Groot Hermana

Groot Hermana was een Friese state (stins) in het dorp Minnertsga in de gemeente Het Bildt aan de huidige Hermanawei, ten noordoosten van de kerk op de plek waar nu een boerderij staat. Hier heeft het geslacht Hermana eeuwenlang gewoond. De eerste zeker vastgestelde Hermana en eigenaar was Tierck Hermana die leefde midden/eind 14e eeuw, zijn enige kind en erfgenaam was dochter Syts Hermana die overleed voor 1427, haar man Wybren Gerbranda noemde zich na het huwelijk Hermana, alsook hun kinderen.[1]

Volgens legenden bestond de stins al voor de achtste eeuw en werd het herbouwd in 807 nadat het verwoest zou zijn door een overstroming. Of dit werkelijk zo is wordt betwijfeld, maar de stins kent wel een lange geschiedenis. De 9e-eeuwse Friese potestaat Hessel Hermana zou er ook hebben gewoond. Het geslacht Hermana heeft ook met andere Friese edelen gevochten in de kruistochten en zou ook deelgenomen hebben aan de kruistochten. De eerste concrete feiten rond de familie en state dateren echter pas van de 14e eeuw. In de 16e eeuw werd door Frans van Hermana Klein Hermana gebouwd, waarop de stins voortaan werd aangeduid als 'Groot Hermana'. De laatste Hermana die het huis bewoonde was Jan Wibrens Hermana, die overleed in 1591. Rond 1700 had Tjalling Homme van Camstra zowel Klein als Groot Hermana in eigendom en liet rond die tijd Groot Hermana afbreken. Het bestond toen uit een stins met een gracht en singel eromheen en een boerderij ten zuiden daarvan. De boerderij die erbij stond is waarschijnlijk enkele decennia later afgebroken, daar in een steen in de schuur van de huidige boerderij de woorden "Groot Hermana Staate en Boere Huis en Schuir Nieuw Geboud en verset in den Jaare 1772" staan ingemetseld. Het omgrachte terrein waarop de stins stond werd tot ver in de 20e eeuw It Stinzelân ("het stinsenland") genoemd. De gracht werd later deels gedempt voor de bouw van een nieuwbouwwijk. Het enige wat nu nog resteert van de state is een stuk gracht voor de huidige boerderij aan de kant van de straat.