Fort Sint George (Ghana)

Sint George of São Jorge da Mina, ook wel fort Elmina genoemd, is een fort in Elmina, Ghana. Het is onder meer door Europese koloniale machten gebruikt voor slavenhandel. Vandaag de dag is het een museum en gewaardeerd als Werelderfgoed.

Fort Sint George/São Jorge da Mina
Onderdeel van de werelderfgoedinschrijving:
Forten en kastelen, Volta, Groot-Accra en de centrale en westelijke regio's
Fort Sint George
Land Ghana
Coördinaten5° 5 NB, 1° 21 WL
UNESCO-regioAfrika
Criteriavi
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.34-011
Inschrijving1979 (3e sessie)
Kaart

UNESCO-werelderfgoedlijst

Geschiedenis

Portugese periode (1492-1637)

Fort Sint George is door de Portugezen aan de Goudkust gesticht in 1482 nadat ze al elf jaar eerder daar voor het eerst arriveerden en rijkdom in goud in natuurlijke bronnen vermoedden. Het verrees in de beginperiode van de grote Europese ontdekkingsreizen waarbij nieuwe handelsactiviteiten en kolonies ontstonden. Daarbinnen vormt het het eerste grote bouwwerk dat door Europeanen in tropisch Afrika is gebouwd. Aan de West-Afrikaanse kust verrezen vervolgens meerdere andere forten door diverse Europese mogendheden. Het handelsfort in de kustplaats Elmina werd op een verhoging in het landschap bij een rivier gebouwd en zou verworden tot het meest strategische punt voor de Portugezen aan deze kust. Het werd gebouwd in steen met gebruikmaking van inlandse en uit hun thuisland overgebrachte materialen. Op een rechthoekige plattegrond werd onder meer een ommuring aangebracht met hoektorens, grachtenwerk en een verdedigbaar ruim voorplein. Gedurende de 16e eeuw volgden een uitbreiding van de verdedigingswerken en een afbraak van het kerkgebouw buiten het fort met een nieuwbouw op het voorplein.

Nederlandse periode (1637-1872)

In 1596 en 1625 vielen de Nederlanders het fort aan maar het bleef in Portugese handen. Wel succesvol was in 1637 de aanval door de vloot van Johan Maurits van Nassau. Via de nabijgelegen heuvel Sint Jago slaagden de Nederlanders met de West-Indische Compagnie (WIC) erin het fort te veroveren. In de directe jaren erna is het fort vervolgens verbouwd. Tevens is op Sint Jago tussen 1638 en 1665 fort Coenraadsburg of Sint Jago gebouwd door de Nederlanders. Fort Sint George zou onder andere gaan fungeren als de zetel voor de directeur-generaal van de WIC aan de Goudkust. In bredere zin was de handel in Elmina in eerste instantie voornamelijk gericht op goud en ook ivoor.

Gaandeweg vond een verschuiving plaats naar slaven. Fort Sint George was een spil in de slavenhandel en het kerkgebouw in het fort werd na de machtsovername herbestemd tot slavenmarkt. De evolutie van de mensenhandel groeide van jaarlijks enkele duizenden in de vroege zestiende eeuw tot circa jaarlijks 30.000 in de achttiende eeuw.[1] De gevangenen stonden minstens zes weken aan elkaar vastgeketend, per circa 1000 in ruimtes van 6 bij 12m alvorens ze verkocht en verscheept werden. Slaven die opstandig waren vonden de dood in de kerker van de terdoodveroordeelden. Zij werden volgens een lokale gids opgesloten zonder licht, water of eten.[2] Een nieuwe kerk werd elders binnen het fort gebouwd. In de 18e en vroege 19e eeuw is het fort verder aangepast, uiteindelijk zou het de omvang krijgen van ruim een hectare.

De 19e eeuw tekent zich ook door een afschaffing van de slavernij waardoor de Goudkust niet meer commercieel interessant was. Tussen 1831 en 1872 werden door Nederland zo'n 3000 West-Afrikanen geworven om als militair in Nederlands-Indië te dienen. Sint George werd in de uitzending gebruikt voor deze militairen die ook wel de naam Belanda Hitam of Zwarte Hollanders zouden gaan krijgen. Een klein deel vestigde zich bij terugkomst naast het fort. Uit de Nederlandse tijd dateert tevens een begraafplaats in de directe omgeving.

Britse periode (1872-1957) en onafhankelijkheid

Rond 1872 is het fort met overig Nederlands bezit aan de Goudkust overgedragen aan de Britten met het verdrag van Sumatra in ruil voor de Britse kolonie/invloed op Sumatra. De Britten voerden in het huidige Ghana oorlogen met de Ashanti en koloniseerden na de ruil het gehele land. Uiteindelijk verkreeg Ghana in 1957 onafhankelijkheid. Het fort werd lange tijd door de Ghanese politie gebruikt. Ook was er een school in gevestigd.

Huidige situatie

Fort Sint George is goed bewaard gebleven mede omdat het in gebruik is geweest. Vandaag de dag fungeert het als museum. Het fort staat samen met diverse andere soortgelijke verdedigingswerken in Ghana op de Werelderfgoedlijst. In 2002 startte een traject financieel ondersteund door de Nederlandse overheid om het kasteel op te knappen.[3]

Afbeeldingen

Zie ook

Bronnen

Zie de categorie Elmina Castle van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.