Gabrielle d'Estrées

Gabrielle d'Estrées (Montlouis-sur-Loire, ca. 1571 – Parijs, 10 april 1599), hertogin van Beaufort en Verneuil, markiezin van Monceaux, was een maîtresse van koning Hendrik IV van Frankrijk.

Gabrielle d'Estrées, gravure uit Famous Women Described by Great Writers (1907)

Dubbelportret uit 1594 waarvan verondersteld wordt dat het Gabrielle d'Estrées en haar zuster de hertogin de Villars voorstelt (Louvre)

Op twintigjarige leeftijd werd Gabrielle de minnares van de Franse koning en in 1595 werd haar huwelijk met M. de Liancourt ontbonden, waarna Hendrik haar de titel “Markiezin van Monceaux” verleende. Hoewel Hendrik officieel getrouwd was met Margaretha van Valois, was de relatie tussen Hendrik en Gabrielle algemeen bekend en verschenen ze regelmatig samen in het openbaar. Als de twee niet samen waren, schreven ze elkaar vaak brieven. Ze hielden beiden erg van paardrijden en jagen op het platteland rond Parijs. Zeven jaar lang vertolkte Gabrielle de rol van Hendriks echtgenote. Ze kreeg drie kinderen van hem, die hij ook vrijwillig erkende en de titel hertog van Vendôme gaf. In deze positie had ze veel invloed op Hendrik en wist ze hem er bijvoorbeeld van te overtuigen zich van het protestantisme tot het katholicisme te bekeren.

In 1597 kocht Hendrik het hertogdom Beaufort voor haar. Nadat Hendrik toestemming had gevraagd aan paus Clemens VIII om te scheiden en te hertrouwen, gaf hij Gabrielle in maart 1599 een verlovingsring. In april van dat jaar kreeg koning Hendrik, die op dat moment op het koninklijke kasteel van Fontainebleau was, het bericht dat Gabrielle ernstig ziek was geworden tijdens de bevalling. Terwijl hij naar haar onderweg was, kreeg hij op 10 april 1599 het bericht van haar dood. Gabrielle kreeg de begrafenis van een koningin: haar kist werd in een processie van prinsen, prinsessen en leden van de adel naar de Saint-Denisbasiliek gebracht. Daar werd een begrafenismis gehouden, waarna ze begraven werd in de abdij van Maubuisson te Saint-Ouen-l'Aumône, waar haar zuster Angélique d'Estrées abdis was.

Na haar dood werd een boek getiteld “Mémoires secrets de Gabrielle d’Estrée” gepubliceerd. Men veronderstelt dat het door één van haar vrienden is geschreven.