Donald Trump

Donald John Trump (New York, 14 juni 1946) is sinds 20 januari 2017 de 45e president van de Verenigde Staten. Trump behoort tot de Republikeinse Partij. Vóór zijn presidentschap had hij nooit eerder een politieke functie vervuld. Van beroep was hij ondernemer, voornamelijk in het vastgoed. Verder is hij schrijver en televisiepersoonlijkheid.

Donald Trump
Geboren14 juni 1946
Queens, New York
Politieke partijRepublikeinse Partij
PartnerMelania Trump
BeroepOndernemer
Presentator
Politicus
ReligiePresbyteriaans
Handtekening
Websitedonaldjtrump.com
45e president van de Verenigde Staten
Huidige functie
Aangetreden20 januari 2017
Vicepresident(en)Mike Pence
VoorgangerBarack Obama
Portaal    Verenigde Staten

Donald Trump is de zoon van Fred Trump, een vastgoedontwikkelaar uit New York. Toen Donald Trump naar de Wharton School van de Universiteit van Pennsylvania ging, werkte hij al voor het bedrijf van zijn vader en grootmoeder, Elizabeth Trump & Son, de voorloper van The Trump Organization. In 1968 sloot hij zich officieel bij zijn vaders bedrijf aan. Hij kreeg in 1971 de zeggenschap over het bedrijf en veranderde de naam in The Trump Organization. Door zijn promotie-inspanningen, carrière, verschijningen in media en boeken (vaak door ghostwriters geschreven) werd hij een mediapersoonlijkheid in de Verenigde Staten. Trump presenteerde The Apprentice, een Amerikaans televisieprogramma op NBC.

Op 16 juni 2015 stelde Trump zich officieel kandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2016 als Republikein. Vanaf het eerste stadium van zijn campagne bleek hij zeer populair, tot verbijstering van de top van de Republikeinse Partij. Vanaf eind juli 2015 stond hij bovenaan in de peilingen voor de Republikeinse nominatie, en in juli 2016 werd hij de presidentskandidaat voor de Republikeinse Partij. Op 8 november 2016 won hij de presidentsverkiezingen en werd hij president-elect van de Verenigde Staten. Op 6 januari 2017 werd hij bevestigd als president door het Amerikaans Congres en op 20 januari 2017 werd hij beëdigd.

Afkomst

Trumps grootouders van vaders kant waren Duitse immigranten uit Kallstadt. Grootvader Friedrich Trumpf emigreerde in 1885 op 16-jarige leeftijd naar New York waarna hij zijn Duitse naam verengelste tot Frederick Trump.[1]

Trumps moeder, Mary Anne MacLeod (1912–2000), werd in 1912 geboren in het dorp Tong op het eiland Lewis, aan de westkust van Schotland. In 1930, toen zij achttien jaar oud was, ontmoette zij Fred Trump (1905–1999) tijdens een vakantie in New York. Ze trouwden in 1936.

Jeugd en opleiding

Donald Trump werd geboren op 14 juni 1946 in Queens, een van de vijf stadsdelen (boroughs) van New York. Zijn ouders waren vastgoedontwikkelaar Fred Trump (1905–1999) en Mary Anne MacLeod Trump (1912–2000). Hij groeide op met twee broers en twee zussen: Maryanne, Fred jr., Elizabeth en Robert. Fred jr. overleed in 1981 op 43-jarige leeftijd ten gevolge van alcoholmisbruik. In diverse interviews vertelde Donald dat hij door deze gebeurtenis zelf geheelonthouder werd. Maryanne was tot 2011 rechter in het Hof van Beroep voor het 3e circuit.

In de tijd dat het gezin Trump in Jamaica Estates woonde, bezocht hij The Kew-Forest School in Forest Hills, waar zijn vader lid was van het schoolbestuur. Enkele broers en zussen gingen ook naar die school. Op zijn dertiende werd Trump door zijn school geschorst wegens slecht gedrag. Vervolgens werd hij door zijn ouders naar de New York Military Academy gestuurd, zodat hij zijn energie goed zou kunnen benutten.[2] Op 17-jarige leeftijd behaalde hij de rang van kapitein.[3]

In augustus 1964 startte Trump een studie aan de Universiteit van Fordham in The Bronx. Twee jaar later switchte hij naar de Wharton School van de Universiteit van Pennsylvania,[4] die als een van de weinige in de VS een vastgoedstudie aanbood. Hij studeerde af in 1968 met een Bachelor of Science in de economie.

Hoewel Trump tijdens de Vietnamoorlog de dienstplichtige leeftijd had, werd hij nooit daadwerkelijk opgeroepen en uitgezonden naar Vietnam. In zijn studententijd (1964–1968) werd hem viermaal uitstel van de dienstplicht verleend.[5] In 1968 kreeg hij nog uitstel op medische gronden wegens een hielspoor. Toen de overheid begon via loterijen te bepalen wie naar Vietnam zou worden uitgezonden, kwam Trump daar aanvankelijk niet in aanmerking wegens zijn medische uitstel. Kennelijk bij toeval had hij voor de loterij een zeer hoog nummer gekregen, waardoor hij uiteindelijk nooit is opgeroepen.

Zakelijk leven

Begin in vastgoed

Trump begon zijn loopbaan bij het vastgoedbedrijf van de familie, Elizabeth Trump & Son. Dit richtte zich op middenklasse huurhuizen in de New Yorkse boroughs Brooklyn, Queens en Staten Island. Nog tijdens zijn studie was Trumps eerste project het revitaliseren van een appartementencomplex, Swifton Village in Cincinnati, dat zijn vader in 1962 kocht voor $ 5,7 miljoen. Nadat het bedrijf betrokken raakte bij het project, ging het complex met 1.200 appartementen binnen twee jaar van 66% leegstand naar volledige bezettingsgraad met een investering van $ 500.000. Het bedrijf verkocht Swifton Village in 1972 uiteindelijk voor $ 6,75 miljoen.

In 1971 verhuisde Trump naar Manhattan. Volgens Trump waren de marges bij sociale- en middenklasse huur te klein, en was die sector qua mangagement te bewerkelijk.[6] Deze sector kent veel klanten, die per persoon relatief weinig betalen, maar naar verhouding vaak betalingsproblemen hebben, aldus Trump. Om deze reden richtte hij zich op Manhattan, waar minder, maar kapitaalkrachtigere klanten waren, met hogere marges. Hij nam grotere projecten aan, waarbij aantrekkelijke, opvallende en soms controversiële ontwerpen werden gebruik om publieke belangstelling, en daarmee commercieel succes, te realiseren. Een typisch voorbeeld hiervan is het Grand Hyatt Hotel, waar de metselwerkgevel werd verbouwd naar een glazen gevel.

The Trump Organization

De Trump Organization werd in 1923 opgericht door zijn vader en grootmoeder. In 2016 waren rond 250 bedrijven onderdeel van de organisatie. Na zij aantreden als president, trad hij terug als directeur. Het bedrijf wordt sinds zijn presidentschap geleid door zijn twee zonen Donald Jr. en Eric, en CFO Allan Weisselberg. Het bedrijf legt zich vooral toe op bouwprojecten en de exploitatie van gebouwen. Daarnaast zijn er belangen in andere sectoren.

Een paar van de meest opvallende en grote bouwprojecten in Manhattan zijn de Trump Tower, de Trump World Tower en het Grand Hyatt Hotel. Ook was hij van 1994 tot 2002 voor 50% eigenaar van het Empire State Building. Buiten Manhattan heeft hij onder andere het Trump Tai Mahal Hotel in Atlantic City en de Trump International Hotel and Tower in Chicago. Buiten de VS heeft hij ook bezittingen, zoals het Turnberry Hotel in Schotland.

Bij de aankoop en verbouwing van het Commodore-Hotel eind jaren 70 in Manhattan, tegenwoordig het Grand Hyatt, heeft hij volgens sommigen belastingvoordelen gekregen, die concurrenten niet kregen.[7] Volgens Trump zelf was het andersom: zijn concurrenten kregen belastingvoordelen die hij niet kreeg, en hij heeft een rechtszaak moeten voeren om diezelfde voordelen te krijgen.[6] In 1981 leende Trump een bedrag van 17,5 miljoen van zijn vader om een aantal van zijn schulden af te betalen.[8] Als gevolg van hoge bedrijfsschulden, moest Trump in 1996 zijn aandeel in het pand verkopen ter afbetaling.[7]

De stad New York wilde begin jaren 80 het Jacob K. Javits Convention Center bouwen op grond waarop Trump een koopoptie had. Trump schatte dat zijn bedrijf het project voor $ 110 miljoen zou kunnen uitvoeren. De stad verwierp zijn aanbod, maar Trump ontving wel een makelaarsvergoeding. Nadat de gemeente New York het project had overgenomen, liep de bouw meerdere jaren uit, werd het budget overschreden met ongeveer 50 miljoen dollar, en toen het voltooid was werd de exploitatie door de maffia gedaan.[9] Trump heeft dit een aantal keren genoemd als voorbeeld van in zijn ogen vaak incompetente en corrupte politici.

In 1980 begon de stad New York met de renovatie van de Wollman Rink, een schaatsbaan uit 1955, in Central Park. De renovatie zou 2,5 jaar duren. Zes jaar later en met een budgetoverschrijding van 12 miljoen dollar was het project nog niet voltooid. Trump nam het beheer van het project over, zonder extra kosten voor de stad. De renovatie eindigde drie maanden later succesvol, voor 1,95 miljoen dollar, 750.000 dollar onder het budget.[10] Trump kreeg hier veel positieve media-aandacht door, en volgens hemzelf was dit een doorbraak voor hem als mediapersoonlijkheid.[6]

In 1985 bood Trump 28 miljoen dollar voor het landgoed Mar-a-Lago in Florida. De eigenaar vond dat bedrag te laag. Trump wilde zijn bod niet verhogen. In plaats daarvan kocht hij via een tussenpersoon de strook land tussen het landgoed en het strand. Hierna dreigde hij daar een groot en lelijk gebouw neer te zetten, zodat het uitzicht op het strand zou worden geblokkeerd. Door deze dreiging werden andere mogelijke kopers weggejaagd. Uiteindelijk kon Trump het landgoed kopen voor 5 miljoen dollar met daarnaast 2 miljoen dollar voor de inventaris.[11] Trump geeft zelf een andere verklaring voor de relatief lage prijs, namelijk dat hij een neus heeft voor ondergewaardeerd onroerend goed.[6]

Faillissementen

Trump is nooit persoonlijk failliet gegaan, alhoewel hij eind jaren 80 wel een keer tijdelijk de controle over zijn persoonlijke financiën aan de banken heeft moeten afstaan.[12] Zijn casino's en hotels zijn in totaal zes keer failliet gegaan. Het waren zogenaamde "technische faillissementen": de schulden werden geherstructureerd, maar de bedrijven bleven bestaan. Na onderhandelingen met belanghebbende banken over nieuwe voorwaarden voor de leningen, bleven de bedrijven voortbestaan. Geldschieters wilden Trump niet uit de casino's halen: dat zou resulteren in veel verlies doordat er een nieuwe casinovergunning zou moeten worden aangevraagd en het casino stil zou liggen. Hierdoor kon Trump een meerderheidsbelang afdwingen van 50,5% in de casino's, terwijl de andere aandelen naar de schuldeisers gingen.[13] De Taj Mahal kwam uit het faillissement op 5 oktober 1991.

