Gordon Brown

Toen John Smith, de toenmalige leider van de Labour Party, in 1994 plots overleed, werd Brown kandidaat voor het leiderschap. Maar de nieuwe leider werd Tony Blair. Het gerucht gaat dat de twee, voor Blairs leiderschap, in het Granita restaurant in Islington hebben gegeten, waar ze het leiderschap bespraken. Blair zou Brown, als Blair premier zou worden, als Chancellor of the Exchequer benoemen en Brown zou Blair niet aanvallen tijdens de verkiezingen.

In 1997 werd Brown Chancellor of the Exchequer. Hij bleef het tot hij premier werd en was daarmee de langstdienende Labour-kanselier. Hij was ook de langstzittende kanselier na Nicholas Vansittart (1812–1823).

Tussen 1999 en 2002 verkocht Brown een groot deel van de Britse goudreserves toen de goudprijs op het laagste niveau in 20 jaar stond, dit werd later bekend als Brown's Bottom.

In oktober 2004 maakte Blair bekend dat hij de partij niet voor de vierde keer zou gaan leiden, maar wel een derde termijn zou willen uitzitten. In 2009 stond Brown in de lijst van de 100 invloedrijkste mensen volgens Time Magazine.[1] Blair stond daar niet op.

Op 10 mei 2007 kondigde Blair aan dat hij op 27 juni 2007 zou opstappen. Op 11 mei 2007 diende Brown zijn kandidatuur in om Blair als partijleider, en daarmee als premier, op te volgen. Ook kamerlid John McDonnell meldde zich als kandidaat, maar hij kreeg onvoldoende steun, zodat Brown de enige kandidaat voor het partijleiderschap was.

Aanvankelijk deed Labour het na het aantreden van Brown goed in de peilingen.[2] De stemming begon om te slaan toen Brown weigerde vervroegde verkiezingen uit te schrijven.[3] Het werd Brown door de oppositie ook kwalijk genomen dat hij het Verdrag van Lissabon ratificeerde zonder een referendum uit te schrijven. Eerder had hij gezegd daar wel voor te zijn. Brown liet weten dat hij het destijds had over het feit als er een Europese grondwet zou komen. In dit geval was er volgens hem geen sprake meer van een grondwet. Zijn populariteit bereikte al snel een dieptepunt, omdat hij weinig wist te doen aan de kwakkelende economie. De prijzen van voedsel en energie stegen en het Britse pond verminderde sterk in waarde.[4]

Bij lokale verkiezingen in mei 2008 leed Labour een dramatisch verlies.[5] De regering van Brown was in de meest hectische dagen van de crisis genoodzaakt verscheidene banken te nationaliseren. Daarna belandde het Verenigd Koninkrijk in een recessie en liep het begrotingstekort op tot meer dan 8 procent.[6] Brown baarde opzien door eurocommissaris Peter Mandelson, een van zijn oude politieke rivalen, te vragen in zijn kabinet als minister van Handel.[7] De premier pleitte voor een nieuwe Bretton Woods-conferentie.[8]

In 2009 werd Groot-Brittannië opgeschrikt door een bonnetjesschandaal, waarbij verscheidene politici declaraties hadden ingediend voor privé-uitgaven. Brown besloot een bedrag van 12.145 pond terug te betalen, hoewel hij de regels niet had overtreden. Dat geld was uitgegeven voor tuinonderhoud en schoonmaakwerkzaamheden.[9]

Onder leiding van Brown trok het Verenigd Koninkrijk zich in april 2009 definitief terug uit Irak. Het land had daar zes jaar lang troepen gelegerd nadat in de Irakoorlog Saddam Hoessein was verslagen.[10] Op 19 februari 2009 werd Gordon Brown in audiëntie ontvangen door paus Benedictus XVI en besprak hij onder meer de financiële crisis met de paus.

Het Verenigd Koninkrijk ging in mei 2010 weer naar de stembus. Labour ging de campagne in met een achterstand en herstelde zich daar niet van. Veel negatieve publiciteit kreeg Brown bij een uitglijder in april dat jaar toen hij op verkiezingstournee was. Bij een gesprek met een 65-jarige vrouw had hij een tv-microfoon opgespeld gekregen. Deze stond nog aan toen hij haar in de auto beschreef als een 'bekrompen vrouw'.[11] De verkiezingen werden gewonnen door de Conservatieve Partij onder leiding van David Cameron. Ook de Liberal Democrats wisten een behoorlijk aantal zetels winnen, dit allemaal ten koste van Labour. Kort na de verkiezingen probeerde Labour echter nog een coalitie te sluiten met de Liberal Democrats’. Deze poging slaagde niet en na vijf dagen trad Brown af als premier ten faveure van Cameron.[12] Hij keerde terug naar het parlement als backbencher waar hij op 7 mei 2015 uit vertrok.