Fred van Iersel

Van Iersel was al jong betrokken bij de Gemeenschap van Taizé en in 1974 reisde hij met deze beweging naar Berlijn, een stad waar destijds de Koude Oorlog duidelijk merkbaar was, wat bij hem de belangstelling aanwakkerde voor de vredesbeweging. In de daaropvolgdende jaren was hij actief binnen het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) die toen strijd voerde tegen het plaatsen van met kernkoppen voorziene kruisraketten in Nederland. Ook is hij de kleinzoon van Ludovicus van Iersel, die tijdens de eerste wereldoorlog een Medal of Honor voor zijn verdienste bij Mouzon.

Fred van Iersel studeerde theologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen waar hij in juni 1993 samen met Marijke Spanjersberg promoveerde op het proefschrift "Vrede leren in de kerk" dat de polarisatie beschrijft die de kerken doormaakten als gevolg van vredesactivisme. Van 1990 tot 1996 was hij betrokken bij de werkgroep "Kernvraag" van de gemeenschappelijke dienst van de Geestelijke Verzorging bij de Krijgsmacht. Begin 1995 werd Van Iersel bijzonder hoogleraar vraagstukken geestelijke verzorging bij de krijgsmacht aan de Theologische Faculteit van de Universiteit van Tilburg.

Na het plotselinge vertrek in 1996 van Jan ter Laak als algemeen secretaris van Pax Christi Nederland nam Fred van Iersel van 1997 tot 1999 die functie over. Bij het uitzetten van de koers van de beweging ontstond er een meningsverschil tussen hem en adjunct-secretaris Jan Gruiters, die de steun kreeg van het bestuur. In grote lijnen ging het om de vraag in hoeverre Pax Christi moest kiezen voor snelle groei en vergaande professionalisering van de werkorganisatie waardoor de vereniging (de achterban) op afstand zou worden gezet. Van Iersel was daar beducht voor en vreesde, net als Gied ten Berge, voor het karakter van Pax Christi als vereniging en voor haar identiteit, waarna hij moest terugtreden. Hij werd opgevolgd door een interim-procesmanager, Jaap van 't Hek, afkomstig van buiten de vredesbeweging, die de weg heeft geëffend voor verdere professionalisering, groei van de werkorganisatie en het functioneel loskoppelen van werkorganisatie en vereniging.

Hij was betrokken bij de oprichting van het Bureau voor Ethiek en Krijgsmacht van het ministerie van Defensie. Bij de instelling van dit bureau op 1 september 1999 bestond het uit twee externe ethici: Fred van Iersel en Ted van Baarda; beide met een aanstelling voor 19 uur per week. Zij ontwikkelden samen zogeheten 'ethische dilemma trainingen' die militairen beter moesten voorbereiden op situaties waarin ze tussen twee kwaden moeten kiezen.

Van Iersel volgde als diaken van het bisdom Haarlem op 1 december 2002 John Hendrickx op als Hoofdaalmoezenier van het RK Justitiepastoraat bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Hierbij wordt hij geassisteerd door zo'n zeventig pastoraal werkenden die op hun beurt weer worden bijgestaan door 1.200 vrijwilligers. Verder is hij lid van het algemeen bestuur van de Stichting Exodus Nederland die zich bezighoudt met de opvang en resocialisatie van ex-gedetineerden en gedetineerden in de laatste fase van hun detentie.

Van Iersel richtte zich op verbetering van de bestuurlijke samenwerking tussen kerk en staat in het besturingsmodel voor de geestelijke verzorging. Hij schreef in opdracht van de overheid en genootschappen op geestelijke grondslag gezamenlijk, hiertoe een zogenaamd Grondslagdocument (2006). Ook versterkte hij tegelijkertijd de katholieke identiteit van het RK justitiepastotraat en de oecumenische samenwerking en interreligieuze dialoog binnen de geestelijke verzorging. Samen met hoofdpredikant ds. drs. J. Eerbeek publceerde hij een Handboek Justitiepastoraat (2009). Hij richtte het Centrum voor het Justitiepastoraat en de bijzondere leerstoel vraagstukken geestelijke verzorging in inrichtingen van Justitie aan Tlburg University op.