Vliegtuigmaatschappij Trump Shuttle kon de rente van haar leningen niet afbetalen en het bestuur werd daarom overgenomen door de banken. In 1992 werd de vliegtuigmaatschappij verkocht aan US Airways.[13] Op 2 november 1992 diende het Plaza Hotel een reorganisatieplan in in het kader van een faillissementsaanvraag (en dus bescherming tegen schuldeisers). In het plan ging Trump ermee akkoord om een aandeel van 49% in het hotel te geven aan Citibank en vijf andere geldschieters. In ruil daarvoor zou Trump betere voorwaarden krijgen over het overgebleven schuldbedrag van ruim $ 550 miljoen, dat hij nog aan de geldschieters verschuldigd was. Ook mocht hij als tegenprestatie zijn positie als directeur behouden, hoewel hij geen rol meer zou krijgen in de dagelijkse zaken van het bedrijf.[14] Plaza Hotel in New York ging ook failliet. Dit was het vierde faillissement van Trump in korte tijd na het faillissement van de drie casino's.[13]

Volgens Forbes was Trumps eerste faillissement het enige faillissement dat zijn persoonlijke rijkdom aantastte. Volgens Time was echter ook bij het faillissement in 2004 72 miljoen dollar van Trumps eigen geld betrokken.

Trump zei jaren later over de faillissementen:

"I've used the laws of this country to pare debt. … We'll have the company. We'll throw it into a chapter. We'll negotiate with the banks. We'll make a fantastic deal. You know, it's like on 'The Apprentice'. It's not personal. It's just business."[Vertaling 1]"

Hij gaf aan dat andere "belangrijke ondernemers" hetzelfde deden.[15]

Heropleving vastgoed

In 2001 opende Trump World Tower, een appartementencomplex met 72 verdiepingen in de buurt van het Hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York. Trump begon ook aan de bouw van Trump Place, een project bestaande uit meerdere gebouwen langs de Hudson. Hij bezit daarnaast bedrijfsruimte in Trump International Hotel and Tower, een multifunctioneel gebouw (hotel en appartementencomplex) met 44 verdiepingen aan de Columbus Circle. Trump is in totaal eigenaar van honderdduizenden vierkante meters aan vastgoed in Manhattan.

Trump is een groot aantal vastgoedprojecten begonnen, waaronder Trump International Hotel and Tower (Honolulu), Trump International Hotel and Tower (Chicago), Trump International Hotel and Tower (Toronto) en Trump Tower (Tampa (Florida)). In Fort Lauderdale werd een van Trumps projecten (Trump International Hotel and Tower) stilgelegd wegens geldproblemen. Tegelijkertijd werd Trump Towers Atlanta One ontwikkeld.

In 2015 schatte het tijdschrift Forbes zijn netto vermogen op 4,1 miljard dollar. In juni 2015 publiceerde Business Insider een financieel verslag van Trump, waarin stond dat zijn vermogen $ 8,7 miljard bedroeg. Daarvan viel $ 3,3 miljard onder "licentieovereenkomsten op vastgoed, zijn merk en ontwikkelingen van zijn merk". Volgens Business Insider dacht Trump dus dat zijn persoon een waarde had van $ 3,3 miljard.

Naamlicenties

Na de start van het televisieprogramma The Apprentice begon Trump aan verkopen van naamlicenties, waarbij bedrijven voor hoge bedragen de naam Trump mochten verbinden aan hun producten.[16] Voor sommige licenties deed Trump mee met reclamecampagnes. Bij naamlicenties loopt Trump geen financieel risico en investeert hij niet in de bedrijven.[16] In 2016 had hij inkomsten uit 25 licenties.[16] Bij verschillende licenties van vastgoedprojecten waren er geheimhoudingsverplichtingen omtrent het bestaan van de licenties.[16] Producten onder de naamlicentie 'Trump' zijn bijvoorbeeld: Trump Financial (hypotheken), Trump Sales and Leasing (woningverkoop), Trump Restaurants (gesitueerd in Trump Tower, GoTrump (reiswebsite), Donald J. Trump Signature College (lijn van mannenkleding, -accessoires en -horloges).

Netto vermogen

In april 2011, toen Trump overwoog zich kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen van 2012, citeerde Politico een bron dicht bij Trump die verklaarde dat als Trump presidentskandidaat zou worden, zijn financiële verklaring zou laten zien dat zijn vermogen meer dan 7 miljard dollar bedroeg, dat hij 250 miljoen dollar aan contanten had en dat hij nauwelijks schulden had.[17] Hoewel Trump zich niet kandidaat stelde, publiceerde hij wel zijn financiën in een boek van hem. Hij beweerde dat zijn vermogen 7 miljard dollar bedroeg.

Schattingen van Trumps vermogen schommelden over de jaren heen samen met de waarde van zijn vastgoed. In 2015 schatte Forbes zijn vermogen op $ 4,1 miljard. Op 16 juni 2015 publiceerde Trump zijn financiële verslag net voor zijn kandidaatstelling voor de presidentsverkiezingen. Daarin stond dat zijn vermogen ongeveer 9 miljard dollar bedroeg. In juli 2015 gaven toezichthouders van de verkiezingen nieuwe details over Trumps vermogen vrij: zijn bezittingen hadden een waarde van ruim $ 1,4 miljard, inclusief minstens $ 70 miljoen aan aandelen en hij had een schuld van minstens $ 265 miljoen.

Trump Tower

Trump Tower op het adres 725 Fifth Avenue in Manhattan

Trump is eigenaar van Trump Tower, een 58 verdiepingen tellende wolkenkrabber in Midtown Manhattan, op het adres 725 Fifth Avenue op de hoek met East 56th Street.[18] De architect was Der Scutt van de architectenfirma Swanke Hayden Connell Architects.[19] De grond was aanvankelijk in bezit van de Equitable Life Assurance Society, die de grond aan Trump overdroeg in ruil voor een aandeel van 50% in het nieuwe gebouw.[20]

Beursinvesteringen

In 2011 investeerde Trump in de beurs, omdat hij teleurgesteld was in de Amerikaanse vastgoedmarkt die in een depressie verkeerde, en omdat hij naar zijn idee te weinig rente kreeg van de bank. Hij zei dat hij geen beurspersoon was, maar dat het moeilijk was om goed vastgoed voor goede prijzen te krijgen. Trump verklaarde dat hij onder andere aandelen had gekocht van Bank of America, Citigroup, Caterpillar, Facebook, Intel, Johnson & Johnson en Procter & Gamble. Toen hij zijn aandelen in 2014 verkocht, had hij een winst van 27 miljoen dollar en 40 van de in totaal 45 verschillende aandelen die hij had gekocht waren in waarde gestegen.

Sport

In 1983 kocht Trump de New Jersey Generals voor het eerste seizoen van de United States Football League. Het sportteam huurde Walt Michaels, voormalig coach van de New York Jets, in als hoofdcoach. Trump verkocht het team echter voorafgaand aan het begin van het eerste seizoen aan oliemagnaat J. Walter Duncan uit Oklahoma. Na het eerste seizoen verkocht Duncan het team terug aan Trump.

De United States Football League was van plan om het seizoen van 1986 in de herfst te organiseren, tegelijkertijd met de National Football League. Dat besluit werd grotendeels dankzij Trumps inspanningen genomen. Twee jaar eerder had Trump zijn mede-eigenaren tot de verplaatsing van het tijdstip van het seizoen overgehaald, omdat hij dacht dat dat uiteindelijk een fusie van de United States Football League en de National Football League zou veroorzaken. Daardoor zouden de eigenaren van alle teams in de competitie hun investeringen zien verdubbelen.

De New Jersey Generals fuseerden met de Houston Gamblers buiten het seizoen, waardoor het team onder andere quarterback Jim Kelly en wide receiver Ricky Sanders kreeg. Michaels, de coach, werd ontslagen en vervangen door Jack Pardee, de voormalige coach van de Houston Gamblers, die van plan was de tactiek van Houston Gamblers te gebruiken. Het nieuwe team speelde echter nooit wegens de afgelasting van het seizoen in 1986: een antitrustzaak van de United States Football League tegen de National Football League viel niet gunstig uit voor de USFL. Hoewel ze van de jury op veel punten gelijk kreeg, was er geen sprake van de grote schadevergoeding waarop ze had gehoopt. De competitie verdween definitief kort daarna.

Toen Trump in 1988 een gevecht tussen Mike Tyson en Michael Spinks in Atlantic City (New Jersey) organiseerde, was hij voor die gelegenheid financieel adviseur van Tyson.

Golf

The Trump Organization beheert een aantal golfbanen en -resorts in de Verenigde Staten en de rest van de wereld. Op 11 februari 2014 werd bekendgemaakt dat Trump de Doonbeg Golf Club in Ierland had gekocht. De golfbaan zou worden omgedoopt tot de Trump International Golf Links. In 2006 kocht Trump het landgoed Menie in de Schotse plaats Balmedie in Aberdeenshire voor de aanleg van een omstreden golfresort. In juni 2015 werd Trumps hoger beroep afgewezen, waarin hij bezwaar maakte tegen een windmolenpark dat zichtbaar zou zijn vanaf dat golfresort. In april 2014 kocht Trump het hotel en golfresort Turnberry in Schotland, dat regelmatig voorkomt in het rooster van The Open Championship.

Schoonheidswedstrijden

Trump is sinds 1996 de eigenaar van de schoonheidswedstrijden Miss USA en Miss Universe. Miss Universe is een van de meest erkende schoonheidswedstrijden ter wereld.

In 2015 stopten NBC en Univision beide hun samenwerking met de Miss Universe Organization na de toespraak van Trump aan het begin van zijn campagne voor de presidentsverkiezingen van 2016 op 16 juni, waarin hij zich negatief uitliet over Mexicanen en het Amerikaanse immigratiebeleid.

Trump reageerde door een rechtszaak met een eis van 500 miljoen dollar in te dienen tegen Univison wegens contractbreuk en laster. De televisiezender Reelz kocht vervolgens de exclusieve rechten om Miss USA uit te zenden.

Amusementsmedia

Trump met Dennis Rodman tijdens Rodmans deelname aan The Apprentice

In de media verwierf Trump onder andere bekendheid door zijn twee nominaties voor een Emmy Award, voor zijn verschijningen in films en televisieseries als een karikatuur van zichzelf (bijvoorbeeld in Home Alone 2: Lost in New York, The Nanny, The Fresh Prince of Bel-Air, Days of our Lives en Wall Street: Money Never Sleeps) en voor zijn rol in de film The Little Rascals. Hij is ook het onderwerp geweest van komieken, makers van flashanimaties en makers van online karikaturen. Trump had daarnaast een eigen dagelijks praatprogramma op de radio met de naam Trumped!.

