UEFA Champions League

De Europacup I (de originele naam luidt 'Coupe des Clubs Champions Européens', en staat nog altijd op de beker) was het belangrijkste Europese clubtoernooi waaraan elk seizoen de landskampioenen van alle bij de UEFA aangesloten landen deelnamen. Alleen in de beginjaren waren er enkele uitzonderingen, waaronder het Nederlandse PSV dat in het seizoen 1955/56 deelnam in plaats van de Nederlandse kampioen Willem II. De te winnen beker, die nog steeds wordt uitgereikt aan de winnaar van de Champions League, wordt ook wel de "cup met de grote oren" genoemd. Die "grote oren" zijn afgeleid van de Grieks/Romeinse amfora, waarvan de oren als draaghouvast dienden.

In het toernooi vaardigde elk land één team uit, met daaraan eventueel toegevoegd de winnaar van het seizoen ervoor. De teams speelden een competitie volgens het knock-outsysteem, waarbij per ronde twee wedstrijden werden gespeeld: één thuis- en één uitwedstrijd. De finale, in mei op een vooraf bepaalde neutrale locatie, bestond echter uit slechts één wedstrijd. In 1991 werd die formule gewijzigd. Er waren eerst twee normale knock-outronden waarna er van de beste acht ploegen twee poules werden opgemaakt die een hele competitie speelden. De winnaars van beide poules speelden de finale. In 1992 werd het toernooi voortgezet als de UEFA Champions League.

Het toernooi werd voor het eerst georganiseerd in het seizoen 1955/56, Real Madrid werd de winnaar van de eerste vijf edities en met de zesde zege in 1966 is deze club recordhouder. Nederlandse clubs wonnen het toernooi in totaal 6 keer: Feyenoord in 1970, AFC Ajax in 1971, 1972, 1973 en 1995, en PSV in 1988. In 1963 bereikte Feyenoord als eerste Nederlandse club de halve finale, in 1969 was Ajax de eerste Nederlandse club die de finale bereikte. De beste prestatie van een Belgische club was de verloren finale van Club Brugge in 1978. Tegenstander was Liverpool FC dat met 1–0 won op Wembley.

De Champions League ging in 1992 van start als voortzetting van de Europacup I. In dat jaar werd de groepsfase geïntroduceerd. Later zijn er nog meer wijzigingen aangebracht, waarvan de belangrijkste in 1997: vanaf toen werd afgeweken van het concept dat alleen landskampioenen en titelverdedigers mochten meedoen.

Ieder land aangesloten bij de UEFA, met uitzondering van Liechtenstein, mocht zijn kampioen afvaardigen. De Liechtensteinse voetbalbond organiseert alleen een bekertoernooi en geen competitie, alle Liechtensteinse voetbalclubs spelen in de Zwitserse piramide. Namens het ondertussen verbrokkelde Joegoslavië nam het Sloveense Olimpija Ljubljana deel.

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie kwamen er tal van nieuwe landen bij. Daarom werd een kwalificatieronde ingevoerd voor de kampioenen van de 9 slechtst presterende landen in Europa. Omdat Oekraïne, Estland, Letland en Israël jonge leden waren binnen de UEFA, waren ook deze kampioenen tot deze voorronde veroordeeld.

Na de voorronde begon het hoofdtoernooi met 32 teams. Ronde 1 en 2 werkten volgens het knock-outsysteem. De 8 clubs die deze 2 ronden hadden overleefd, werden onderverdeeld in 2 groepen. De winnaars van deze 2 groepen (Olympique Marseille en AC Milan) speelden tegen elkaar de finale in het Olympiastadion in het Duitse München.

Weer mochten alleen de kampioenen deelnemen.

In deze tweede editie van de Champions League waren nog meer landen vertegenwoordigd. Albanië, Moldavië, Georgië, Wales, Kroatië en Wit-Rusland werden voor het eerst vertegenwoordigd. De voorronde werd uitgebreid tot 20 clubs.

De tien winnaars werden bij 22 andere kampioenen gevoegd die vervolgens het hoofdtoernooi speelden. Na twee knock-outronden werden de acht winnaars weer in twee groepen verdeeld. Nieuw was dat nu niet alleen de winnaars van de groep verdergingen, maar ook de clubs die als tweede in de groep eindigden. Zo werd er een halve finale in het leven geroepen.

