I verbleef van 25 tot 27 oktober 1811 in het Schielandshuis, samen met zijn vrouw Marie Louise en een gevolg. Speciaal voor dit bezoek werd al jaren eerder het smeedijzeren hek verwijderd. De reden hiervoor was om het mogelijk te maken dat de koetsen op het voorplein konden voorrijden, vijftien jaar later werd er een nieuw hek geplaatst.

Tsaar Alexander I van Rusland bezocht enkele jaren later het Schielandshuis, hij weigerde de kamer te betreden waar Napoleon had geslapen.

Het Schielandshuis na de brand van 18 februari 1864

In 1841 kocht de gemeente Rotterdam het pand om het als een museum in te richten. Men had niet veel om te laten zien, er kwam toen een toezegging vanuit Utrecht dat de verzamelaar F.J.O. Boymans zijn collectie wilde legateren aan de gemeente Rotterdam, mits zijn naam aan het museum gegeven zou worden en aldus werd besloten. In 1849 werd in het Schielandshuis het Museum Boijmans geopend. In 1864 ging bij de brand de schilderijencollectie van Boijmans bijna geheel in vlammen op.

In 1867, drie jaar na de brand, werd het gebouw heropend voor het gemeentearchief en museum Boijmans. De slordig uitgevoerde restauratie had van het elegante stadspaleis een grauwe, dichtgepleisterde steenmassa gemaakt.

Het gemeentearchief had in het Schielandshuis een antiquiteitenkamer, die ook voorwerpen verzamelde die voor de stad belangrijk waren geweest. In 1904 werd de Antiquiteitenkamer omgedoopt tot Museum van Oudheden. Daarmee werd de basis gelegd voor het Historisch Museum der Stad Rotterdam.

Uit de nalatenschap van D.G. van Beuningen (1877-1955) werd de collectie aanzienlijk uitgebreid.

Met twee musea in één pand groeide de verzameling explosief. Het Schielandshuis werd te klein voor twee afzonderlijke instituten. Museum Boymans verhuisde in 1938 naar een nieuw gebouw waar het tot op heden is gevestigd als Museum Boijmans Van Beuningen.

Er waren in die tijd plannen het Schielandshuis te restaureren. De oorlog en de wederopbouwperiode doorkruisten die voornemens. Hoewel het pand bij het bombardement van mei 1940 werd gespaard, was de staat van onderhoud zo slecht, dat het in de jaren zestig op last van de brandweer werd gesloten.

In 1978 nam de gemeenteraad het besluit het Schielandshuis in 17e-eeuwse trant te laten restaureren. In 1986 werd het museum feestelijk heropend. Sinds die tijd heeft het gebouw veel nieuwe en vooral hoge buren gekregen. In 2011 wijzigde men de naam in Museum Rotterdam om te benadrukken dat het onderwerp de stad is en niet alleen het verleden. In 2016 vertrok Museum Rotterdam naar het Timmerhuis.

Na de verhuizing van het museum kwamen er in 2017 nieuwe gebruikers: Rotterdam Partners, Rotterdam Tourist Information, de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur en nai010 Uitgevers. De aanwezige stijlkamers zijn beschikbaar voor zaalverhuur.