In maart 2011 was Trump het onderwerp van het televisieprogramma Comedy Central Roast. De speciale aflevering werd gepresenteerd door Seth MacFarlane en Trump werd onder andere geroast door Larry King, Snoop Dogg en Anthony Jeselnik. In april 2011 ging Trump naar het diner van de White House Correspondents' Association. President Barack Obama maakte tijdens deze gelegenheid een aantal van tevoren voorbereide spottende grappen over Trump.

Voor een overzicht van Trumps film- en televisieoptredens, zie het artikel Filmografie van Donald Trump.

The Apprentice

In 2003 werd Trump de uitvoerende producent en presentator van een realityserie van NBC, genaamd The Apprentice. In die televisieserie streed een groep deelnemers om een belangrijke baan in een van de bedrijven van Trump.

World Wrestling Entertainment

Trump staat bekend als een liefhebber van World Wrestling Entertainment (WWE) en is bevriend met de voorzitter van dat bedrijf, Vince McMahon. Hij heeft twee evenementen van WrestleMania gepresenteerd in Trump Plaza en was een actief deelnemer in verschillende shows. In 1991 werd het kampioenschap van de World Bodybuilding Federation, die in bezit was van de WWE (toen de World Wrestling Federation geheten), in Trump Taj Mahal in Atlantic City gehouden. Trump werd in 2004 tijdens WrestleMania XX bij de ring geïnterviewd door Jesse Ventura.

Hij verscheen ook in 2007 in WrestleMania 23 in een wedstrijd met de naam The Battle of the Billionaires,[Vertaling 2] een gevecht tussen Bobby Lashley en Umaga. Trump stond aan de kant van Lashley en Vince McMahon stond aan de kant van Umaga. Stone Cold Steve Austin was voor de gelegenheid de scheidsrechter in het zogenaamde "hair versus hair"-gevecht. Dat hield in dat het haar zou worden afgeschoren van Trump als Umaga zou winnen en het haar van McMahon als Lashley zou winnen. Lashley won uiteindelijk, waarna Trump McMahon kaal schoor.

Op 15 juni 2009 kondigde McMahon aan in de worstelshow Monday Night Raw dat hij het programma had "verkocht" aan Trump. Trump verklaarde in het programma dat hij in de volgende reclamevrije aflevering zou verschijnen en dat hij de tickets zou vergoeden van alle mensen die een ticket hadden gekocht voor die show. De daaropvolgende week werd Monday Night Raw zogenaamd "teruggekocht" door McMahon voor de dubbele prijs.[21]

In 2013 werd Trump opgenomen in de beroemdhedenvleugel van de WWE Hall of Fame in het Madison Square Garden in New York voor zijn bijdragen aan de promotie van WWE. De daaropvolgende nacht verscheen hij voor de vijfde keer in WrestleMania.

Politiek

Donald Trump tijdens CPAC in National Harbor op 27 februari 2015

Politieke activiteiten tot 2015

Trump is lid geweest van meerdere partijen, de Democraten, de Reform Party, en sinds 2009 de Republikeinen. Hij heeft gedoneerd aan Democraten en Republikeinen, en soms aan beide tegelijk. In totaal heeft hij 1,4 miljoen dollar gedononeerd sinds 1989 (gecorrigeerd voor inflatie). Vanaf 2009 is hij gestopt met donaties aan de Democraten en heeft hij alleen nog aan Republikeinen gedoneerd.[22] Hij heeft vaak deelgenomen aan het publieke debat, door zijn mening te laten horen over een breed scala aan maatschappelijke onderwerpen, zoals handel en klimaat, maar tot zijn presidentschap heeft hij geen officiele functies bekleed.

In april 2011 betwijfelde hij het Amerikaanse staatsburgerschap van president Barack Obama. Op 25 april 2011 riep hij president Obama op om de lange versie van zijn geboorteakte vrij te geven. Twee dagen later publiceerde het Witte Huis de lange versie van Obama's geboorteakte. Trump liet in een daaropvolgende persconferentie merken dat hij trots was op zijn rol in de publicatie van het geboortebewijs.

Trump in augustus 2015.

Trump overwoog om zich kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen van 1988, 2004 en 2012 en voor het ambt van gouverneur van New York in 2006 en 2014, maar zag daar uiteindelijk van af. Hij stelde zich wel kandidaat voor de Reform Party voor de presidentsverkiezingen van 2000 en won de voorverkiezing in Californië. Hij schreef het boek The America We Deserve om zijn programmapunten voor zijn kandidaatschap in 2000 uiteen te zetten.

Presidentiële campagne 2015–2016

Donald Trump tijdens zijn campagne bij de Laconia Rally in Laconia (New Hampshire).

Op 16 juni 2015 stelde Trump zich officieel kandidaat voor het ambt van president van de Verenigde Staten, namens de Republikeinse Partij. Op Twitter zette hij zijn persoonlijke leus: Make America Great Again.[23] Gedurende zijn verdere politieke loopbaan spelen zijn nagenoeg dagelijkse tweets een grote rol in de beeldvorming van hem als politicus.

Voorverkiezingen

Op 9 juli 2015 werden de resultaten van de eerste grote nationale peiling bekendgemaakt, die liet zien dat Trump op dat moment de grootste aanhang had onder de Republikeinse kandidaten. De peiling was uitgevoerd door The Economist en YouGov. Een peiling van de Suffolk University en USA Today vijf dagen later liet zien dat 17% van de Republikeinse stemmers Trump steunde en 14% Jeb Bush. Een peiling van The Washington Post en ABC News, die tussen 16 juli en 19 juli gehouden werd, had als uitslag dat 24% van de Republikeinse stemmers Trump aanhing en dat Scott Walker, de nummer twee van de peiling, een aanhang had van 13%. Uit een peiling van CNN en ORC onder Republikeinse stemmers bleek dat Trump met een steun van 18% de grootste steun had. Hij versloeg daarmee Jeb Bush, die een percentage van 15% kreeg. In de peiling van CBS News van 4 augustus stond Trump wederom op de eerste plaats met een steun van 24%. Tweede stond Bush met 13% steun en derde stond Walker met 10% steun. In september 2015 kwam een groep van veertig voorgangers op het hoofdkantoor van Trump in New York, waaronder Paula White van de New Destiny Christian Center, Robert Jeffress van de First Baptist Dallas en David Jeremiah van de Shadow Mountain Community Church.

Als reactie op een schietpartij in het Californische San Bernardino in december 2015 riep Trump op tot een volledige stop op immigratie van moslims naar de Verenigde Staten, "totdat onze congresleden hebben kunnen onderzoeken wat er aan de hand is".

In februari 2016 won Trump twee Republikeinse voorverkiezingen achter elkaar, in de staten New Hampshire en South Carolina. In Iowa werd hij tweede, na Ted Cruz.[24]

Op 3 mei won Trump de voorverkiezingen in Indiana, waarmee hij zijn tegenstander Ted Cruz uitschakelde.[25] Nadat Cruz en Kasich begin mei 2016 uit de race voor de nominatie stapten, was Trump de enige overgebleven kandidaat namens de Republikeinen.[26] Op 9 mei stelde Trump Chris Christie, de gouverneur van New Jersey, aan als degene die een team moest samenstellen ingeval Trump de aankomende verkiezingen zou winnen.[27] Trump kondigde zijn kandidatuur officieel aan op 16 juni 2015, vanuit zijn hoofdkantoor in Trump Tower in New York. Tijdens de start van zijn campagne speelde hij Rockin' in the free world af, tegen de zin van de singer-songwriter hiervan, Neil Young. Hij opende met de slogan "We are going to make our country great again."[Vertaling 3] Daarbij zei hij toe de "beste banenpresident die God ooit gemaakt heeft" te worden. Op 20 juni ontsloeg hij zijn campagnemanager, Corey Lewandowski.[28]

Op 18 juli 2016 hield Trumps vrouw Melania tijdens de Republikeinse Partijconventie een toespraak met passages die opmerkelijke overeenkomsten vertoonden met een speech van Michelle Obama uit 2008. Dit leidde tot veel ophef; gedacht werd in de eerste plaats aan een blunder van de speechschrijvers.[29]

Oud verkiezingscampagnelogo. Omdat het er suggestief uitzag, werd het vervangen.
Verkiezingscampagne-logo van Trump en Mike Pence.

Nominatie

Op 20 juli werd Trump officieel voorgedragen als presidentskandidaat namens de Republikeinen[30] en de volgende dag accepteerde hij de nominatie.[31]

Midden augustus maakte Trump tijdelijk een duidelijke val in de peilingen en verloor veel aanhang in belangrijke staten. Hierop reorganiseerde hij zijn campagne en stelde Stephen Bannon aan als de nieuwe hoofdman.[32] Een paar weken later had Trump de achterstand op zijn Democratische tegenstander Hillary Clinton weer grotendeels ingehaald.[33]

Schandalen

Op 1 oktober 2016 bracht The New York Times het nieuws naar buiten dat Trump mogelijk 18 jaar lang nauwelijks of geen federale inkomstenbelasting had betaald, door een verlies van 916 miljoen dollar – dat hij begin jaren negentig als gevolg van slechte deals had gemaakt – op volledig legale wijze hiermee te verrekenen. Een week eerder had Clinton Trump ertoe aangespoord om zijn belastingaangiften te openbaren, tijdens hun eerste rechtstreekse verkiezingsdebat, daarbij suggererend dat hij ze niet wilde openbaren omdat weleens zou kunnen blijken dat hij nauwelijks belasting zou betalen.[34]

Op 7 oktober, exact een maand voor de verkiezingen, raakte Trump in opspraak toen The Washington Post een videofragment uit 2005 vrijgaf waarin hij zich op een seksistische en minachtende manier over "groupies" uitliet.[35] Hieropvolgend zegden meer dan 150 prominente Republikeinen hun steun aan de presidentskandidaat op, onder wie John McCain.[36] Trump bood op tv, schriftelijk en op Facebook zijn excuses aan.[37] Op 10 oktober zei ook Paul Ryan, de belangrijkste Republikein in het Congres, in een telefonisch gesprek met partijgenoten dat hij Trump niet meer zou steunen.[38] In de daaropvolgende dagen trad een aantal vrouwen in de openbaarheid met verklaringen dat zij door Trump ooit ongewenst waren betast. Onder hen waren de winnares van Miss Arizona USA uit 2001,[39] een voormalig model en een vrouw die in 2007 had deelgenomen aan The Apprentice.[40]

Na het bekend worden van het voornoemde videofilmpje maakte Trump een vrije val in de peilingen. Op 14 oktober staakte hij zijn campagne in de staat Virginia volledig. Zijn achterstand op Clinton was hier zo groot geworden dat Trumps team hem geen enkele kans meer gaf.[41]

Verkiezing tot president

Donald Trump met Barack Obama in de Oval Office van het Witte Huis op 10 november 2016.

