Ewoud Sanders

Ewoud Sanders (1958) is een Nederlands taalhistoricus en journalist. In de rubriek WoordHoek, die wekelijks verschijnt in NRC, schrijft hij over taal en geschiedenis. Hij heeft een aantal taalboeken geschreven (zie onder). Daarnaast publiceert hij geregeld over het digitaliseren en ontsluiten van kranten, boeken en tijdschriften.

In zijn taalboeken gaat Sanders doorgaans in op de geschiedenis van woorden en uitdrukkingen. Voor zijn onderzoek maakt hij gebruik van een grote, digitale bronnencollectie in eigen beheer. Hij geeft geregeld lezingen over hoe je zo’n materiaalverzameling kunt aanleggen en ontsluiten. Zo wijdde hij hieraan in 2009 de achttiende Bert van Selm-lezing (titel: De reïncarnatie van het boek. In zeven stappen een eigen digitale bibliotheek, uitgegeven door de Stichting Neerlandistiek Leiden).

In september 2011 verscheen van zijn hand Eerste Hulp Bij e-Onderzoek, een boekje over slimmer zoeken (op internet) en over slimmer documenteren. Latere edities - zeventien tot 2017 - verschenen onder de titel Slimmer zoeken op internet. Dit gidsje is door diverse hogescholen en universiteiten gratis onder studenten verspreid. In december 2011 kreeg Sanders een donatie van 15.000 dollar van Google om het slimmer zoeken via internet in Nederland te bevorderen.

Sanders promoveerde in maart 2017 aan de Radboud Universiteit in Nijmegen op een proefschrift getiteld Levi’s eerste kerstfeest: Jeugdverhalen over jodenbekering, 1792-2015. Hij analyseerde hierin tachtig christelijke jeugdverhalen waarin joden worden bekeerd tot respectievelijk het katholieke of protestantse geloof.[1]

