Engelke Jan Boneschanscher

Engelke Jan Boneschanscher heeft zijn bekendheid eraan te danken dat hij voor zijn tijd zeer vooruitstrevend was op het gebied van de fotografie, die toen nog maar net in ontwikkeling was. Van ongeveer 1895 tot 1930 heeft hij honderden foto's van het Drentse dorp Dwingeloo, van de omgeving en van de inwoners gemaakt. Helemaal bijzonder is dat hij zich daarbij juist richtte op de alledaagse dingen. Door deze foto’s is er veel bekend over Dwingeloo in die periode. Van zijn werk zijn er vier fotoalbums en ruim 150 losse foto’s in bezit van het Drents Archief.

Meester Boneschancher leidde een zeer actief leven. Van 1883 tot 1923 was hij hoofdonderwijzer in Dwingeloo en tevens koster en organist van de Nederlands-hervormde kerk in dat dorp. Hij leidde ook nog een koor. Met zijn kinderen en met leerlingen ging hij geregeld de natuur in om hun de waarde ervan bij te brengen. Meester Boneschanscher was zijn tijd ver vooruit. Zo bouwde hij zijn eigen radio, gaf hij in Dwingeloo les volgens de nieuwste inzichten en had hij als eerste in het dorp een fototoestel. Daarnaast werd hij onder plantkundigen bekend door zijn vondst om drainagegaten onderin aardewerken plantenpotten aan te brengen zodat deze ook in de buitenlucht konden worden geplaatst. Deze techniek wordt hedendaags nog steeds veelvuldig toegepast.

Dwingeloo heeft in het begin van de 20e eeuw twee grote branden gekend, die hij beide meegemaakt heeft: in 1905 en in 1923. In 1905 brandde zijn eigen huis volledig af. Bij de brand van 1923 gingen behalve de vijftiende-eeuwse Sint-Nicolaaskerk ook de synagoge, een herberg, een smederij en negen woningen in vlammen op. Ook de gevolgen van deze gebeurtenissen heeft hij op foto’s vastgelegd.

Engelke Jan Boneschanscher was getrouwd met Grietje Verwer. Samen kregen ze zes kinderen: vier meisjes en twee jongens, die allen het onderwijs in zijn gegaan. Na zijn pensionering in 1923 zijn ze naar Den Haag verhuisd.

• Dwingeloo.nl
• Stichting Dwingels Eigen
• Drents Archief