Kort voor de verkiezingen lag Clinton nog voor in de meeste peilingen. Op 8 november won Trump echter, tegen de algehele verwachtingen in, onder meer in de belangrijke staten Florida, Ohio, Pennsylvania en North Carolina. Hiermee behaalde hij de overwinning.[42] Trump won 30 deelstaten, tegenover 20 en het District of Columbia voor Clinton, maar won een kleiner deel van de 'popular vote', het totaal aantal stemmen: Clinton behaalde 65.853.514 stemmen (48,18%), Trump kreeg er 62.984.828 (46,09%).[43] Door de wijze waarop het Amerikaanse kiesstelsel werkt, haalde Trump de drempel van 270 leden van het kiescollege, met 304 tegen 227, ruimschoots.[44][45]

Presidentschap

Eedaflegging

Donald Trump tijdens de inauguratieparade op 20 januari 2017

Op 20 januari 2017 legde Trump de presidentiële eed af. In zijn eerste toespraak als president benadrukte hij dat vanaf dat moment de Verenigde Staten in alles op de eerste plaats zouden komen.[46]

Vrijwel meteen na zijn aantreden als president baarde Trump internationaal veel opzien door omstreden beslissingen. Zo ondertekende hij reeds op 25 januari het uitvoeringsbesluit voor de te bouwen muur langs de Mexicaans-Amerikaanse grens.[47] Een week na zijn inauguratie stelde hij een inreisverbod in dat zou gaan gelden voor zeven islamitische landen. Dit verbod werd echter door diverse federale rechtbanken opgeschort, net als een aangepaste versie ervan in maart.[48]

Immigratie

Het immigratiebeleid, en in het bijzonder illegale immigratie naar de Verenigde Staten, was een van de belangrijkste thema's uit de verkiezingscampagne van president Donald Trump. Zijn voorstellen over hervormingen en uitlatingen over dit onderwerp veroorzaakten veel publiciteit. Officiële schattingen van het aantal illegale immigranten in de VS lopen uiteen van 11 tot 12 miljoen.

Volgens Trump is criminaliteit een van de problemen die voortvloeit uit illegale immigratie. Uit statistieken blijkt dat illegalen verhoudingsgewijs 4 keer zo vaak in de gevangenis belanden als burgers van de VS, exclusief diegenen die enkel zijn opgesloten omdat ze illegaal zijn.[49] Andere problemen zijn dat er een schaduweconomie ontstaat, het moeilijker wordt om de wet te handhaven, en illegalen op de arbeidsmarkt concurreren met legale immigranten en VSburgers.

Een cruciale belofte uit Trumps campagne was het bouwen van een "solide muur" op grens tussen de Verenigde Staten en Mexico.[50] Trump heeft verder steun uitgesproken voor diverse varianten van "het beperken van legale immigratie en visa voor buitenlandse arbeidskrachten”, waaronder een "pauze" voor uitgifte van Green Cards, hetgeen naar zeggen van Trump "een record-hoog niveau van immigratie zal terugbrengen tot bescheidener historische gemiddelden".

Als president vaardigde Trump een inreisverbod uit, meer bepaald een verbod om visa te verstrekken aan ingezetenen van zeven grotendeels islamitische landen. Reagerend op gerechtelijke uitspraken herzag hij de ban tweemaal, terwijl zijn derde versie in juni 2018 door het Hooggerechtshof werd goedgekeurd. Hij trachtte het Deferred Action for Childhood Arrivals (DACA)-programma te beëindigen, maar een rechterlijk bevel stond toe dat het betreffende beleid wordt gecontinueerd zolang de zaak onder de rechter is.

Trump kondigde voorts een nultolerantiebevel af om alle illegale immigranten bij het oversteken van de grens te arresteren en in hechtenis te nemen. Dat leidde er ook toe dat kinderen van hun ouders werden gescheiden, omdat men in de VS geen kinderen in een gevangenis voor volwassenen wil opsluiten. Een mogelijk onderliggend argument voor dit beleid was de beoogde afschrikkende werking. Belangrijke architecten van deze aanpak waren topadviseur Stephen Miller en minister van Justitie Jeff Sessions.[51] Minister Nielsen van Binnenlandse zaken werd belast met de moeilijke taak om de over de gehele VS verspreide kinderen te verenigen met de ouders.

In zijn eerste State of the Union-toespraak op 30 januari 2018, zette Trump de vier pijlers van zijn kabinet voor hervorming van het immigratiebeleid uiteen: 1. een traject voor naturalisatie van DREAM-ers, 2. financiering van verbetering van de beveiliging van grenzen, 3. beëindiging van de diverse visa-loterijen, en 4. beperking van immigratie op basis van gezinsverbanden. Deze vier pijlers versterken Trumps campagneleuze Buy American, Hire American en ook het gelijknamige decreet van 2017, spoort met de eerder uiteen gezette prioriteiten voor het immigratiebeleid.[52]

Na de tussentijdse verkiezing van 6 november 2018 herwonnen de Democraten de meerderheid in, en daarmee de controle over het Huis van Afgevaardigden. Dit maakt het voor Trump moelijker het door hem gewenste immigratiebeleid uit te voeren. Met name het budget voor de grensmuur was een strijdpunt. Dat leidde tot het tijdelijk stil leggen van de overheid aan het begin van 2019. Om het budget toch te kunnen krijgen, heeft Trump begin 2019 de noodtoestand afgekondigd (afgebakend voor de Mexicaans-Amerikaanse grens), hetgeen hem tijdelijk meer zeggenschap over het budget geeft.

Internationale handel

Trump met Xi Jinping

Zoals hij al had aangekondigd tijdens zijn verkiezingscampagne, gaf Trump vanaf zijn aantreden als president er in het verlengde van zijn "America First"-agenda van meet af aan blijk van om een protectionistische benadering te prefereren boven de globale trend van vrijhandel. Zo pleitte hij voor een heronderhandeling van de voorwaarden van NAFTA een vrijhandelsovereenkomst tussen de VS, Canada en Mexico, die in 1994 in werking trad. Trump toonde zich een tegenstander van het Trans-Pacific Partnership (TPP), een vrijhandelsovereenkomst van verscheidene landen die grenzen aan de Grote Oceaan. Kort na zijn aantreden tekende hij een decreet om de VS hieruit terug te trekken.

In april 2017 legde hij hogere invoerrechten op aan de Canadese houtindustrie om tegemoet te komen aan de klachten van zuivelproducenten in de staat Wisconsin over het Canadese prijsbeleid voor zuivelproducten.

In mei 2017 maakte het kabinet-Trump een overeenkomst met China bekend, waardoor China de import van rundvlees uit de VS zouden opvoeren. Ook zou China de goedkeuring van genetisch gemodificeerde producten versnellen. Daartegenover zullen de VS de import van gekookt gevogelte toestaan, de export van vloeibaar aardgas naar China aanmoedigen en stilzwijgend steun verlenen aan China's geopolitieke en economische plan om de Zijderoute nieuw leven in te blazen. Aanvankelijk werd de deal door het kabinet-Trump "gigantisch en onovertroffen" genoemd en tegelijk als een gebaar van toenadering tot China beschouwd. Onderzoek van de Financial Times bracht echter naar voren dat de meeste Chinese toezeggingen al deel uitmaakten van reeds bestaand beleid.[53]

Tijdens de G7 Top in Quebec op 10 juni 2018 verbaasde Trump de ministers van de andere landen door te pleiten voor de afschaffing van alle invoerrechten tussen de lidstaten. Donald Tusk, de president van de EU, sprak zijn bezorgdheid erover uit dat Trump daarmee de gereguleerde internationale orde ondermijnde. Trumps suggesties kwamen op na toenemende dreiging met tegenmaatregelen door zijn bondgenoten als het kabinet-Trump de eerder dit jaar aangekondigde verhoging van invoerrechten op staal en aluminium, resp. met 25% en 10% doorzet.[54] Op het moment van Trumps opmerkingen bedroegen de invoerrechten tussen de VS, Canada en de EU een percentage in de orde van 3 %. De Canadese premier Justin Trudeau noemde Trumps dreigementen "bijna beledigend". Trump herriep daarna zijn akkoord over de slotverklaring, wat tot afkeuring leidde in binnen- en buitenland.[55]

Buitenlands beleid

Trump met de Nederlandse premier Mark Rutte op 18 juli 2019.

Op het vlak van buitenlands beleid breekt president Trump met zowel de stijl als inhoud van zijn voorgangers en westerse bondgenoten. Wat stijl betreft heeft zijn instinct en hebben zijn impulsen en vooral de speerpunten uit zijn verkiezingscampagne voorrang boven voorgaand beleid en diplomatieke beleidsvoorbereiding. Verder ontmantelt hij beleidsdaden en verdragen waarin zijn voorganger president Obama de hand had. Een voorbeeld is het eenzijdig opzeggen door de VS van het met andere grootmachten gedeelde anti-nucleaire verdrag met Iran van 2015.[56] Overeenkomstig zijn slogan "America First" is een belangrijk vertrekpunt dat zijn voorgangers volgens hem hebben toegelaten dat andere naties, met name zijn westerse bondgenoten en China, "financieel eenzijdig en buitensporig van de VS profiteren". Trump wil daaraan een eind maken.

Trump hield zowel in 2017 als 2018 een toespraak in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. De eerste keer dreigde hij Noord-Korea te vernietigen en noemde hij de Noord-Koreaanse staatsleider Kim Jong-un "Rocketman". In de vergadering van 25 september 2018 sprak hij warme, lovende woorden over Kim, waarmee hij en zijn minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo vruchtbare stappen tot denuclearisering zouden hebben gezet. De rol van Trumps en Amerika's grootste buitenlandse vijand heeft hij nu aan Iran toegekend. In zijn tweede optreden voor de VN betoonde Trump zich een isolationist. Alle aanwezige staatshoofden zouden er verstandig aan doen zijn slogan America First te persifleren: "Amerika respecteert ieders soevereiniteit, maar rekent erop dat andere staten ook Amerika's soevereiniteit respecteren".[57]

Noord-Korea
Trump en Kim schudden elkaar de hand (zie: Amerikaans-Noord-Koreaanse top 2018)

Op 9 maart 2018 bevestigde het Witte Huis dat er een ontmoeting was gepland tussen Donald Trump en Kim Jong-un, de leider van Noord-Korea. De uitnodiging ging uit van Noord-Koreaanse zijde. Deze ontmoeting zou de eerste in 70 jaar worden tussen een Amerikaans president en de leider van Noord-Korea.[58]

De totstandkoming van de Noord-Koreaanse uitnodiging lag in het verlengde van de spectaculaire toenadering, die zich vanaf de Olympische Winterspelen 2018 tussen de beide Korea's had ontwikkeld. Zowel in het laatste als in de opening naar de VS speelde de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in een belangrijke rol. Vooruitlopend op de top bracht de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo tweemaal een bezoek aan de Noord-Koreaanse leider. Dit mondde uit in een voorgenomen ontmoeting van Kim en Trump, die werd gepland op 12 juni in Singapore.

