Hege wier
Een hege wier of stinswier is een vooral in Friesland gelegen kunstmatige aarden heuvel (motte) uit de Middeleeuwen, opgeworpen ten behoeve van een versterkte woontoren. Er zijn in Friesland van de oorspronkelijk meer dan 108 exemplaren slechts 5 overgebleven. De op de hege wieren gebouwde stinsen zijn allemaal verdwenen, alleen de heuvels zijn er nog. Deze liggen bij de dorpen Sexbierum, Jellum, Lies, Menaldum en Oosterend. De zogenoemde bult van Marum zou volgens archeologisch onderzoek ook een stinswier zijn, de enige van de provincie Groningen.
Net als de Zeeuwse vliedberg werden de hege wieren vooral gebouwd als prestige-object van de grondbezittende klasse. De toren werd niet bewoond; daarvoor verkoos men liever het comfort van de herenboerderij ernaast. Slechts in tijden van conflicten werden de hege wieren gebruikt om zich in te verschansen.
Misverstanden over hege wieren
Net als bij vliedbergen werden en worden de hege wieren vaak aangezien voor vluchtheuvel bij hoog water of voor een terp of wierde. Echter, qua omvang zijn deze heuvels te klein om als vluchtheuvel dienst te kunnen doen. Bovendien zijn er rond verscheidene wieren restanten van grachten aangetroffen. Andere argumenten waarom de hege wieren geen terp of wierden zijn is het feit dat ze vaak boven op een dorpsterp zijn aangetroffen of in hooggelegen gebieden zoals Gaasterland of het hooggelegen Garijp.[1]
Bronnen, noten en/of referenties
|