Gronau (Noordrijn-Westfalen)

Gronau (Duits: Gronau (Westf.); Nederlands, verouderd: Gronouw) is een Duitse stad en gemeente in Noordrijn-Westfalen en telt ca. 48.000 inwoners (2019). De stad ligt aan de Nederlandse grens, direct ten oosten van Enschede. De huidige gemeente is een samenvoeging (1 januari 1975) van Gronau en Epe. De gemeente heeft een jumelage met de Nederlandse gemeente Epe. Gronau maakt deel uit van Kreis Borken.

Gronau
Stad in Duitsland

Situering
Deelstaat Noordrijn-Westfalen
LandkreisBorken
RegierungsbezirkMünster
Coördinaten52° 13′ NB, 7° 3′ OL
Algemeen
Oppervlakte78,84 km²
Inwoners (31-12-2018[1])48.072
(610 inw./km²)
Hoogte27 m
BurgemeesterRainer Doetkotte (CDU)
Overig
Postcode48599
Netnummers02562 (Gronau), 02565 (Epe)
KentekenBOR, AH, BOH
Stad2 stadsdelen
Gemeentenummer05 5 54 020
Websitewww.gronau.de
Locatie van Gronau in Borken
Portaal    Duitsland
Gronau, katholieke kerk: die Sankt Antonius Kirche

Geografie

Gronau ligt in het dal van de Dinkel. Deze rivier doorkruist de stad van zuid naar noord. Noordoostelijk van de stad ligt het Gildehauser Venn, een heidegebied, waarvan een gedeelte als natuurgebied is bepaald. Het zuidelijke deel van dit gebied, binnen de stadsgrenzen van Gronau, wordt Rüenberger Venn genoemd.

Omliggende gemeenten zijn Ochtrup, Heek, Ahaus, Enschede (NL), Losser (NL) en de stad Bad Bentheim. Gronau is van oudsher een grensstad met grensposten naar Glanerbrug, Glane en Overdinkel.

Geschiedenis

In 1365 wordt Gronau voor het eerst officieel genoemd. In 1544 is de stad Luthers en in 1588 gereformeerd. In 1638 valt de stad toe aan het Graafschap Bentheim en dat blijft zo tot 1803, waarna de stad het Graafschap Salm-Horstmar toevalt. In 1813 worden Gronau en Epe Pruisisch. Na een korte periode onder Steinfurt gevallen te hebben, worden beide plaatsen in 1816 onder Kreis Ahaus geplaatst. Na de opkomst van de eerste textielindustrie groeit Gronau en in 1898 krijgt de plaats stadsrechten. In de daarop volgende periode krijgt de groeiende stad een nieuw raadhuis, een rechtbank, scholen, ziekenhuizen, een zwembad, energiecentrale en een stadspark.

De Gronauer watertoren bij het stadspark

Bezienswaardigheden

Een herkenningspunt boven de stad is de oude watertoren. Het waterbekken heeft een opslagcapaciteit van 250m³. In 1965 werd de functie van de toren overgenomen door een nieuw reservoir.

Van het oude raadhuis is de toren nog bewaard gebleven. De indrukwekkende bouwwerken van de textielindustrie aan de noordzijde van de binnenstad zijn gedeeltelijk als industrieel erfgoed gerestaureerd. In dat kader is ook de wijk Morgensternsiedlung in het oosten van de stad interessant. Het betreft hier een goed onderhouden arbeiderswijk. De arbeiderswijken Klein Marokko (de wijk Spechtholtshook) en Klein Russland (de wijk Brook) zijn ook interessant. Het laatste stadskenmerk is de in 2003 voor de LAGA gebouwde "Boogbrug" over de Spinnereistraße.

Musea

Op 21 juli 2004 werd het rock'n'popmuseum geopend dat zich wijdt aan de muziekgeschiedenis vanaf de wals- en kamermuziek uit de 19e eeuw tot de pop- en rockmuziek in het heden.

Het Drielandenmuseum in de oude raadhuistoren laat de lokale en regionale cultuur zien, de ontwikkeling van de stad en de neergang van de textielindustrie in Gronau. Het museum dankt zijn naam aan de omgeving: nabij Gronau ligt het drielandenpunt van Nederland, Neder-Saksen en Noordrijn-Westfalen, met het meertje Dreiländersee. Gronau werd in haar geschiedenis door Bentheim en Steinfurt geregeerd en Nederland had grote invloed op de stad in cultureel en evangelisch opzicht.