Op 24 mei besloot president Trump de ontmoeting vooralsnog af te gelasten. Als argumenten voerde hij recente vijandige uitingen van Noord-Koreaanse zijde aan. Onder andere ging het daarbij om de betiteling van vicepresident Mike Pence als een "dummy", nadat deze de door nationaal veiligheidsadviseur John Bolton beoogde Amerikaanse doelstelling voor de top, te weten de realisering van het Lybie-model oftewel volledige ontmanteling van de nucleaire capaciteiten op het Koreaans Schiereiland had bevestigd.[59]

In een brief aan de leider Kim Jong-un, waarin hij hem wederom dreigde met de onvergelijkbaar grote nucleaire kracht van de VS, hield president Trump de optie open dat Kim zich zou kunnen bedenken, zodat de top op een later tijdstip nog wel zou kunnen doorgaan. Op 1 juni zei hij dat de top wat hem betrof toch door kon gaan, op de eerder vastgestelde datum van 12 juni.[60]

Na verschillende ronden van voorbereidende stafvergaderingen ontmoetten Trump en Kim Jong-un elkaar voor een bilaterale top op 12 juni in het hotel Capella, Resort (Singapore) in Singapore. In een gezamenlijke verklaring beloofden beide landen plechtig hun "inspanningen te verenigen om een stabiel en duurzaam vredes-regime op het Koreaanse schiereiland te vestigen", terwijl Kim zijn belofte van april 2018 herhaalde om "verder te werken aan de volledige denuclearisering van het Koreaanse Schiereiland".[59]

Trump en Kim ontmoetten elkaar voor een tweede keer tijdens een daarvoor speciaal belegde top in Hanoi, Vietnam, op 27 en 28 februari 2019. Er werd geen akkoord bereikt en de top werd voortijdig beëindigd.[61]

Tijdens de G20-top in Osaka tweette Trump op 28 juni 2019 een uitnodiging aan Kim om elkaar, in de marge van Trumps bezoek aan Zuid-Korea, te treffen aan de Noord-Koreaanse grens.[62] Op 30 juni 2019 zette Trump als eerste zittende Amerikaanse president voet op Noord-Koreaanse bodem.[63]

Israëlisch-Palestijns conflict

Met betrekking tot het conflict tussen Israël en de Palestijnse Autoriteit onderstreepte Trump aanvankelijk het belang van onpartijdigheid tijdens eventuele onderhandelingen. Hij riep de Israëlische premier Netanyahu enkele keren op tot terughoudendheid wat betreft de bouw van nieuwe Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever van Palestina.[64] Deze ging daar overigens versterkt mee door toen Trump geen consequenties bleek te verbinden aan deze woorden.

Op 22 mei 2017 bezocht Trump – als privépersoon – de Klaagmuur in Jeruzalem en ontmoette hij Netanyahu en later de Palestijnse leider Mahmoud Abbas in Bethlehem. Volgens hem was dé "ultimate deal" mogelijk. Trump kondigde aan met een vredesplan te komen (wat uiteindelijk op 28 januari 2020 kwam).

Eind augustus 2017 kwam ook de Joodse schoonzoon van Trump, Jared Kushner, als hoofd van een vredesdelegatie samen met Greenblatt, Trumps speciale gezant, op bezoek bij Abbas. Meer dan tien gesprekken waren toen al gevoerd. Abbas had aan het vredesplan een ultimatum gesteld: (a) dat de tweestatenoplossing de uitgangspositie van eventuele onderhandelingen zou zijn en (b) dat de bouw van Joodse nederzettingen zou worden gestaakt. Daarop kwam echter een ondubbelzinnig "neen" van de regering-Trump.[65] De regering-Trump liet daarbij in feite de decennialange steun van de VS voor een tweestatenmodel in het kader van het vredesproces los.

Ceremonie voor de verplaatsing van de ambassade naar Jeruzalem (14 mei 2018)

Op 6 december 2017 erkende Trump officieel Jeruzalem als de hoofdstad van Israël en initieerde de verplaatsing van zijn ambassade in Tel Aviv naar Jeruzalem, ondanks oproepen van verschillende wereldleiders (waaronder Antonio Guterres en paus Franciscus) om dit niet (los van vredesonderhandelingen) te doen.[66]. [67] De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties veroordeelde deze stap. Ze nam tijdens een bijzondere zitting ('emergency session') op 20 december 2017 een resolutie aan, die ook resolutie 2334 van de VN-Veiligheidsraad (2016) citeerde en alle staten opriep bij hun relevante politieke handelingen en beslissingen onderscheid te maken tussen het territorium van Israël en de gebieden die sinds begin juni 1967 (door deze staat) bezet gehouden worden.[68]

Op 14 mei 2018, tijdens de feestelijkheden vanwege 70 jaar Israël, werd de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem plechtig geopend.[69] Bij de demonstraties die hierna in de Gazastrook aan de "grens" met Israël begonnen vielen op dezelfde dag 58 doden.[70] Voor de Palestijnen en voor hun politiek leider Abbas had Trump hiermee een rode lijn overschreden, zij wilden niet meer met de Amerikaanse regering-Trump van doen hebben. Zij wilden alleen nog onderhandelen met een groter internationaal forum. Zij vertrouwden Trump niet meer als onpartijdig en "honest peacebroker".[71] Ook Mike Pence, Amerikaans vicepresident, werd later niet door de Palestijnen ontvangen tijdens diens reis naar Israël (en zoals in zijn bedoeling lag de Palestijnse gebieden).[72]

In de tweede helft van 2018 nam Trump een serie maatregelen, waaronder het schrappen van de Amerikaanse subsidie voor UNRWA die de basisvoorzieningen voor ruim 5 miljoen Palestijnse vluchtelingen verzorgt.[73] Het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de activiteiten van de UNRWA een “onherstelbare gebrekkige operatie” wegens het “eindeloos en exponentieel groeiende” aantal personen dat aanspraak maakt op de noodhulp. De Palestijnse president Mahmoud Abbas veroordeelde de beslissing als een “flagrante aanval” op het Palestijnse volk.[74] Tevens kortte Trump voor 25 miljoen dollar Palestijnse ziekenhuizen in Oost-Jeruzalem.[75] Verder besloot hij de diplomatieke vertegenwoordiging van de PLO bij de VS te sluiten, die meer dan 20 jaar gefunctioneerd heeft. Ten slotte liet zijn adviseur nationale veiligheid, John Bolton, weten dat de VS het Internationaal Strafhof dreigde met stappen als het door zou gaan met onder andere de bij het Internationaal Strafhof door Palestina aangespannen zaak tegen Israël vanwege mogelijke oorlogsmisdaden door dat land in de Gazastrook.[76] In september 2019 in New York, waar hij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties had toegesproken, en na een gesprek met Benjamin Netanjahu die hij daar had uitgenodigd, gaf Trump voor het eerst zijn mening te kennen dat een tweestatenmodel de beste oplossing voor het conflict zou zijn.[77] Dit kwam ook voor in Trumps plan van 28 januari 2020.

Trumps Plan, de 'Deal of the Century', werd door zijn regering op 28 januari 2020 gepresenteerd als vredesplan.[78] enkele maanden voor de hernieuwde verkiezingen in Israël en impeachment-procedures tegen Trump zelf.[79]. Daarin werden evenwel de Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied als legaal geoormerkt.[80][81] Bij de presentatie bleek er weinig instemming van landen uit de regio met het plan te bestaan. Mahmoed Abbas verwierp het, maar Netanyahu en zijn regering omarmde het.[82] De landen van de Arabische Liga schaarden zich achter Abbas.[83] Vreedzame Israëlische prominenten keerden zich tegen het plan.[84] In Europa oordeelden vijftig oud-regeringsleiders en buitenlandministers in een brief aan de Europese regeringsleiders, dat 'Trumps vredesplan doet denken aan apartheid'.[85][86] Uit reacties blijkt dat dit plan Joodse extreemrechtse groepen in de kaart speelt, zoals Kach, aanhangers van Meir Kahane), die de Haram al-Sharif willen overnemen, Joods-Israëlische nederzettingenorganisaties als Elad en Amana die de Palestijnen proberen te verdrijven uit de door Israël geannexeerde wijken van Oost-Jeruzalem (waaronder Silwan), en de regering van Netanyahu die de Jordaanvallei en andere delen van de Westelijke Jordaanoever wil annexeren.[87][88]

Golanhoogten

Op 25 maart 2019 ondertekende de president Trump een verklaring dat de Verenigde Staten de bezette Golanhoogten erkent als deel van Israël. Hiermee brak Trump met het beleid van de VS van de afgelopen halve eeuw.[89] Premier Benjamin Netanyahu van Israël was hierbij aanwezig. In 2013 had de Israëlische regering aan het Amerikaanse bedrijf Genie Energy al een licentie afgegeven met exclusieve rechten om daar olie en gas te gaan boren, wat na voorafgaande analyse in grote hoeveelheden aanwezig is.[90] Rond dat jaar waren er ongeveer 30 Israëlische nederzettingen met 20.000 kolonisten in de Golanhoogten. Het besluit van Trump ging in tegen het oordeel van de Verenigde Naties, die annexatie door Israël van bezet gebied nooit hebben erkend. De Verenigde Naties, Europese en Arabische staten verklaarden dat de Golanhoogten Syrisch staatsgebied zijn, ongeacht wat de VS daarover hebben besloten.[91]

ISIS en buitenlandse oorlogen

In april 2017 gaf Trump opdracht tot een aanval met 59 kruisraketten op een Syrisch vliegveld als vergelding voor het bombardement van het Assad-regime met chemische wapens op Khan Shaykuhn, een stad in het noordwesten van Syrië.[92] Volgens onderzoeksjournalist Bob Woodward had Trump zijn minister van Defensie James Mattis opgedragen om de Syrische president Bashar al-Assad na de chemische aanval te executeren, maar Mattis nam daar afstand van. Trump ontkende die opdracht te hebben gegeven. In april 2018 herhaalde de president een strafactie met raketaanvallen tegen Assads regime als repercussie op een vermeend Syrisch gebruik van chemische wapens nabij Damascus. In december 2018 beweerde Trump "wij hebben ISIS verslagen" en verordonneerde hij het terugroepen van alle Amerikaanse troepen uit Syrië, daarmee het beleid van het ministerie van Defensie volledig doorkruisend. Defensie minister Jim Mattis nam de volgende dag ontslag wegens conflicterende opvattingen over de buitenlandse politiek. Hij kwalificeerde het besluit van de president als het in de steek laten van de Koerdische bondgenoten, die een sleutelrol spelen in de strijd op de grond tegen ISIS.[93][94] Een week later verklaarde Trump dat hij geen enkele uitbreiding van de Amerikaanse inzet in Syrië zou goedkeuren. Op 6 januari 2019 verkondigde nationaal veiligheidsadviseur John Bolton dat Amerika in Syrië zou blijven tot ISIS uitgeroeid is en zolang Turkije garandeert dat het afziet van het aanvallen van de Koerdische strijders.[95]

Trump verleende actief steun aan de door Saoedi-Arabië geleide interventie in Jemen tegen de Houthi's en hij tekende een verdrag om voor een bedrag van 110 miljard wapens aan Saoedi-Arabië te verkopen. Trump roemde ook zijn relatie met de machtige Saoedische kroonprins Mohammad bin Salman al-Saoed. In tegenspraak tot Trumps verkiezingsbelofte nam het aantal Amerikaanse troepen in Afghanistan vanaf januari 2017 toe van 8.500 tot 14.000. Amerikaanse diplomaten zeiden dat zij de taliban onder druk zetten om een politiek akkoord af te sluiten. President Trump sprak zich echter in januari 2018 uit tegen onderhandelingen met de taliban.

