Driebergen-Rijsenburg
Driebergen-Rijsenburg is een plaats in de Nederlandse provincie Utrecht, behorend bij de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Het ligt tegen de stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug. Het dorp telt ongeveer 18.840 inwoners (4 oktober 2019) en heeft een oppervlakte van 26,43 km² (waarvan 0,1 km² water). Driebergen-Rijsenburg is gelegen aan de Stichtse Lustwarande, een lange reeks van meer dan honderd buitenplaatsen en landgoederen langs de zuidwestelijke rand van de Utrechtse Heuvelrug.
Plaats in Nederland | |||||
| |||||
Situering | |||||
Provincie | |||||
Gemeente | |||||
Coördinaten | 52° 3′ NB, 5° 17′ OL | ||||
Algemeen | |||||
Oppervlakte | 26,43 km² | ||||
- land | 26,33 km² | ||||
- water | 0,10 km² | ||||
Inwoners (BAG, 2019) | 18.840[1] (713 inw./km²) | ||||
Overig | |||||
Postcode | 3971, 3972 | ||||
Netnummer | 0343 | ||||
Woonplaatscode | 3335 | ||||
Belangrijke verkeersaders | A12 N225 spoorlijn Utrecht - Arnhem/Rhenen | ||||
Detailkaart | |||||
Grenzen van de voormalige gemeente | |||||
|
Geschiedenis
De naam Thribergen komt voor het eerst in 1159 voor, mogelijk slechts als nederzetting zonder kerk. Pas in 1309 staat het voor het eerst als echte plaatsaanduiding vermeld. In de Middeleeuwen zijn er volop ridderhofsteden gebouwd in de omgeving en van die periode is er nog veel te zien rond de Langbroekerwetering. Deze vaart is in 1126 ontstaan bij het ontginnen van de Driebergenbroek. Er zijn destijds veel kastelen gebouwd langs het water van deze wetering en ook zijn boerenhofsteden ontwikkeld tot kastelen door de bouw van een toren en het aanleggen van een gracht. Een aantal kastelen uit deze tijd zijn nog te bewonderen, waarvan Sterkenburg, gelegen in de buurtschap Sterkenburg, een mooi en opvallend voorbeeld is.
Driebergen-Rijsenburg is ontstaan door het samenvoegen van de kernen Driebergen en Rijsenburg. Tot 1 mei 1931 waren deze kernen zelfstandige gemeenten. Sindsdien vormden ze een gemeente en zijn ze volledig samengegroeid tot één plaats. Op 1 januari 2006 werd de gemeente Driebergen-Rijsenburg samengevoegd met Amerongen, Doorn, Leersum, Maarn, Maarsbergen en Overberg tot de nieuwe gemeente Utrechtse Heuvelrug.
Een deel van het dorp Rijsenburg is beschermd dorpsgezicht en zijn er verschillende rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten in Driebergen-Rijsenburg. Het kerkplein van Rijsenburg is een zeer kenmerkend element in het dorp. De rooms-katholieke Sint-Petrus'-Bandenkerk is in 1810 gebouwd door de architect Adrianus Tollus in opdracht van ambachtsheer Petrus Judocus van Oosthuyse (bewoner van Sparrendaal), als onderdeel van een geheel nieuw dorp Rijsenburg, 2 km verwijderd van het toen al niet meer bestaande Kasteel Rijsenburg. De kerk dateert uit de napoleontische tijd en is de enige kerk in Nederland die gebouwd is in Empirestijl. Bij de kerk werden woon- en koetshuizen gebouwd in een halve cirkel. In 1813 werd tegenover de kerk het logement het Wapen van Rijsenburg gebouwd. Dit unieke kerkplein heeft de status van een beschermd dorpsgezicht. Op de plek van het voormalig Groot-seminarie Rijsenburg is nu een prominent appartementencomplex gebouwd. Op de plek van het voormalige neogotische landgoed Welgelegen, dat in WOII werd gebombardeerd, is in 1954 Park Welgelegen, de voormalige tuin van het landgoed, voorzien van woningen in stijl van de Delftse School. De fraaie Buitenplaats Dennenburg, met entree op de kruising Engweg/Hogesteeg, is in particulier bezit en geheel gerenoveerd. Verder wordt het dorp gekenmerkt door een aantal wijken met typisch jaren-30 huizen, zoals Tuinwijk Sterrebosch en Driebergen-Noord. Een deel van de fraaie Langbroekerwetering met zijn landgoederen en buitenhuizen maakt ook deel uit van Driebergen-Rijsenburg als onderdeel van de Utrechtse Heuvelrug. Driebergen-Rijsenburg huisvest ook het Driebergse bos en Rijsenburgsebos waarin ook de vermaarde Heidetuin is gelegen.
