Geeraard de Duivelsteen

Het Geeraard de Duivelsteen is een gebouw in de Belgische stad Gent. Het steen speelde een belangrijke rol bij de verdediging van de Portus aan de Reep, een handelsnederzetting die aan de wieg stond van het ontstaan van Gent.

Geeraard de Duivelsteen

Het steen op een 19e-eeuws schilderij van Joseph Van Haerde

Het is een voormalig gotisch steen (stenen huis van een edelman) uit de 13e eeuw, genoemd naar ridder Geeraard Vilain, bijgenaamd de Geeraard de Duivel. Hij was de tweede zoon van een burggraaf van Gent, Zeger III.

Het gebouw werd in de 14e eeuw eigendom van de stad. Het vervulde in de loop van de eeuwen diverse functies: ridderverblijf, wapenarsenaal, klooster, school, bisschoppelijk seminarie, krankzinnigengesticht en gevangenis tot het Rasphuis aan de Coupure die taak in 1775 overnam. In 1830 werd er een brandweerkazerne ingericht. Op het einde van de 19e eeuw werd het aangekocht door het rijk. Een nieuwe vleugel werd bijgebouwd, en tot 2015 deed het gebouw dienst als rijksarchief. In 2016 werd het gebouw voor 2.205.000 euro gekocht door de Gentse holding NV Koiba.[1]

Het gebouw onderging sedert de middeleeuwen zoveel veranderingen dat het door de laatste restauratie in de 19e eeuw te veel verlaagd vierkant donjon (links op de foto) nog nauwelijks te herkennen is. Toch kan dit donjon wijzen op een functie die verwijst naar een ouder verleden. Het donjon, gelegen langs de gedeeltelijk gedempte Schelde en binnen de halfcirkelvormige gracht uit de 9e eeuw die het toenmalige Gent omsloot, kan toen een verdedigende functie hebben gehad.