In oktober 2019, na een telefoongesprek van president Trump met de Turkse president Erdogan, bevestigde het Witte Huis dat Turkije op het punt stond een gepland militair offensief in Noord-Syrië uit te voeren; ervan uitgaande dat de Amerikaanse troepen uit die regio vertrokken zouden zijn teneinde onbedoelde en/of ongewenste betrokkenheid bij dit Turkse offensief te vermijden. De verklaring droeg verder de verantwoordelijkheid voor de gevangen genomen ISIS-strijders over aan Turkije. Congresleden van beide partijen keurden de actie af, met inbegrip van onder anderen Trumps Republikeinse supporter Senator Lindsey Graham en de Republikeinse leider van de Senaat, Mitch McConnell.[96] Zij voerden aan dat de actie verraad betekende van de Amerikaanse bondgenoten, de Koerdische strijders. Dat het de wederopstanding van de ISIS-restanten zal begunstigen, en voorts dat deze move zal worden toegejuicht door Rusland, Iran en het Syrische regime van Bashar al-Assad. Trump verdedigde de actie door te verwijzen naar de hoge kosten van het steunen van de Koerdische strijders en het ontbreken van steun van de Koerden in vroegere Amerikaanse oorlogen. Ook liet hij weten dat als Turkije buitenproportioneel agressief tegen door hen als terroristen beschouwde Koerdische strijders zou op te treden, hi, de economie van dat land volledig zou vernietigen met inschakeling van sancties, boycots enz.[97] Spoedig na de uittocht van de Amerikaanse troepen, startte de Turkse luchtmacht bombardementen op de door de Koerdische strijders bezette gebied in Noord-Syrië.

Relatie VS – Saoedi-Arabië

De intensieve strategische en economische relatie tussen de Verenigde Staten en Saoedi-Arabië gaat terug tot het eind van de Tweede Wereldoorlog. De aanslagen op 11 september 2001, waarbij 12 kapers de Saudische nationaliteit hadden, hebben deze enige tijd doen bekoelen. Desondanks is de wederzijdse betrokkenheid op het vlak van veiligheid, handel en energie weer gestaag toegenomen. Na twee bezoeken van president George W. Bush aan Saoedi-Arabië in 2008 en drie bezoeken van koning Abdoellahs aan de VS (2002, 2005 en 2008), bereikten de relatie een hoogtepunt. Beide naties hebben hun onderlinge relatie prioriteit gegeven boven de belangen van aardolie en contraterrorisme. Koning Abdoellah heeft bijvoorbeeld fondsen gevoteerd om jonge Saoediërs te laten studeren in de VS. Belangrijkste redenen zijn om hen westerse perspectieven te bieden en om hen een positieve indruk van Saoedi-Arabië bij het Amerikaanse volk te laten vestigen.

De regering-Bush nam de Saoedi's heel serieus wegens hun heersende economische en defensie presentie in de regio en hun grote media-invloed op de islamitische wereld. In grote lijnen namen de twee leiders tal van besluiten die gingen over veiligheid, economie, en business aspecten van de relatie, die het belangrijkste deel van de faam uitmaken. Daarnaast wordt Saoedi-Arabië sinds het eind van de 20e eeuw door opeenvolgende Amerikaanse kabinetten als een belangrijke strategische bondgenoot gezien tegen de dreiging van aartsvijand Iran. Dit is alleen maar toegenomen na het besluit van president Trump medio 2018 om de VS als enige van de zes wereldmachten terug te trekken uit het nucleaire verdrag met dat land uit 2015.

Wapendeal Saoedi-Arabië

Aan het begin van zijn eerste buitenlandse tournee tekende Trump op 20 mei 2017 een wapendeal van bijna 110 miljard dollar met Saoedi-Arabië, ter waarde van 300 miljard dollar over een periode van 10 jaar, inclusief training en nauwe samenwerking met het militaire apparaat van Saoedi-Arabië. De getekende documenten bevatten beginselverklaringen en geen actuele contracten.

Moord op Jamal Khashoggi

Begin oktober 2018 kwam de relatie onder druk te staan, toen Turkse autoriteiten bekendmaakten dat de Saoedisch-Amerikaanse NYT-journalist Jamal Khashoggi na het betreden van de Saoedische ambassade in Istanboel voor huwelijksformaliteiten spoorloos was verdwenen. In de daaropvolgende weken werden van Turkse zijde deels om juridische redenen en deel uit tactisch diplomatieke overwegingen verdere onderzoeksdetails vrijgegeven. Deze leidden ertoe dat Saoedische autoriteiten, na aanvankelijke categorische ontkenning er iets mee te maken hebben, toegaven dat een moordcommando uit hun land Khashoggi in de ambassade uit de weg had geruimd. Hoewel enkele leden van het commando nauw aan hem gelieerd zijn, werd sterk gesuggereerd dat sterke man en kroonprins Mohammad bin Salman al-Saoed (MBS) de opdrachtgever zou zijn.

President Trump reageerde in eerste instantie beheerst op aandrang van zijn Turkse ambtgenoot Erdogan, die zijn kans greep om de mensenrechtenkaart, zowel tegenover zijn Arabische concurrent-macht als tegenover NAVO-bondgenoot de VS, te spelen. Trump stuurde zijn hoofd van de CIA Gina Haspel naar de plaatsen des onheils en wilde de opsporingsactiviteiten afwachten. Eind november, bijna twee maanden na de moord en nog voor het uitkomen van het CIA-rapport, maakte Trump duidelijk dat op grond van zijn motto "America First" het handelsbelang (de grote wapenorder van de Saoedi's van begin 2017) en het bondgenootschap (anti-Iran) moesten prevaleren. Hij zei in het midden te laten of de Saoedische kroonprins de opdracht tot de moord op Khashoggi al dan niet had gegeven, en noemde de wereld "een gevaarlijke plek".[98][99]

Op 22 november 2018 herhaalde Trump dat het onderzoek van de CIA niet tot de conclusie leidde dat Mohammad Bin Salman de moord had geordonneerd. Trumps beweringen werden bekritiseerd door Congresleden van beide partijen, die toezegden een onderzoek in te stellen. Adam Schiff, top-Democraat en lid van de Inlichtingencommissie van het Huis, die werd ingelicht door de CIA, beschuldigde president Trump ervan dat hij loog over wat de CIA had vastgesteld. Op 13 december nam de Senaat – tegengesteld aan het standpunt van het Witte Huis – unaniem een resolutie aan die uitsprak dat de Saoedische kroonprins Mohammad bin Salman persoonlijk verantwoordelijk is voor de dood van Khashoggi. Op dezelfde dag stemde de Senaat met 56-41 stemmen vóór wetgeving om de militaire steun voor – de door Saoedi-Arabië geleide – interventie in Jemen te staken. Een besluit dat is toe te schrijven aan senatoren die Saoedi-Arabië willen straffen voor de moord op Khashoggi en voor de humanitaire crisis in Jemen, dat wordt geteisterd door hongersnood en mensenrechtenschendingen.

Dit was de allereerste keer dat de Senaat toepassing gaf deed aan de War Powers Act. Het Huis van Afgevaardigden blokkeerde vervolgens ternauwernood het overwegen van elke War Powers-resolutie om Amerikaanse militaire acties in Jemen gedurende een jaar te overwegen.[100]

Klimaatverandering

Voor en na de door hem gewonnen verkiezingen noemde Trump klimaatverandering een "hoax", een verzinsel, dat door de Chinezen de wereld was ingestuurd om de Amerikaanse belangen te ondermijnen. Tijdens de verkiezingsstrijd had hij dan ook beloofd zich uit het Klimaatakkoord van Parijs terug te trekken en ook die verkiezingsbelofte kwam hij na. De VS zijn alleen nog waarnemers "bij Parijs". Later in zijn presidentschap ontkende hij het hoax-verhaal weer en stelde dat er "iets" aan de hand is. De oorzaak van dat iets, de gemeten opwarming, is onduidelijk volgens hem: het is vanzelf gekomen en het zal vanzelf ook weer verdwijnen. Enige tijd na zijn ambtsaanvaarding veranderde de website van het Amerikaanse ministerie van milieu (de US EPA), de Unites States Environmental Protection Agency. Als het daar over klimaatverandering (climate change) gaat, gaat het niet over het tegengaan daarvan, maar over "adaptation": aanpassen aan de gevolgen ervan.[101]

Echter, veel steden en staten gingen na de aankondiging van de terugtrekking uit het akkoord verder met maatregelen tegen klimaatverandering, en vormden de zogenaamde United States Climate Alliance.

#MeToo

De kwestie van ongewenste seksuele benadering van vrouwen door Donald Trump (zie #Schandalen), flakkerde ook op na de wereldwijde #MeToo-golf van ontmaskeringen, die volgde op die van filmproducer Harvey Weinstein in oktober 2017. Tal van topmannen uit diverse maatschappelijke sectoren, zoals de media, de sport, de wetenschap enz. werden ermee geconfronteerd dat vrouwelijke collega's hun grensoverschrijdende intimidatie en machtsmisbruik niet langer duldden en voor het eerst wel durfden publiek te maken. Vrijwel in alle gevallen met terugtreden, dan wel onmiddellijk ontslag van deze hooggeplaatste machthebbers als gevolg.