Alleen kampioenen kwalificeerden zich. Opvallend was dat nu nog maar 16 kampioenen deelnamen aan het hoofdtoernooi van de Champions League in plaats van 32 bij de vorige opzet. Bovendien mochten alleen de kampioenen van de 24 succesvolste landen deelnemen aan de Champions League. Kampioenen van lager gewaardeerde landen waren veroordeeld tot deelname aan de UEFA-cup.

Na de kwalificatieronde (16 clubs streden om de resterende 8 plaatsen in het hoofdtoernooi waar de 8 hoogst gewaardeerde clubs al rechtstreeks voor waren geplaatst) werd direct de groepsfase gespeeld. Deze bestond uit 4 groepen van 4 teams. Na de groepsfase gingen de 2 beste teams uit elke groep door naar de knock-outfase die begon bij de kwartfinales.

Niet alleen kampioenen kwalificeerden zich, ook clubs uit landen uit de top 8 die 2de eindigden in de vaderlandse competitie namen deel. De kampioenen van de landen uit de top 8 waren rechtstreeks geplaatst voor de groepsfase net als de titelhouder. Na het totale uiteenvallen van de Sovjet-Unie en Joegoslavië namen nu ook de kampioenen uit de Kaukasus en de Balkan deel.

Door de uitbreiding van het aantal leden was er nood aan een 2de voorronde. Na twee voorronden werden 24 ploegen toegelaten tot het hoofdtoernooi. Deze werden onderverdeeld in zes groepen van vier teams. De zes groepswinnaars en de twee beste nummers twee kwalificeerden zich voor de kwartfinales.

Om het commercieel potentieel van de Champions League volledig uit te buiten, werd gekozen om meer teams uit de grote landen te laten deelnemen. Dit ging uiteindelijk ten koste van landen zonder voetbalcultuur, want de verschillen in budgetten werden enorm tussen top, sub-top en middenmoot van Europa.

De groepsfase bestond nu uit 32 teams. Ook werden uit grote landen meer teams toegelaten. Dit had tot gevolg dat er een 3e voorronde moest komen. Na de knock-outfases van de voorronden ging het hoofdtoernooi met 32 teams van start. Deze waren volgens sterkte onderverdeeld in 8 groepen van 4. De 2 beste van iedere groep gingen verder. De 2e ronde was ook een groepsronde, maar deze keer maar 4 groepen van 4 teams. Ook hier stootten de 2 beste teams van iedere poule door. Hierna volgde de knock-outfase richting finale.

De deelname was hetzelfde voor deze periode als in de vorige.

De 2de ronde werd nu ook een knock-outronde omdat de wedstrijdlast voor Europese ploegen te groot werd.

De Champions League 2015/16 werd de eerste editie van het toernooi waaraan vijf deelnemers uit hetzelfde land deelnamen. FC Barcelona, Real Madrid en Atlético Madrid plaatsten zich door in het voorgaande seizoen eerste, tweede en derde te worden in de Spaanse competitie. Sevilla FC was als winnaar van de Europa League 2014/15 ook direct geplaatst. Valencia CF kwam hier in augustus 2015 als vijfde Spaanse ploeg bij door in de voorronde over twee wedstrijden te winnen van AS Monaco.

Om het commercieel potentieel van de Champions League volledig uit te buiten, wordt er gekozen om meer teams uit de grote landen te laten deelnemen in het hoofdtoernooi. Dit gaat uiteindelijk ten koste van landen zonder voetbalcultuur, want de verschillen in budgetten worden enorm tussen top, sub-top en middenmoot van Europa.
Uitzonderingen op onderstaande lijst zijn er wanneer de winnaar van de Champions League of Europa League zich via de nationale competitie al plaatst voor Europees voetbal.