Van Iersel trad terug op 1 april 2011. Ingaande 1 april 2011 werd hij naast de door hem vervulde leerstoel aan Tilburg University ook diocesaan functionaris voor de katholieke sociale leer in het bisdom van Breda en bisschoppelijk gedelegeerde voor het categoriaal pastoraat in het bisdom Haarlem-Amsterdam. Ingaande 1 januari 2012 werd hij adviseur theologie en beleid bij de Dienst Rooms Katholieke Geestelijke Verzorging bij de krijgsmacht. Ook doceert hij bijzondere moraaltheologie aan Fontys FHTL te Utrecht en social encyclicals aan het International Institute Canon Triest (IICT te Gent (B.), voor de master Catholic Social Teaching. Ingaande 1 september 2016 werd hij benoemd in de nevenfunctie van voorzitter van de Beraadgroep Samenlevingsvraagstukken van de Raad van Kerken in Nederland. Sedert april 2016 is hij als theologisch adviseur betrokken bij het Catholic Non Violence Initiative, een dialooggroep over de herziening van de katholieke sociale leer over oorlog en vrede, 'just war'(rechtvaardige oorlog), en actieve geweldloosheid. Ingaande 1 januari 2018 aanvaardde hij tevens de nevenfunctie van theologisch adviseur van de bij het Vaticaan geaccrediteerde katholieke NGO AMI (Apostolat Militaire International).

• Aspecten van een morele beoordeling inzake militaire interventie in de Golfcrisis, Militair Pastoraal Centrum, Amersfoort, 1991
• Vrede leren in de kerk, samen met Marijke Spanjersberg, Kok, 1993, ISBN 90-390-0059-X
• 'Dulce bellum inexpertis' : een praktisch-theologische reflectie op zingeving en ethiek in de context van de krijgsmacht, Tilburg University Press, 1995, ISBN 90-361-9745-7
• Humanitarian intervention and the pursuit of justice : a Pax Christi contribution to a contemporary debate, samen met Brian Wicker, Kok Pharos, 1995, ISBN 90-390-0431-5
• Denken over vrede na de Koude Oorlog, samen met Ben Schennink, Gooi & Sticht, 1995, ISBN 90-304-0830-8
• Religie, geweld, verzoening, Gooi & Sticht, 1996, ISBN 90-304-0846-4
• Religion and ethics in the context of the armed forces : exploring the road to the renewal of military chaplaincy, Syntax Publishers, 1996, ISBN 90-361-9607-8
• Redden pastores het? : religieus leiderschap aan het begin van de eenentwintigste eeuw, samen met Klaus Sonnberger & Hessel Zondag, Damon, 2001, ISBN 90-5573-197-8
• Over moed : De deugd van grenservaring en grensoverschrijding, onder redactie van Herman Beck en Karl-Wilhelm Merks, Damon, 2001, ISBN 90-5573-198-6
• Militaire ethiek : morele dilemma's van militairen in theorie en praktijk, samen met Ted van Baarda, Damon, 2002, ISBN 90-5573-310-5
• Praktijkboek militaire ethiek : ethische vraagstukken, morele vorming, dilemmatraining, samen met Ted van Baarda, Damon, 2004, ISBN 90-5573-504-3
• Vier besturingsmodellen voor de geestelijke verzorging in de zorg : een onderzoek naar de invloed van omgevingsfactoren op de organisatiemogelijkheden van de geestelijke verzorging in het nieuwe zorgstelsel en de daarmee samenhangende beleidskeuzes, samen met Lena van Gastel, Damon, 2007, ISBN 978-90-5573-795-6

• Fred van Iersel over dilemma's in tijden van oorlog (Interview in Univers, weekblad van de Universiteit van Tilburg, 10 april 2003)
• Katholiek en in de bajes (Interview met prof. dr. A.H.M. van Iersel in het Katholiek Nieuwsblad, 2004)
• Informatie over en publicaties van^{[dode link]} (Prof. dr. Fred H.M. van Iersel, site Universiteit van Tilburg)