Naast het vele malen onverwacht binnendringen in kleedkamers bij "zijn" missverkiezingen, lopen er tenminste 13 individuele beschuldigingen van vrouwen van seksueel overschrijdend gedrag tegen Trump, die dateren van voor zijn aantreden als president.[102] Hij dreigde deze vrouwen gerechtelijk aan te klagen, maar heeft dat nog altijd niet in daden omgezet. Bij monde van zijn Witte Huiswoordvoerster Sarah Huckabee Sanders blijft Trump alles ontkennen. Voorafgaand aan de tussentijdse verkiezing ter vervulling van de vacature van Senator voor de staat Alabama promootte president Trump – na aanvankelijke aarzeling wegens grote weerzin van de Republikeinen in de Senaat – voluit de kandidatuur van de Republikein Roy Moore. Tegen deze radicaal-christelijke oud-rechter zijn ettelijke beschuldigingen ingediend van grensoverschrijdend seksueel gedrag met tienermeisjes, toen hij zelf begin dertig was. Naast zijn overige extreme opvattingen was dat voor de Republikeinen in het Capitool een reden om Moore eerst persona non grata te verklaren. Hij won echter de Republikeinse voorverkiezing van zijn gematigde Republikeinse tegenkandidaat in Alabama. Na de nipte overwinning van de Democratische kandidaat Doug Jones op 12 december 2017, feliciteerde Trump laatstgenoemde onmiddellijke met zijn overwinning zonder enige aandacht te schenken aan Moores claim op een hertelling. Deze eerste Democratische verkiezingswinst in Alabama na meer dan 20 jaar werd door onderzoekers verklaard uit de opkomst van in het bijzonder vrouwen en Afro-Amerikaanse kiezers.[103]

In januari 2018 onthulde de Amerikaanse krant The New York Times dat Stephanie Clifford, alias Stormy Daniels, een seksuele affaire zou hebben gehad met Donald Trump in 2006.[104] Diens voormalig persoonlijke advocaat Michael Cohen erkende ongeveer een maand later kort voor de presidentsverkiezingen van 2016 130.000 dollar aan zwijggeld aan Clifford te hebben betaald.[105] De #MeToo beweging zag dit als het zoveelste voorval van een president die al eerder ter discussie stond voor zijn bejegening van vrouwen: Daniels heeft altijd geweigerd de link te leggen tussen haar en de beweging.[106]

Tijdens zijn ambtstermijn schoof Trump Brett Kavanaugh naar voren als kandidaat voor het Hooggerechtshof. Tijdens de aanstellingsprocedure werd Kavanaugh door Christine Blasey Ford beschuldigd van aanranding tijdens een klein feest op de highschool. Ze getuigde hierover in de Senaatscommissie Justitie. Na Trumps eerste kortdurende positieve reactie op Fords getuigenis, typeerde hij haar verhaal enkele dagen later tijdens een rally in Mississippi als "gatenkaas": "Ze wist niet wat en waar haar verhaal over ging." Hij koos daarbij de kant van Kavanaugh, de (vermeende) dader. Een herhaling van een patroon dat hij al liet zien bij eerdere kwesties van seksueel grensoverschrijdend gedrag van kandidaat-senator Roy Moore en staf-secretaris Rob Porter. In een persbijeenkomst over de kwestie Blasey-Ford haalde de president ook zijn eigen probleem over het seksueel lastig vallen van diverse vrouwen aan. Hij benutte die gelegenheid om het geregistreerde aantal klagende vrouwen van minstens twaalf terug te brengen tot vier.[107]

Relatie met de media

Al sinds zijn kandidatuur heeft Trump een matige tot slechte relatie met een groot deel van de media, met name wat men vaak noemt de "mainstream-media". Hij beschuldigde de pers van het verspreiden van fake news (nepnieuws). Ook heeft hij bepaalde specifieke media "de vijand van het volk" genoemd. Op 17 februari 2017 twitterde Trump bijvoorbeeld "De FAKE NEWS media (de falende @nytimes, @NBCNews, @ABC, @CBS, @CNN)' zijn niet mijn vijanden, het zijn de vijanden van het Amerikaanse volk." Op 16 augustus 2018 nam de Senaat unaniem een resolutie aan "dat de pers niet de vijand van het volk is.

In maart weigerden een aantal vooraanstaande televisienetwerken een betaalde reclamespot voor de Trump-campagne van 2020 uit te zenden, die de boodschap inhield dat de mainstream-media zijn successen niet wilden laten zien, en deze media en passant betitelde als "fake news". In een verklaring lichtte CNN de weigering toe met het argument dat het tegen hun beleid inging om onwaarheden te verspreiden. Schoondochter en campagneadviseur van Trump, Lara Trump, noemde de afwijzing een "schokkend precedent in de belemmering van het recht van meningsuiting".

Twittergebruik

Trump ging na zijn installatie door met het veelvuldige gebruik van Twitter, dat ook zijn presidentiële campagne had gekenmerkt. Zelf vervolgde hij met het persoonlijke @realDonaldTrump, zijn persoonlijke account, terwijl zijn staf voor hem twittert via het officiële @POTUS-account. Zijn gebruik van Twitter om direct te communiceren met het Amerikaanse volk, zonder tussenkomst van meer traditionele massamedia zoals kranten en tv-stations, is niet eerder vertoond door een Amerikaanse president. Het kabinet-Trump beschrijft Trumps tweets als "officiele verklaringen van de President van de Verenigde Staten". Voor Trump is Twitter een mediakanaal om zijn opvattingen te delen in zijn eigen woorden, zonder het risico dat zijn woorden verdraaid worden, wat hij meent dat een risico is.

De president gebruikt Twitter voor allerlei doeleinden. Onder andere om beleidsvoorstellen te delen, zijn mening te geven over verlerlei zaken, andere politici te bekritiseren, en politieke steun te verwerven voor het doorvoeren van wetgeving.

Hij heeft een aantal keren op Twitter kleinerende bijnamen gebruikt voor politieke tegenstanders, zoals "Little Marco (Rubio)", "Lying' Ted (Cruz)", en "Crooked Hillary (Clinton)" voor zijn opponenten tijdens de campagne. Een ook na zijn verkiezing gecontinueerde praktijk, zoals "Sneaky Dianne Feinstein" en "Dicky Durbin". Hij gebruikte de bijnaam "Rocket Man" voor staatshoofd Kim Jong Un van Noord Korea, zowel in tweets als in een toespraak in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

Ook heeft hij het medium gebruikt om topfunctionarissen in zijn eigen kabinet te bekritiseren, waaronder voormalig minister Rex Tillerson, voormalig nationaal veiligheidsadviseur Herbert McMaster, onderminister van Justitie Rod Rosenstein en talrijke keren minister van Justitie Jeff Sessions. Tillerson werd ten slotte door Trump per tweet ontslagen. Trump twitterde ook dat "zijn" departement van Justitie deel uitmaakte van de Amerikaanse "deep state"; dat er "een vreselijk lekken, liegen en corruptie" aan de hand was op de hoogste niveaus van de FBI, de departementen van Justitie & Buitenlandse Zaken, alsmede dat het onderzoek van de Speciale Aanklager Robert Mueller een heksenjacht zou zijn.

Enkele andere opvallende Tweets waren de volgende: Kritiek op het oordeel van een rechter die een decreet van Trump had geblokkeerd met betrekking tot inreisbeperkingen.[108] Dat decreet is later in gewijzigde vorm alsnog ingevoerd. De opmerking dat minister Jeff Sessions het onderzoek van de Speciale Aanklager "onmiddellijk moest stoppen"; dat het "doorgestoken kaart" was, en dat de onderzoekers bevooroordeeld waren.

De covfefe-tweet
Donald en Melania Trump worden ontvangen in België door eerste minister Charles Michel. Vliegbasis Melsbroek, 24 mei 2017.

Een federale rechter oordeelde in mei 2018 dat het blokkeren door Trump van andere Twitteraars wegens tegengestelde politieke opvattingen First Amendment van de Grondwet schendt. Het hield echter geen specifieke opdracht in om mensen te deblokkeren. Trump is in beroep gegaan.[109]

Trump schreef op 31 mei 2017 in een tweet het onbestaande woord covfefe. De tweet luidde: "Despite the constant negative press covfefe". Op het internet werd er vervolgens met verbazing gereageerd. Twitter overstroomde[110] met mensen die zich afvroegen wat Trump exact bedoelde. #covfefe was tijdelijk de meest gebruikte hashtag. De betreffende tweet werd verwijderd door Trump, die zich afvroeg of iemand de ware betekenis ervan kon achterhalen[111] Het Democratische lid van het Huis van Afgevaardigden Mike Quigly diende een amendement in, Communications Over Various Feeds Electronically for Engagement Act (C.O.V.F.E.F.E Act), om ook uitlatingen via sociale media van de president onder de Presidential Records Act te laten vallen en zo te bewaren.[112]

Inbeschuldigingstelling ("Impeachment")

Pogingen tot inbeschuldigingstelling

Sinds Trump als president is beëdigd, zijn er verschillende pogingen ondernomen een procedure van inbeschuldigingstelling ("impeachment") tegen hem te beginnen door een of meer zogeheten Articles of impeachment in te dienen in het Huis van Afgevaardigden. Deze pogingen waren aanvankelijk kansloos zolang de Republikeinse fractie in het Huis van Afgevaardigden, die daar tot en met 2018 de meerderheid had, achter de president bleef staan.[113][114]

  • 17 mei 2017: Al Green, lid van het Huis van Afgevaardigden voor de Democratische Partij, beschuldigde Trump vanwege belemmering van de rechtsgang. Als onderbouwing voerde hij het ontslag aan door Trump van FBI-baas James Comey en Trumps uitspraak in verband met het FBI-onderzoek naar beïnvloeding van de presidentsverkiezingen door de Russische staat. De motie werd niet in stemming gebracht.[114]
  • Juli 2017: Brad Sherman, lid van het Huis van Afgevaardigden voor de Democratische Partij, beschuldigde hem vanwege belemmering van de rechtsgang door het ontslaan van James Comey.[113][115]
  • November 2017: Al Green, lid van het Huis van Afgevaardigden voor de Democratische Partij, met vijf ondersteuners van de motie, eveneens Democraten beschuldigde president Trump ervan dat hij volgens hen de grondwet had geschonden. Het ontslaan van FBI-directeur James Comey en het schenden van de zogenoemde Emoluments Clause (het verbod voor overheidsfunctionarissen om giften te accepteren van buitenlandse overheden) waren twee argumenten van de Congresleden om de procedure van afzetting op te starten. Ook wezen de Democraten op het "ondermijnen" van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en de persvrijheid door Trump.[116] Green gaf aan beslist een (zuiver symbolische) stemming te willen over de motie, die geen werkelijke kans maakte om te worden aangenomen.[117] De motie kreeg uiteindelijk 58 stemmen in het Huis van Afgevaardigden, dat 435 leden telde waarvan 193 Democraten.

Tijdens het grootste deel van het presidentschap van president Trump waren de Democraten verdeeld over het vraagstuk van inbeschuldigingstelling van de president. Minder dan 20 afgevaardigden in het Huis van Afgevaardigden steunden inbeschuldigingstelling rond januari 2019, maar dit aantal nam toe tot circa 140 afgevaardigden, nadat het rapport- Mueller in april was uitgekomen en nadat speciale aanklager Robert Mueller in juli had getuigd.