• Als de winnaar van de vorige editie van de UEFA Champions League zich via de nationale competitie voor de groepfase van de Champions League plaatst. Dan neemt de kampioen van associatie 11 de plek van de Champions Leaguewinnaar in. Daarop volgt dat ook de kampioenen van eventuele andere associaties promoveren naar een andere instroomposities.
• Als de winnaar van de vorige editie van de UEFA Europa League zich via de nationale competitie voor de groepfase van de Champions League plaatst. Dan meent de nummer drie van associatie 5 de plek van de Europa Leaguewinnaar in. Daarop volgt dat ook de niet-kampioenen van eventuele andere associaties promoveren naar een andere instroomposities.
• Als de winnaar van de vorige editie van de UEFA Champions League of Europa League zich via de nationale competitie voor de kwalificatierondes van de Champions League of de Europa League plaatst. Dan meent de team van de hoogst geplaatste associatie de plek van de Champions League- of Europa Leaguewinnaar in. Daarop volgt dat ook de kampioenen en de niet-kampioenen van eventuele andere associaties promoveren naar een andere instroomposities.
• Elke associatie mag maximaal vijf teams in de Champions League hebben. Als de winnaar van de Champions League en de Europa League afkomstig zijn uit dezelfde top-vierassociatie, maar deze winnaars eindigen buiten de top vier van hun nationale competitie. Zal het op de vierde plaats geplaatste team van de competitie niet deelnemen aan de Champions League, maar zal in plaats daarvan strijden in de Europa League.

KR - Kampioensroute
CR - Competitieroute
** Dit is zonder Liechtenstein.

De toernooiopzet is hetzelfde voor deze periode als in de vorige.

In drie voorronden, volgens het knock-outsysteem met een thuis- en een uitwedstrijd, worden de teams bepaald die zich in de eerste ronde bij de rechtstreeks geplaatste clubs mogen voegen. In de eerste voorronden spelen clubs van de zwakkere landen tegen elkaar. In de tweede en derde voorronden stromen clubs van sterkere landen in. Wanneer welke club instroomt hangt af van het aantal deelnemende clubs en het aantal vrije plaatsen in de eerste ronde.

In het seizoen 2009/10 zijn er 10 plaatsen in de eerste ronde beschikbaar voor clubs die niet rechtstreeks zijn geplaatst. Omdat in de voorronden de landskampioenen gescheiden worden van de niet-landskampioenen, zullen uiteindelijk 5 van de 10 plaatsen worden ingenomen door landskampioenen en 5 door niet-landskampioenen.

De verliezers van de derde voorronde schuiven door naar de Play-off ronde van de UEFA Europa League, de winnaars gaan door naar de Play-off ronde van de CL. De verliezers van deze ronde plaatsen zich voor de groepsfase van de Europa League.

De eerste ronde van het toernooi wordt gespeeld in acht groepen van vier clubs. De indeling van deze groepen wordt bepaald door een "geleide" loting, die met behulp van coëfficiënten zou moeten resulteren in groepen die ongeveer gelijk van sterkte zijn. Clubs uit hetzelfde land kunnen elkaar in deze fase niet treffen.

De nummers één en twee van iedere poule gaan door naar de tweede ronde, terwijl de nummer drie door mag gaan in de tweede ronde van de lager aangeslagen Europa League. Voor de nummer vier van de groep is het Europees voetbal voor het betreffende seizoen voorbij. Indien meerdere clubs hetzelfde aantal punten halen, wordt gekeken naar het onderlinge resultaat.

De tweede ronde bestaat uit knock-outwedstrijden met een thuis- en uitwedstrijd. De acht groepswinnaars uit de eerste ronde spelen in de achtste finale tegen een nummer twee uit de groep en hebben als voordeel dat ze met een uitwedstrijd beginnen. Daarna is er een vrije loting voor de kwartfinale en de halve finale. De finale is één wedstrijd op een vooraf bepaalde locatie.

Tijdens de seizoenen 1999-2003 is geëxperimenteerd met een tweede groepsronde (16 ploegen in 4 groepen), maar omdat dit de voetbalkalender overvol maakte en het spektakelvoetbal achterwege bleef (ploegen gingen berekenend spelen), is weer overgegaan op het knock-outsysteem.

