Fenicisch alfabet

Het Fenicische alfabet is het alfabet dat gebruikt werd door de Feniciërs om hun taal mee weer te geven. Het is afgeleid van het Proto-Sinaïtische schrift. Het Fenicische alfabet is minstens 3000 jaar oud en zowel het Griekse alfabet als het Aramees alfabet is hier van afgeleid. Het Fenicische alfabet ligt daarmee aan de basis van bijna alle moderne alfabetten.

Fenicisch alfabet
Algemene informatie
TypeAbjad
TalenFenicisch
SchrijfrichtingRechts-naar-links
Verwantschap
MoederschriftenProto-Sinaïtisch
Indeling
Unicode-subbereikU+10900 – U+1091F
ISO 15924Phnx, 115
Portaal    Taal

Doordat de tekens oorspronkelijk in steen werden gebeiteld, zijn de meeste tekens uit dit alfabet – zoals de runentekens – hoekig en recht. Het schrift werd van rechts naar links geschreven. Om en om van rechts naar links en van links naar rechts (zogenaamd boustrophedon, "zoals een os ploegt") wordt het ook wel aangetroffen. Van diverse tekens zijn verschillende varianten, zo wordt de tav wel meer als '+' geschreven dan als 'x', de chet met twee dwarsstreepjes, enzovoorts.

Het Paleo-Hebreeuwse alfabet komt sterk overeen met het Fenicische. Ook bijvoorbeeld het Moabitisch werd met een soortgelijk alfabet geschreven. Pas na vele eeuwen werd voor het Hebreeuws het Aramese alfabet gebruikt, ook wel kwadraatschrift genoemd vanwege de vierkante vorm van diverse letters. Voor beide alfabetten geldt, dat ze volledig uit medeklinkers bestaan.

De Hebreeuwse namen van de tekens suggereren, dat de Fenicische tekens oorspronkelijk pictogrammen waren. Enkele voorbeelden: De eerste letter, aleph, betekent iets als 'rund'. In het teken kan men het hoofd en de hoorns van een rund nog herkennen, als men de hoofdletter A uit ons Latijnse alfabet omdraait, geldt dit ook. Het woord samekh betekent vis. In de Fenicische letter samekh is dan ook een vissengraat te herkennen. Men wijst wel het Proto-Sinaïtische alfabet aan als voorloper van het Fenicische alfabet.

Fenicische inscripties zijn op diverse archeologische sites rond de Middellandse Zee waar Fenicische kolonies zijn gevonden, zoals in Libanon, Tunesië, Algerije, Sicilië en Spanje. In 1960 werden in noordelijk Italië de zogenoemde Plaatjes van Pyrgi gevonden, een op gouden bladeren opgetekende handelsverdag tussen de Carthagers en de Etrusken, een antiek Italiaans volk. De tekst, geschreven in zowel het Fenicisch als het Etruskisch, was cruciaal in het helpen begrijpen van de Etruskische taal.

Het Fenicisch alfabet

Het Fenicisch alfabet vergeleken met diverse andere alfabetten.

Letter Naam Betekenis Getalswaarde Transliteratie Corresponderende letter in het
Hebreeuws Arabisch Grieks Latijn
ʾāleph os1ʾא ΑαAa
bēthhuis2 bבΒβ Bb
gīmelkameel3g גΓγCc, Gg
dālethdeur4d דΔδDd
venster5hה ΕεEe
wāwhaak6wו  ϝ), Υυ Ff, Uu, Vv, Ww, Yy
zayinwapen7zז ΖζZz
ḥēth hek8 חΗηHh
ṭēth wiel9 טΘθ
yōdharm10yי ΙιIi, Jj
kaphpalm20kכ ΚκKk
lāmedhprikkel30 lלΛλ Ll
mēmwater40mמ ΜμMm
nunslang50 nנΝν Nn
sāmekhvis60 sסΞξ, Χχ Xx
ʿayinoog70 ʿע ΟοOo
mond80pפ ΠπPp
ṣādē papyrus90 צ(Ϻϻ)
qōphaap100q ק(Ϙϙ)Qq
rēšhoofd200 rרΡρ Rr
šintand300š שشΣσSs
tāwteken400 tתΤτ Tt

Alternatieve weergave

Zie de categorie Phoenician alphabet van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.