Bibliografie (selectie)
Autobiografisch
  • Nooit meer uitslapen: kleine kroniek van het moderne gezinsleven (Amsterdam: Uitgeverij Veen 2001; 10 drukken)
  • Franse les. Een jongen over zijn eerste liefde (Bloemendaal: Uitgeverij Schaep14, 2019)
Over informele taal
  • Van Dale Modern Bargoens woordenboek (Utrecht: Uitgeverij Van Dale 2009)
  • Boeven-jargon (Amsterdam: L.J. Veen 2002) van Henry Roskam, ingeleid door Ewoud Sanders en Nicoline van der Sijs
  • Gabbertaal & Boeventaal. Twee Bargoense woordenboekjes uit de eerste helft van de twintigste eeuw (Amsterdam: De Bijenkorf 1999)
  • (samen met Rob Tempelaars) Krijg de vinkentering! 1001 hedendaagse Vlaamse en Nederlandse verwensingen (Amsterdam: Contact 1998)
Over de geschiedenis van woorden en uitdrukkingen
  • Pruimen op sap. Beknopt erotisch ABC (Amsterdam: Xander 2017)
  • Allemaal woorden (Amsterdam: Prometheus 2005)
  • Woorden met een verhaal (Amsterdam: Prometheus 2004)
  • Van Nergenshuizen tot Absurdistan. Verzonnen plaatsnamen in het Nederlands (Amsterdam: Prometheus 2003)
  • Voor een dubbeltje op de eerste rang. 1001 spreekwoorden en zegswijzen over Nederlands geld (Amsterdam: Prometheus 2001)
  • Jemig de pemig! De invloed van Van Kooten en De Bie op het Nederlands (Amsterdam: Contact 1999)
  • Borrelwoordenboek. 750 volksnamen voor onze glazen boterham (Den Haag: Sdu 1997)
  • Fiets! De geschiedenis van een vulgair jongenswoord (Den Haag: Sdu 1996)
  • Geoniemenwoordenboek. Woorden die zijn afgeleid van plaatsnamen (Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar 1995)
  • Eponiemenwoordenboek. Woorden die teruggaan op historische personen (Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar 1993)
Over nieuwe woorden
  • Van asotaks tot zedenpleger. Tien jaar nieuwe woorden (Rotterdam: NRC Boeken 2009)
  • De taal van het jaar. De nieuwe woorden en uitdrukkingen van 2003 (Amsterdam / Rotterdam: Prometheus 2004)
  • De taal van het jaar: de nieuwe woorden en uitdrukkingen van 2002 (Amsterdam / Rotterdam: Prometheus / NRC Handelsblad 2003)
  • De taal van het jaar: nieuwe woorden en uitdrukkingen, editie 2001 (Amsterdam / Antwerpen: L.J. Veen 2001)
  • De taal van het jaar. Tweehonderdvijftig woorden die het aanzien van 2001 bepaalden (Amsterdam / Antwerpen: Uitgeverij L.J. Veen 2000)
  • De taal van het jaar: nieuwe woorden en uitdrukkingen, editie 2000 (Amsterdam / Antwerpen: Contact 2000)
Over (historische) woordenboeken
  • ‘Ik zit hier midden in de geleerdheid’. Brieven van Antonie Cornelis Oudemans aan Arie de Jager 1847-1874. Ingeleid en geannoteerd door Ewoud Sanders (Deventer 1998)
  • (samen met Nop Maas) Vrouw, zie ook Hemel en Hel. Humoristisch-satirische woordenboeken in Nederland in de 18de en 19de eeuw (Utrecht: Uitgeverij Van Dale Lexicografie 1994)
  • Woorden van de duivel. Een bloemlezing uit het enige verboden Nederlandse woordenboek (Amsterdam: De Bijenkorf 1993)
  • De W lijkt ons niet zo’n heksentoer. De geschiedenis van de Prisma Woordenboeken 1952-1993 (Utrecht: Het Spectrum 1993)
Boekgeschiedenis
  • Joden in Nederlandse jeugdverhalen (Voorburg: Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur 2017)
  • 'Als dank voor de gelukkigste momenten in mijn bestaan': een feestmaal voor arme straatboekhandelaars, Parijs 1892 (Amsterdam: De Kan 2017)
  • Levi’s eerste kerstfeest. Jeugdverhalen over jodenbekering, 1792-2015 ISBN 9789460042881 (proefschrift) (Nijmegen: Vantilt 2017)
  • De handel en wandel van de boekenjood. Over vermaarde, vergeten en fictieve straatboekhandelaren (Heemstede: 2014)
Over taalnormen
  • Taaltumult. De mooiste observaties, hartenkreten & boze brieven uit zeventig jaargangen Onze Taal (Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep 2002)
  • (samen met Koos Metselaar) Stijlboek NRC Handelsblad (Utrecht: Van Dale 2000)
Over massadigitalisering
  • Digitaal gouddelven bij de KB (Koninklijke Bibliotheek) (Den Haag: Koninklijke Bibliotheek 2015)
  • Digitaal schatgraven bij de KB (Koninklijke Bibliotheek) (Den Haag: Koninklijke Bibliotheek 2014)
  • Van Analoog naar Digitaal. Digitaliserings Best Practice nader belicht (Roermond: X-Cago 2014)
  • Eerste Hulp bij e-Onderzoek (Leiden / Den Haag: Early Dutch Books Online, 2011)
  • (artikel) ‘Corpuslexicografie ligt binnen ieders handbereik’, in: Egbert Beijk (red., e.a.) Fons verborum. Feestbundel voor prof. dr. A.M.F.J. (Fons) Moerdijk, aangeboden door vrienden en collega's bij zijn afscheid van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (Leiden: Instituut voor Nederlandse Lexicologie, 2009), pp. 223-236
  • (artikel) ‘We staan pas aan het begin’, in: Martin Bossenbroek, Perry Moree: Karakter. De Koninklijke Bibliotheek onder Wim van Drimmelen 1991-2008 (München: KG Saur, 2008), pp. 375-385
  • De boekloze bibliotheek (Woubrugge: Avalon 2005)
Museumcatalogi
  • (samenstelling en redactie) Topstukken uit de collectie van het Privaat Leesmuseum (Amsterdam: Antiquariaat Digitalis 2018)
  • Topstukken uit de collecties van het Joods Cultureel Kwartier (Amsterdam: Walburgpers 2017)
  • Boekengeluk. Vijftig hoogtepunten uit het Museum Meermanno (Amsterdam / Den Haag: Museum Meermanno / De Buitenkant 2008)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.