Equinox

Een equinox (Latijn: aequinoctium, gelijke nacht) (ook: nachtevening of dag-en-nachtevening) is een tijdstip in het jaar waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat, of anders bekeken, de tijd dat de zon langs een van de snijpunten van de ecliptica en hemelequator gaat. De verbindingslijn aarde-zon passeert tijdens de equinox juist het vlak van de aardse evenaar (de evennachtslijn), op weg van zuid naar noord, of andersom. Op het tijdstip van de equinox is de lengte van dag en nacht overal op aarde ruwweg gelijk, namelijk een half etmaal[1] — en komt de zon precies in het oosten op. Een uitzondering hierop zijn de Noord- en Zuidpool. Daar komt de zon op bij de ene equinox en gaat hij onder bij de andere equinox.

zonsondergang van de zon bij de equinox gezien vanaf de Pizzo Vento-site in Fondachelli Fantina, Sicilië

Er vindt op aarde tweemaal per jaar een equinox plaats, namelijk op of rond 20 maart[2] (Latijn: aequinoctium vernum) en op of rond 23 september (Latijn: aequinoctium autumnale). Omdat op het noordelijk halfrond deze equinoxen (of aequinoctia) respectievelijk aanduiden het begin van de lente en het begin van de herfst worden beide vaak onderscheiden als lente-equinox en herfstequinox. De genoemde data gelden wel maar voor de helft van de aarde: op het zuidelijk halfrond betekent de equinox van maart juist het begin van de herfst en de equinox van september het begin van de lente.

Diverse antieke en moderne bouwwerken zijn zo gemaakt dat de zon op de equinox op een speciale manier in of langs het gebouw schijnt, bijvoorbeeld door een deuropening, over een bepaald richtpunt. Voorbeeld van dergelijke gebouwen zijn Stonehenge, de Piramide van Cheops, El Castillo, het Observatorium en het Pantheon (Rome). De equinox is ook een belangrijke periode in de Wicca-religie.