Eskimo's
Eskimo's (Inuit) zijn een aantal inheemse bevolkingsgroepen die Groenland, het noorden van Canada, Alaska en het uiterste oosten van Siberië bewonen. De Inuit worden politiek en vaak ook wetenschappelijk niet tot de indianen gerekend.
Alhoewel de Canadese Eskimo's zelf liever met hun eigen woord inuit (mensen) zouden worden aangeduid, de Groenlandse Eskimo's, die gebruikelijk ook tot de Inuit worden gerekend, zichzelf de kalaallit noemen en de aanzienlijke minderheid in Alaska en het noordoosten van het Russische Verre Oosten zichzelf yupik noemt, werd Eskimo in het Nederlands veel gebruikt voor de gehele bevolkingsgroep. In de Verenigde Staten worden Eskimo's ook wel Native Alaskans genoemd.
Taal
De kalaallit in Groenland spreken Kalaallisut. In Canada wordt meestal de variant Inuktitut gesproken; beide zijn talen in de Eskimo-Aleoetische familie.
Etymologie
De oorsprong van het woord Eskimo is niet geheel zeker. Franse kolonisten van Noordoost-Amerika duidden rond 1600 twee verschillende inheemse groepen aan als grands esquimaux (de Inuit) en de petits esquimaux (de Innu, een niet-verwante indianenstam).
Het Franse esquimau is bijna zeker overgenomen van een van de buurvolkeren van de Eskimo's, die bijna allen Algonkische talen spraken. Mogelijk was de oervorm ayaxkyimewa, later aškimeew, wat zou betekenen "hij/zij spreekt de taal van een vreemd land". Onder andere de Innu duidden ook de Mikmaq-indianen aan als aškimeew.
De lezing dat de oorsprong van het woord is terug te voeren tot het woord aškipow, dat in het Cree (ook een Algonkische taal) rauwvleeseter betekent, is inmiddels achterhaald. Taalkundig onderzoek heeft uitgewezen dat het waarschijnlijker is dat de term Eskimo afkomstig is uit de Montagnais-taal. In deze taal betekent het "pelsjager op sneeuwschoenen", een benaming zonder negatieve bijklank. Anderen noemen sneeuwschoenmaker als de betekenis van het woord Eskimo.
Muziek
De muziek van de Inuit is traditioneel vocaal. De zang wordt soms begeleid door met en stok op een raam- of lijsttrommel te slaan. De muziek bestaat uit strofenliederen met refrein en is pentatonisch.
Kunst
Inuit hebben een traditie in het op kunstige wijze bewerken van het ivoor zoals walrustanden. Hun bouwkunst is eenvoudig van aard met materialen zoals sneeuw, ijs, drijfhout, beenderen en dierenhuiden die zich niet voor grote architectuur lenen. Hun traditionele iglo's zijn constructief niettemin uniek, evenals de kajak, de speciale gesloten kano die zij met name voor de jacht ontwikkelden.
Afbeeldingen
- Zeehondenjacht
- Eskimofamilie met Alaska-malamute, 1915
- Interieur van een iglo
- Tekening van een iglo, 1916
- Eskimoschoenen, UBC Museum of Anthropology in Vancouver
- Eskimo met hondenslee
- Tand van mammoet met schrifttekens, De Young Museum in San Francisco
- Eskimo's in kajaks, ca. 1929
- Eskimoman
- Eskimo-medicijnman drijft kwade geesten uit bij een jongen, ca. 1890
Zie ook
- Inuktitut
- Sneeuwwoordenverhaal over het aantal woorden voor sneeuw in de taal van deze mensen
Bronnen, noten en/of referenties
|