- Koepel Beerschoten-Willinkshof
- Park Beerschoten Willinkshof
- De Reehorst
- Ionagebouw
Buurtschappen
Instanties en organisaties
In Driebergen-Rijsenburg huizen onder andere de Landelijke Eenheid van de politie (voorheen KLPD Korps Landelijke Politiediensten, o.a. bekend van de Porsche-groep) en Business School IVA Driebergen. Dit opleidingsinstituut is al vanaf haar oprichting door de heer Geerlig Riemer in 1930 in Driebergen gevestigd en heeft veel roem verworven. Studenten uit heel Nederland en België volg(d)en daar hun opleidingen voor automotive en nautisch businessmanagement. Op Landgoed De Horst is De Baak (onderwijsinstelling) gehuisvest, een initiatief van werkgeversorganisatie VNO-NCW. Ook de particuliere school Maupertuus voor kinderen met leer- en/of ontwikkelingsproblemen heeft al jarenlang haar plek in Driebergen-Rijsenburg. Stichting Youth for Christ is gehuisvest in de Lindenhorst, net buiten de bebouwde kom. Ook is Stichting De Navigators in Driebergen-Rijsenburg gevestigd. De 'groene' Triodos Bank gaat vanuit Zeist naar Driebergen-Rijsenburg verhuizen en krijgt haar nieuwe hoofdkantoor op Landgoed de Reehorst.
Door de centrale ligging, bereikbaarheid en groene omgeving blijkt Driebergen-Rijsenburg een ideale plek voor 'heidagen' en congressen. Bekende plekken daarvoor zijn o.a. Landgoed De Horst, Cultuur- en Vergadercentrum Antropia, vergaderboerderij Champ'Aubert, landgoed Kraaybeekerhof, buitenplaats Sparrendaal (Driebergen) en Hotel de Bergse Bossen.
Sport
Op sportief terrein kent Driebergen-Rijsenburg de hockeyclub DMHC Shinty; dit was de eerste club waarbij Oranje hockeyster Carole Thate speelde. Ook is er de tafeltennisvereniging DTV Smash en Ereklasse rugby club The Pink Panthers. De plaatselijke korfbalclub Dalto is landelijk bekend doordat deze op het hoogste niveau in de competitie speelt. Driebergen-Rijsenburg heeft ook de tennisclubs Manger Cats en T.V. Risenborgh alsmede voetbalvereniging FC Driebergen golfbaan/club Hoenderdaal als onderdeel van het in- en outdoor sportcomplex Health Center Hoenderdaal en Kartcircuit de Woerd. De actieve Driebergse Tour Club DTC organiseert regelmatig fietstochten en de 'plaatselijke regelings commissie' organiseert jaarlijks de AvondVierdaagse. In september 2018 werd voor het eerst de Heuvelrug Tweedaagse wandeltocht gehouden, geïnspireerd op de Nijmeegse Vierdaagse. De 3Bergenloop (6, 12 of de halve marathon) is inmiddels ook een festijn dat een vaste plek op de sportkalender heeft. Zwembad Utrechtse Heuvelrug, met groot binnen- en buitenbad, trekt veel waterliefhebbers.
Cultuur
Harmonie Muziekvereniging Aurora, carnavalsvereniging de Sparrenarren, het Stichts Mannenkoor, Shantykoor de Driemasters, Jongerenkoor Driebergen, KamerOrkest Driebergen en de Oranjevereniging Driebergen-Rijsenburg zijn organisaties die een actieve rol spelen in het cultureel leven van Driebergen-Rijsenburg.
Diverse organisaties houden ook zich bezig met het bewaken en bewaren van een goede leefomgeving, o.a. vereniging Tussen Heuvelrug en Wetering, vereniging rondom Kraaybeek, stichting Vroeger en Nu en de vereniging Vrienden van het Kerkplein.