Muziek (1900-1945)

Karakteristiek voor de muziekcultuur is de Duits-Nederlandse relatie, die ontstond door de samenwerking in het grensgebied en de in de 19e en 20e eeuw dominante textielindustrie. Vooral tijdens de periode van ommekeer na de Eerste Wereldoorlog ontwikkelde zich in Gronau en Enschede een nauwe Duits-Nederlandse culturele samenwerking, die steeds belangrijker werd via strijkkwartetten, salonorkesten en hot dance muziekkapellen tot en met symfonieorkesten en een operettegezelschap ("Enschedesch Opera en Operette Gezelschap") met eigen opvoeringen. Gelijktijdig hiermee vond ook de jazz vanaf 1920 enthousiaste aanhangers. Gronau toont nog steeds een breed cultureel spectrum en bezit een opmerkelijke concentratie van lekenmuziekverenigingen. Enschede werd met de bouw van haar „muziekkwartier“ een belangrijke muziekstad in Nederland. Bron: Alfred Hagemann/Elmar Hoff (Hg.): Insel der Träume [Droomeiland]. Musik in Gronau und Enschede (1895-2005), Essen 2006.

  • Gronause "Wall" (Musici uit Gronau en Enschede)

Parken

Het Gronauer stadspark (met dierentuin) aan de oever van de Dinkel, werd direct voor de Eerste Wereldoorlog aangelegd. Ook Epe heeft een park. Dit werd in de jaren dertig in het kader van de arbeidsvoorziening aangelegd.

In het Inselpark ten oosten van het station staat onder meer een 17 meter hoge piramide.

LAGA

In 2003 vond de LAGA (Duitse afkorting voor Landesgartenschau) plaats in Gronau en de Nederlandse plaats Losser. In de binnenstad werd hiervoor de oorspronkelijke loop van de Dinkel in de stad weer in ere hersteld. Ook werden langs de oever van de rivier in Epe, Gronau, Glane, Overdinkel en Losser dertien sculpturen opgesteld. Deze sculpturen kregen de naam Dinkelstenen.

  • De Dinkel in Gronau, op de achtergrond het Dinkellager
  • Kunst in de stad, een voormalige watertoren omgebouwd tot kunstwerk
  • Die Lesende, een sculptuur van Jürgen Ebert
  • Sculptuur bij Neustraße-Döhrmannplatz

Handel en infrastructuur

Verkeer

Gronau ligt aan Bundesstraße 54, het verlengde van de Nederlandse N35, die van de Nederlandse grens naar Münster loopt. De weg kruist ten oosten van Gronau de A31 (Emden - Oberhausen).

Sinds 1875 ligt Gronau aan de spoorweg van Enschede naar Münster en Dortmund. Het grensoverschrijdende spoor naar Enschede werd in de jaren zeventig langzamerhand afgebouwd. In 1980 reed er nog maar één trein per dag en in 1981 werd de spoorlijn gesloten. Twintig jaar later, in 2001, werd het spoor vernieuwd en weer in gebruik genomen en bovendien werden er aan Nederlandse zijde twee nieuwe stations gebouwd. Er rijdt sindsdien ieder half uur een trein in beide richtingen, wat meer is dan bij alle andere grensoverschrijdende treinverbindingen van/naar Nederland.

Bedrijven

Sinds 1950 is in Gronau de hoofdvestiging van Klaas+Kock gevestigd. Klaas+Kock is een Duitse supermarktketen met 196 winkels en nog eens 100 andere handelsondernemingen.

Sinds 1985 is de firma Urenco in Gronau gevestigd met een uraniumverrijkingscentrale. Het bedrijf had bij de opening een productiecapaciteit van 1000 ton per jaar. In 1998 werd de capaciteit vergroot tot 1800 ton en in 2005 tot 4500 ton. Urenco heeft ook in Almelo een vestiging. Tegen het bedrijf werd in Gronau en Almelo al regelmatig protest gevoerd.

Geboren

Woonachtig (geweest)
Steden en gemeenten in de Kreis Borken

Ahaus · Bocholt · Borken · Gescher · Gronau · Heek · Heiden · Isselburg · Legden · Raesfeld · Reken · Rhede · Schöppingen · Stadtlohn · Südlohn · Velen · Vreden

Zie de categorie Gronau (Westfalen) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.