Folkbal

Folkbal (of balfolk) is een vorm van folk, specifiek bedoeld om op te dansen. Het kan ook aangeduid worden als een dansstijl die bestaat uit verschillende West-Europese dansen. De dansen zijn geënt op dansen die al heel lang gedanst worden. Ze vinden hun wortels dus in zogenoemde volksdansen. Binnen de balfolk gaat het er niet om om die dansen zo getrouw mogelijk te dansen, maar staat vooral de gezelligheid centraal. Dat betekent dat de stijl van dansen zelf ook enigszins evolueert in de loop van de tijd.

Geschiedenis

De wortels van de balfolk liggen in Frankrijk. De dansen zijn daar nooit echt verdwenen. Rond 2000 vonden er ontwikkelingen plaats, die hebben geleid tot het ontstaan van de balfolk zoals we die nu kennen in de Lage Landen.

België

In België ontstond in de jaren negentig weer een folkrevival, waardoor folkmuziek weer nadrukkelijker onder de aandacht kwam. Meer mensen waagden zich aan het bespelen van de instrumenten die bij folk gangbaar zijn, zoals trekzak, accordeon, doedelzak en draailier.

In 2000 wilde een accordeonleraar, genaamd Wim Claeys, dat zijn leerlingen leerden spelen voor dansende mensen. De eerste keer dat dat gebeurde, was in de Boomstraat in Gent. Aangezien dat een zeer groot succes werd, werd er een organisatie, genaamd Boombal, opgezet, die snel groeide en zich over heel Vlaanderen verspreidde.

Naast Boombal ontstond begin 2002 ook Frisse Folk met als thuisbasis Brussel. Ligt bij Boombal meer de nadruk op de gezelligheid op de bals, bij Frisse Folk ligt de nadruk toch meer op danslessen en de workshops, onder leiding van o.a. Koen Dhondt.

Het fenomeen balfolk bereikt in België al snel de televisie, er kwamen twee Boombal-CD’s op de markt (in 2006 en 2008) en sinds 2006 wordt jaarlijks de Boombalstage en het Boombalfestival in 1 week georganiseerd.

Nederland

Ook in Nederland begint het met muzikanten die folkmuziek gaan spelen, die specifiek bedoeld is om op te dansen. Hierbij speelden weekenden van stichting Draailier en Doedelzak en Trek er es uut een belangrijke rol. Die weekenden inspireren muzikanten her en der in het land op kleine schaal met elkaar balfolkmuziek te maken en te dansen.

Langzamerhand groeit de scene, zodat er behoefte ontstaat te communiceren met elkaar, bijvoorbeeld wie wat wanneer organiseert zodat er geen overlap is. Dat gebeurt vanaf 2002 via een forum, en vanaf 2005 is er de site www.balfolk.nl voor een duidelijk overzicht van alle balfolkactiviteiten in Nederland.

Vanaf 2006 worden de bals langzamerhand steeds groter en vindt voor het eerst de Dansstage plaats, een weekend met workshops en bals. In 2008 wordt begonnen met de verkoop van CD’s en met danslessen. Sinds 2012 vindt jaarlijks Cadansa, een eigen Nederlands balfolkfestival, plaats.

De kern van balfolk

Zoals gezegd kent balfolk zijn wortels in dansen, die als volksdansen te betitelen zijn. Bij balfolk komt het samen-gevoel nadrukkelijk naar voren. Dat blijkt ook uit de soorten dansen. Tot het standaardrepertoire behoren reidansen en dansen in een kring. Maar daarnaast bestaat de helft van de basisdansen uit koppeldansen, waarvan de basis simpel is, zodat er volop gevarieerd kan worden.

Voorafgaand aan het folkbal is er vaak een dansinstructie van drie kwartier of een uur, waarin enkele van de basisdansen worden uitgelegd, zodat je een avond dansplezier kan hebben. En de dansen zijn over het algemeen zo eenvoudig en de mensen zijn zodanig open dat je de rest van de dansen tijdens het bal kunt uitproberen. Voor gevorderden zit de uitdaging in de connectie met de danspartner en variaties die je vanuit de basisdans met elkaar kan ontwikkelen, op basis van wat de muziek je ingeeft.

De muziek kan variëren van traditioneel tot neo-folk. Een instrument dat bij veel bands een centrale rol speelt, is een trekzak of accordeon.

Dansen

Balfolk kent een aantal dansen, die als de basisdansen gezien kunnen worden. Er zijn verschillende dansen. Allereerst zijn er mixers, dansen met een partner in een cirkel waarbij je elke keer van partner wisselt. Daarnaast zijn er reidansen, dansen waarbij je in een rij staat en dezelfde bewegingen maakt, zodat je met elkaar dezelfde cadans hebt. En je hebt ook nog koppeldansen, waarbij je in danshouding met zijn tweeën danst. Tot slot heb je de bourree (in tweekwartsmaat) die je in de basis met zijn tweeën danst en waarbij je tegenover elkaar staat.

In Nederland en Vlaanderen bestaat het basisrepertoire - de dansen die op vrijwel elk bal gedanst worden - uit de volgende dansen.

Basisdansen:

Naast de basisdansen is er nog een breed scala van dansen, die ook regelmatig op een folkbal voorbij komen:

  • Polka
  • Rondeau
  • Rondeau en couple
  • Polska
  • Bal Limousine
  • Slängpolska
  • Madison
  • Bourree in driekwartsmaat (o.a. bourree d'Auvergne)
  • Gavotte de l’Aven (van oorsprong een deel van de Bretonse dans Suite de l'Aven waarvan een langzame vorm in de balfolk-scene is opgenomen als separate dans)
  • Andere Bretonse dansen, zoals de rond de Saint-Vincent, Kost ar c'hoat, gavotte, tricot, ridée, laridé, en de plinn

Zie ook

Referenties

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.