Club	Winnaar	Runner-up	Seizoenen winnaar	Seizoenen runner-up
Real Madrid	13	3	1955/56, 1956/57, 1957/58, 1958/59, 1959/60, 1965/66, 1997/98, 1999/00, 2001/02, 2013/14, 2015/16, 2016/17, 2017/18	1961/62, 1963/64, 1980/81
AC Milan	7	4	1962/63, 1968/69, 1988/89, 1989/90, 1993/94, 2002/03, 2006/07	1957/58, 1992/93, 1994/95, 2004/05
Liverpool	6	3	1976/77, 1977/78, 1980/81, 1983/84, 2004/05, 2018/19	1984/85, 2006/07, 2017/18
Bayern München*	5	5	1973/74, 1974/75, 1975/76, 2000/01, 2012/13	1981/82, 1986/87, 1998/99, 2009/10, 2011/12
FC Barcelona	5	3	1991/92, 2005/06, 2008/09, 2010/11, 2014/15	1960/61, 1985/86, 1993/94
Ajax*	4	2	1970/71, 1971/72, 1972/73, 1994/95	1968/69, 1995/96
Internazionale	3	2	1963/64, 1964/65, 2009/10	1966/67, 1971/72
Manchester United*		2	1967/68, 1998/99, 2007/08	2008/09, 2010/11
Juventus*	2	7	1984/85, 1995/96	1972/73, 1982/83, 1996/97, 1997/98, 2002/03, 2014/15, 2016/17
Benfica		5	1960/61, 1961/62	1962/63, 1964/65, 1967/68, 1987/88, 1989/90
Nottingham Forest		0	1978/79, 1979/80
Porto		0	1986/87, 2003/04
Celtic	1	1	1966/67	1969/70
Hamburger SV		1	1982/83	1979/80
Steaua Boekarest		1	1985/86	1988/89
Olympique Marseille		1	1992/93	1990/91
Borussia Dortmund		1	1996/97	2012/13
Chelsea*		1	2011/12	2007/08
Feyenoord		0	1969/70
Aston Villa		0	1981/82
PSV		0	1987/88
Rode Ster Belgrado		0	1990/91

(*) Deze clubs wonnen de drie UEFA-hoofdcompetities

Hieronder een lijst met alle Belgen en Nederlanders die ooit de Champions League wonnen. Tot en met 1992 alleen zij die in de finale meegespeeld hebben, vanaf 1993 ook zij die bij de selectie hoorden.

* Niet in de finale, wel in een eerdere wedstrijd.
** Reservekeeper, geen minuut gespeeld.
*** Geen minuut gespeeld, wel lid van de selectie.
Bron: European Champions' Club Cup/UEFA Champions League Winning Squads (UEFA)

• Eric Gerets (1988)
• Daniel Van Buyten (2013)
• Thomas Vermaelen (2015)***
• Divock Origi (2019)
• Simon Mignolet (2019)**

• Rinus Michels (1971)
• Guus Hiddink (1988)
• Johan Cruijff (1992)
• Louis van Gaal (1995)
• Frank Rijkaard (2006)

• Raymond Goethals (1993)

Hieronder een lijst met de spelers die het vaakst het toernooi wonnen.

Rank	Speler	Nationaliteit	Overwinningen	Club(s)	Jaren
1	Francisco Gento	Spanje	6	Real Madrid	1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966
2	Alfredo Di Stéfano	Spanje	5	Real Madrid	1956, 1957, 1958, 1959, 1960
	José María Zárraga	Spanje	5	Real Madrid	1956, 1957, 1958, 1959, 1960
	Héctor Rial	Spanje	5	Real Madrid	1956, 1957, 1958, 1959, 1960
	Marcos Alonso Imaz	Spanje	5	Real Madrid	1956, 1957, 1958, 1959, 1960
	Rafael Lesmes	Spanje	5	Real Madrid	1956, 1957, 1958, 1959, 1960
	Juan Alonso	Spanje	5	Real Madrid	1956, 1957, 1958, 1959, 1960
	Juan Santisteban	Spanje	5	Real Madrid	1956, 1957, 1958, 1959, 1960
	Paolo Maldini	Italië	5	AC Milan	1989, 1990, 1994, 2003, 2007
	Alessandro Costacurta	Italië	5	AC Milan	1989, 1990, 1994, 2003, 2007
	Cristiano Ronaldo	Portugal	5	Manchester United, Real Madrid	2008, 2014, 2016, 2017, 2018

Hieronder een overzicht met de personen die het toernooi eerst wonnen als speler en later ook als trainer.

Rank	Speler	Nationaliteit	Overwinning als speler	Overwinning als trainer
1	Miguel Muñoz	Spanje	1956, 1957, 1958 (Real Madrid)	1960, 1966 (Real Madrid)
2	Giovanni Trapattoni	Italië	1963, 1969 (AC Milan)	1985 (Juventus)
3	Johan Cruijff	Nederland	1971, 1972, 1973 (Ajax)	1992 (FC Barcelona)
4	Carlo Ancelotti	Italië	1989, 1990 (AC Milan)	2003, 2007 (AC Milan), 2014 (Real Madrid)
5	Frank Rijkaard	Nederland	1989, 1990 (AC Milan), 1995 (Ajax)	2006 (FC Barcelona)
6	Pep Guardiola	Spanje	1992 (FC Barcelona)	2009, 2011 (FC Barcelona)
7	Zinédine Zidane	Frankrijk	2002 (Real Madrid)	2016, 2017, 2018 (Real Madrid)

