Eigenwaarde (psychologie)

Eigenwaarde (ook zelfwaarde), zelfrespect of eigendunk is een term uit de psychologie, het is het beeld dat een mens op emotioneel niveau van zichzelf heeft, zonder daarbij redelijk of logisch te zijn.

Voor het welzijn van een mens is het belangrijk dat hij tevreden met zichzelf is, dus een positieve eigenwaarde heeft. De eigenwaarde hoeft niet noodzakelijkerwijs overeen te komen met de visie die anderen op die persoon hebben: iemand kan erg zelfverzekerd of zelfs opschepperig overkomen, maar daaronder een negatieve eigenwaarde verborgen houden. Erg rustige of teruggetrokken mensen kunnen daarentegen zeer overtuigd zijn van hun eigen kunnen. Eigenwaarde wordt vaak afgespiegeld aan algemene gangbare normen. Eigenwaarde kan dan ook zeer streekgebonden zijn. Meebewegen met de massa is dan de meest gangbare vorm van ontwikkelen van een gezonde eigenwaarde. Echter, voor een persoonlijke ontwikkeling kan het loslaten van de gangbare mening en normen belangrijke impulsen geven.

Een te hoge eigenwaarde kan ertoe leiden dat iemand in situaties terechtkomt die hij eigenlijk niet aankan. Een te lage eigenwaarde kan het functioneren en de ontplooiing belemmeren. In ernstige gevallen kan zich een psychische aandoening vormen.

Bij positief onderling contact wordt oxytocine aangemaakt. Dit vergroot het gevoel van eigenwaarde.