Evenementen
In Driebergen-Rijsenburg vinden door het jaar heen diverse evenementen plaats. O.a. de jaarlijkse carnavalsoptocht georganiseerd door carnavalsvereniging De Sparrenarren en Koningsdag dat vooral in de straten rondom Sparrendaal en het Kerkplein plaats vindt waar altijd een groot aantal 'boeren, burgers en buitenlui' op afkomt. Ook wordt hier elk jaar door het Jongerenkoor Driebergen het Oranjeterras aan de Van Vrijberghestraat georganiseerd. In augustus wordt altijd de jaarlijkse Speelweek voor de jeugd van 4-12 jaar gehouden.
Verkeer en vervoer
Nog net op het grondgebied van de gemeente Utrechtse Heuvelrug ligt het station Driebergen-Zeist, een intercitystation aan de spoorlijn Utrecht - Arnhem dat momenteel geheel wordt vernieuwd. Naar verwachting is het station gereed op 2 maart 2020. Openbaar vervoer per bus vindt plaats met U-link 50 van U-OV (i.s.m. Syntus Utrecht). Ook van Syntus Utrecht is lijn 56, 381 en buurtbus 575 en de nachtbussen N50 en N8. U-OV exploiteert de lijnen 35, 43, 74 en de nachtbus 412.
Geboren
- Ria Beckers (1938-2006), politica
- Dick Benschop (1957), (oud)politicus, chief executive officer Koninklijke Schiphol Groep
- Peter Bree (1949), hoboïst
- Dirk-Jan Budding (1944), predikant
- Henk de Bouter (1968), Beeldend kunstenaar en graficus
- Diederik van Dijk (1971), politicus
- Wulfert Floor (1818-1876), landbouwer en oefenaar
- Everard du Marchie van Voorthuysen (1901-1986), predikant Oud Gereformeerde Gemeenten
- Rascha Peper (1949-2013), schrijfster
- Niels Stomps, fotograaf
- Hero van Urk (1941), vaatchirurg
- Ben Verwaayen (1952), chief executive officer van Alcatel-Lucent
- Marga Werkhoven (1946), botanica
Bekende (voormalige) inwoners
- Willem Banning, theoloog/religieus socialist (woonachtig, de laatste decennia van zijn leven)
- Bram Brinkman, politicus
- Frederik Jacob de Bruijn Tengbergen, politicus
- Han Corver, politicus
- The Blue Diamonds, muziekduo Ruud de Wolff (1941-2000) en Riem de Wolff (1949-2017)
- Jaap van der Doef, oud-politicus en bestuurder (woonachtig in zijn jeugd)
- Dick van Geet, schaker.
- Louis Peter Grijp, hoogleraar liedcultuur
- Wim Harzing, beeldhouwer
- Johannes de Heer, evangelist (van 1921 tot aan zijn dood in 1961)
- Janny van der Heijden, culinair publiciste
- Nienke Kingma, olympisch kampioen roeien (geboren en getogen)
- Jan Lanser, voormalig CNV-voorman en politicus (woonachtig tot aan zijn dood in 2019)
- Rascha Peper, schrijfster (geboren)
- Harry Piekema, acteur
- John Propitius, organist (woonachtig)
- Ariane Margaretha de Ranitz-de Brauw (1911-1981), oprichtster mytylschool
- Coen de Ranitz, burgemeester van Utrecht
- Paul Rosenmöller, ex-politicus (woonachtig)
- Nine van der Schaaf, schrijfster en dichteres
- Herman Schaepman, dichter, priester, theoloog, politicus
- Janneke Schotveld, kinderboekenschrijfster
- Hans Sleeuwenhoek, presentator en programmamaker NCRV (woonachtig tot aan zijn dood in 2017)
- Henk Temming, voetballer
- Carole Thate, hockeyinternational (getogen)
- Chriet Titulaer, in een verzorgingshuis (tot aan zijn dood in 2017)
- Maurits van Vollenhoven, diplomaat, in de zomermaanden woonachtig op buitenplaats Sparrendaal
- Jim van der Zee, winnaar The Voice of Holland 2018
Bezienswaardigheden
|
|
|
|
Afbeeldingen
- Oude Algemene Begraafplaats
- Parklaankerk
- Rosarium in Tuinwijk Sterrebosch
- Buitenplaats Dennenburg
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
Plaatsen in de gemeente Utrechtse Heuvelrug | ||
---|---|---|
Dorpen: Amerongen · Doorn · Driebergen-Rijsenburg · Leersum · Maarn · Maarsbergen · Overberg |
Beluister | (info) |