Elba Esther Gordillo
Elba Esther Gordillo Morales (Comitán, 6 februari 1945) is een Mexicaans politica en vakbondsbestuurder. Als voorzitster-voor-het-leven van de onderwijsvakbond Nationale Vakbond voor Arbeiders in het Onderwijs (SNTE) is zij een van de machtigste en meest omstreden politici van het land. Gordillo staat in Mexico ook wel bekend als La Maestra (De Juffrouw).
Gordillo sloot zich in 1960 aan bij de SNTE en werd in 1972 lid van de oppermachtige Institutioneel Revolutionaire Partij (PRI). Gordillo was lange tijd de naaste medewerkster van SNTE-voorzitter Carlos Jonguitud Barrios. Na een machtsstrijd in de jaren 80 werd in 1989 Jonguitud afgezet door president Carlos Salinas en Gordillo werd aangewezen als secretaris-generaal. In deze tijd werden er zo'n 150 dissidente leraren vermoord in vooral het zuiden van Mexico, waar Gordillo wel van is beschuldigd. Van 1985 tot 1988 had Gordillo voor de PRI zitting in de Kamer van Afgevaardigden en van 1997 tot 2000 in de Kamer van Senatoren.
Gordillo verbond zich politiek met Roberto Madrazo, en Madrazo en Gordillo slaagen er in 2002 in respectievelijk voorzitter en secretaris-generaal van de PRI te worden. In 2003 werd Gordillo opnieuw in de Kamer van Afgevaardigden gekozen en werd ze fractievoorzitter, maar werd een jaar later na een ruzie met Madrazo met een krappe meerderheid van die post weggestemd. Hoewel verwacht werd dat Madrazo Gordillo als opvolger zou steunen, steunde deze Mariano Palacios Alcocer als partijvoorzitter. Bij de presidentsverkiezingen van 2006 weigerde Gordillo Madrazo te steunen en sprak in plaats daarvan haar voorkeur uit voor Felipe Calderón. Op 16 maart 2006 werd Gordillo met enkele volgelingen uit de PRI gezet. Gordillo wordt sindsdien geassocieerd met de nieuwe partij Nieuwe Alliantie (PANAL), die in 2005 door de SNTE is opgericht. Zij riep de meer dan een miljoen leden van de SNTE in 2006 op voor het presidentschap op Calderón te stemmen en voor de congresverkiezingen op de kandidaten PANAL.
Gordillo geldt als een van de machtigste vrouwen in Latijns-Amerika maar is bijzonder omstreden. Zij staat bekend als een typische cacique: iemand die een machtspositie weet in te nemen door naar boven goede banden te onderhouden met de nationale machthebbers en naar beneden zich te bedienen een cliëntelistisch netwerk van aanhangers. Hoewel zij nooit formeel is aangeklaagd wordt ze vaak in verband gebracht met corruptie, politieke manipulatie, nepotisme en geweld tegen dissidenten. In 2007 stemden de SNTE ermee in haar tot voorzitter voor het leven te benoemen en kende haar tevens het recht toe afdelingsleiders aan te wijzen en af te zetten. Gordillo wordt ervan beschuldigd meer om haar machtspositie te geven dan om het Mexicaanse onderwijssysteem, dat zelfs voor Latijns-Amerikaanse begrippen als slecht te boek staat. Gordillo spreekt bijvoorbeeld zelf geen buitenlandse taal en heeft al decennialang niet meer voor de klas gestaan. Volgens het tijdschrift The Economist heeft zij door malversaties een fortuin van US$ 70 miljoen weten te vergaren.
Gordillo's dochter Mónica Arriola Gordillo zit voor de PANAL in de Kamer van Afgevaardigden.