Rank	Speler	Nationaliteit	Wedstrijden	Club (aantal wedstrijden)
1	Iker Casillas	Spanje	177	Real Madrid (150), FC Porto (27)
2	Cristiano Ronaldo	Portugal	167	Manchester United (52), Real Madrid, (101), Juventus (14)
3	Xavi Hernández	Spanje	151	FC Barcelona
4	Ryan Giggs	Wales	145	Manchester United
5	Raúl	Spanje	142	Real Madrid (130), Schalke 04 (12)
6	Lionel Messi	Argentinië	140	FC Barcelona
7	Paolo Maldini	Italië	135	AC Milan
8	Andrés Iniesta	Spanje	130	FC Barcelona
9	Clarence Seedorf	Nederland	125	Ajax (11), Real Madrid (25), AC Milan (89)
10	Paul Scholes	Engeland	124	Manchester United

Vetgedrukt = Dit seizoen nog actief
Bijgewerkt tot en met 27 november 2019[1][2]

Rank	Speler	Nationaliteit	Doelpunten	Club (aantal doelpunten)
1	Cristiano Ronaldo	Portugal	127	Manchester United (15), Real Madrid (105), Juventus (7)
2	Lionel Messi	Argentinië	114	FC Barcelona
3	Raúl González Blanco	Spanje	71	Real Madrid (66), Schalke 04 (5)
4	Karim Benzema	Frankrijk	64	Olympique Lyonnais (12), Real Madrid (52)
5	Robert Lewandowski	Polen	63	Borussia Dortmund (17), FC Bayern München (46)
6	Ruud van Nistelrooij	Nederland	56	PSV (8), Manchester United (35), Real Madrid (13)
7	Thierry Henry	Frankrijk	50	AS Monaco (7), Arsenal (35), FC Barcelona (8)
8	Alfredo Di Stéfano	Argentinië	49	Real Madrid
9	Andrij Sjevtsjenko	Oekraïne	48	AC Milan (29), Chelsea (4), Dynamo Kiev (15)
	Zlatan Ibrahimović	Zweden	48	Ajax (6), Juventus (3), Internazionale (6), FC Barcelona (4), AC Milan (9), Paris Saint-Germain (20)

Vetgedrukt = Dit seizoen nog actief
Bijgewerkt tot en met 27 november 2019[1]

Rank	Speler	Nationaliteit	Doelpunten	Club	Seizoen
1	Cristiano Ronaldo	Portugal	17	Real Madrid	UEFA Champions League 2013/14
2	Cristiano Ronaldo	Portugal	16	Real Madrid	UEFA Champions League 2015/16
3	Cristiano Ronaldo	Portugal	15	Real Madrid	UEFA Champions League 2017/18
4	José Altafini	Brazilië	14	AC Milan	Europacup II 1962/63
	Lionel Messi	Argentinië	14	FC Barcelona	UEFA Champions League 2011/12

Bijgewerkt tot en met 27 november 2019[1]

Rank	Speler	Nationaliteit	Sec	Datum	Wedstrijd	Stadion, stad
1	Roy Makaay	Nederland	10,12	7 maart 2007	Bayern München - Real Madrid (2-1)	Allianz Arena, München
2	Jonas	Brazilië	10,96	1 november 2011	Valencia (3-1) - Bayer Leverkusen	Estadio Mestalla, Valencia
3	Gilberto Silva	Brazilië	20,07	25 september 2002	PSV - Arsenal (0-4)	Philips Stadion, Eindhoven
4	Alessandro Del Piero	Italië	20,12	1 oktober 1997	Manchester United - Juventus (3-2)	Old Trafford, Manchester
5	Clarence Seedorf	Nederland	21,06	28 september 2005	Schalke 04 - AC Milan (2-2)	Arena AufSchalke, Gelsenkirchen
6	Alexandre Pato	Brazilië	24,97	13 september 2011	FC Barcelona - AC Milan (2-2)	Camp Nou, Barcelona
7	Marek Kincl	Tsjechië	25,20	2 november 2005	Club Brugge - Rapid Wien (3-2)	Jan Breydelstadion, Brugge

Bijgewerkt tot en met 27 november 2019[1]