Impeachmentprocedure, - proces, -vrijspraak

De Afzettingsprocedure tegen Donald Trump werd op 24 september 2019 formeel aangekondigd door de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van de Democraten, Nancy Pelosi. De aanleiding daartoe was een telefoongesprek van Trump met Volodymyr Zelensky, president van Oekraïne. Daarbij zou Trump namens de Verenigde Staten gezegd hebben de toegezegde militaire steun aan Oekraïne pas te verlenen als er in Oekraïne een corruptieonderzoek zou worden ingesteld naar Joe Biden en het bedrijf van diens zoon Hunter, waarmee Trump zich schuldig zou hebben gemaakt aan quid pro quo. Voormalig vicepresident Biden was op dat moment een van de belangrijkste kanshebbers van de Democratische Partij om tegenkandidaat van Trump te worden bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020.[118][119]

Gedurende oktober 2019 getuigden verschillende medewerkers van het Departement van Buitenlandse Zaken achter gesloten deuren in zittingen van Commissies van het Congres over Oekraïense kwestie – resolutie 31-10-2019. Op 22 oktober verklaarde VS-diplomaat William B. Taylor Jr. dat hij spoedig na aankomst in juni 2019 ontdekte dat Zelensky onder druk werd gezet door een particulier initiatief geleid door Trump en geregisseerd door Rudy Giuliani, de privé-advocaat van Trump. De bedoeling was om Zelensky te dwingen een publiek akkoord te sluiten over enerzijds een corruptieonderzoek bij het bedrijf dat Hunter Biden in dienst had, en anderzijds naar de geruchten over Oekraïense beïnvloeding van de Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016. Hij maakte duidelijk dat totdat Zelensky zo'n aankondiging zou doen, het Amerikaanse kabinet de reeds begrote militaire steun voor Oekraïne niet zou overmaken en Zelensky ook niet de begeerde uitnodiging voor een bezoek aan het Witte Huis zou sturen. Als onderdeel van het onderzoek naar inbeschuldigingstelling vroeg de juridische commissie van het Huis van Afgevaardigden inzage in de Grand Jury-informatie die was gebruikt in de samenvatting van het rapport-Mueller. Het Departement van Justitie (DOJ) weigerde die informatie over te leggen, met het argument dat de geheimhouding van dit materiaal gewaarborgd moet blijven en dat het onderzoek naar inbeschuldigingstelling niet deugdelijk is. Op 25 oktober 2019, oordeelde federaal rechter Beryl A. Howell dat laatstgenoemd onderzoek deugdelijk is en dat het DOJ informatie binnen een week aan de commissie moet verstrekken.[120] Op 31 oktober nam het Huis met 232 tegen 196 stemmen een resolutie aan waarin de regels werden vastgesteld voor de volgende fase van het onderzoek, met openbare hoorzittingen.

Op woensdag 13 november 2019 startte het officiële, openbare onderzoek naar inbeschuldigingstelling van president Trump wegens de kwestie-Oekraïne, met het verhoor van de topdiplomaten William B. Taylor Jr. en George Kent, die werkzaam waren in de hoofdstad Kiev. De vergadering van de inlichtingencommissie van het Congres werd geleid door de Democratische voorzitter Adam Schiff. Het onderzoek naar inbeschuldigingstelling vloeide voort uit de onvoorziene klacht van een anonieme klokkenluider, die het telefoongesprek van Trump als machtsmisbruik betitelde, en daaraan andere aanklachten toevoegde, nl. dat het Witte Huis het bestand van het telefoongesprek had willen archiveren in een geheim digitaal systeem, en dat het telefoongesprek onderdeel was van een brede campagne van Rudy Giuliani en het kabinet-Trump om Oekraïne te pressen een corruptieonderzoek naar de Bidens in te stellen. De klokkenluider sprak verder de verdenking uit dat het afzeggen door Trump van het bezoek van vicepresident Mike Pence aan Kiev in mei 2019 en dat het door de president tegenhouden van financiële hulp aan Oekraïne, deel uitmaakte van de campagne om Oekraïne onder druk te zetten.[121] President Trump bevestigde dat hij inderdaad tijdelijk militaire hulp aan Oekraïne had tegengehouden, waarvoor hij tegenstrijdige redenen opgaf

Op 18 december 2019 werd Trump aangeklaagd wegens machtsmisbruik en het tegenwerken van het Congres in de zogenoemde Oekraïne-affaire.[122] nadat het Huis van Afgevaardigden de artikelen van inbeschuldigingstelling wegens machtsmisbruik en obstructie van het Congres had goedgekeurd.[123]

Het onderzoek vermeldt dat Trump militaire hulp aan Oekraïne, alsmede het uitnodigen van de president van dat land in het Witte Huis tegenhield om te bereiken dat van die zijde publiekelijk zou worden afgekondigd dat er een corruptieonderzoek zou worden ingesteld naar Trumps politieke rivalen en naar de bestreden claim dat Oekraïne zich had gemengd in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016.[124] De Senaat moest hier dan vervolgens over oordelen. Zes commissies van het Huis van Afgevaardigden gingen voorbereidend onderzoek doen. Later werd besloten openbare hoorzittingen te gaan houden. De Articles of Impeachment werden op 15 januari 2020 overgedragen aan de Senaat. Op 31 januari 2020 stemde Senaat tegen het oproepen van getuigen, waarop na blokkering door het Witte Huis sterk was aangedrongen door de Democratische minderheid. Hiermee werd dit het eerste impeachment-proces in de Amerikaanse geschiedenis waarin geen getuigen werden gehoord.

Tijdens het verloop van de impeachmentprocedure werden door Trump veel van zijn tegenstanders, waaronder democratische congresleden, functionarissen en getuigen zwartgemaakt[125], geweerd of geïntimideerd[126]. De speciale gezant voor Oekraïne trok zichzelf uit zijn functie terug.[127] Daarentegen werden door Trump vertrouwelingen van hem ingezet, documenten aangepast en eigen tweets verspreid om zijn gelijk te krijgen en zijn positie te versterken.[128] Vrijwel meteen na de uitspraak ontsloeg Trump enkele belangrijke functionarissen die hadden getuigd tijdens het impeachment-onderzoek. Zij kregen ook te maken met een intimidatie-campagne van Trump tegen hen.[129][130]

Op 5 februari 2020 werd Trump, vrijwel geheel langs partijlijnen, door een meerderheid van de senatoren door stemming vrijgesproken van beide aanklachten. Alle Democratische senatoren hadden voor afzetting gestemd, alle Republikeinse senatoren hadden tegen gestemd. De Republikeinse senator van Utah Mitt Romney was de enige – en enige senator ooit – die de president (van zijn eigen partij) schuldig verklaarde aan een van beide aanklachten.[131][132].

Vrijwel meteen na de uitspraak ontsloeg Trump enkele belangrijke functionarissen die hadden getuigd tijdens het impeachment-onderzoek. Zij kregen ook te maken met een intimidatie-campagne van Trump tegen hen.[133][134]

Competentie voor uitoefening van het ambt

Afgezien van inbeschuldigingstelling (impeachment) kent de Amerikaanse grondwet nog een tweede procedure om een zittende president uit zijn ambt te zetten, namelijk via toepassing van het 25ste amendement op de grondwet. Dat kan worden toegepast in het geval dat "hij/zij niet in staat is om de bevoegdheden en verplichtingen van zijn ambt uit te oefenen".

Tweemaal initieerden Congresleden – de Democraten Jamie Raskin en Jackie Speier – het op gang brengen van deze procedure tegen president Trump. Raskin kwam hiertoe door een reactie op een rancuneuze tweet van de president tegen een duo tv-presentatoren van MSNBC. Speiers belangrijkste argument was dat de president "wispelturig gedrag en gebrek aan mentale stabiliteit vertoont, waardoor hij het land in groot gevaar brengt". Directe aanleiding vormden voor haar, enerzijds Trumps wijze van omgaan met de door extreem-rechtse groepen uitgelokte rellen in Charlottesville, en anderzijds Trumps ondiplomatieke reacties op de provocaties van de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un.

Na het verschijnen van het controversiële boek Fire and Fury van Michael Wolff begin januari 2018 verklaarde de auteur dat 100 % van de insiders in het Witte Huis tijdens zijn maandenlange verblijf aldaar met hem hadden gedeeld dat Trump niet geschikt was voor het ambt van president. Volgens Trump bevatte het boek heel wat leugens, onder andere over zijn geestelijke gezondheid.[135] De auteur is in het verleden ook beschuldigd van het verzinnen van gebeurtenissen en is niet onbesproken. Enkele personen uit de Trump-entourage die geciteerd worden in het boek, ontkenden de hen toegedichte woorden.[136] Zijn tekst werd door advocaten en factcheckers echter door de molen gehaald.[137]

Op 11 september 2018 verscheen het boek Fear: Trump in the White House van de gerenommeerde Watergate-journalist Bob Woodward. Een verzameling degelijk gedocumenteerde interviews met topmedewerkers van president Trump bevestigen en illustreren, dan wel beschrijven hoe zij opereren om ernstige ongelukken te voorkomen. Het beeld dat uit Woodwards boek naar voren komt bevestigt Wolffs Fire and Fury.[138]

Vrijwel gelijktijdig met de vooraankondiging van Fear: Trump in the White House publiceerde The New York Times de ongebruikelijke publicatie van een anoniem opiniestuk, waarin een White House official de urgentie en heersende praktijk van "constructieve tegenwerking" van de president door hem/haar en zijn/haar collega's in het landsbelang" onthult.[139]

Een en ander is voor Democratisch Congreslid Jamie Raskin aanleiding om opnieuw steun te zoeken teneinde de begeleidende wetgeving voor de toepassing van het 25ste amendement te vergemakkelijken.[140]

Medio februari 2019 onthulde de toenmalig plaatsvervangend directeur van de FBI, Andrew McCabe, dat hij en andere topfunctionarissen van FBI en Justitie na het onverhoedse ontslag van FBI-directeur James Comey tegen de achtergrond van de toenemende aanwijzingen van een Russische connectie tussen president Trump en zijn entourage in mei 2017 een bijeenkomst belegden, waarin de optie van toepassing van het 25ste amendement serieus is besproken.[141]

Onderzoeken

Algemeen

Vanaf begin 2019, met de Democratische meerderheid in het Huis van Afgevaardigden, zullen allerlei zaken uit de eerste helft van de zittingsperiode van het kabinet-Trump, zoals de verkiezingscampagne, het transitieproces, de inauguratie, alsmede parallel daaraan de verhouding overheids- en privébelangen, privébelastingen en charitatieve fondsen aan een gedetailleerd onderzoek worden onderworpen. De betreffende commissies van het Huis kunnen getuigen dagvaarden en onder ede horen.[142]

Russiagate

Naar de beschuldigingen van samenzwering met "de Russen" wordt vaak kortweg verwezen als Russia-gate. Het eindrapport van Speciale Aanklager Robert Mueller stelt dat er geen bewijzen zijn dat de Trump-campagne of of daar aan gelieerde personen of organisaties, hebben samengespannen met Rusland om de Amerikaanse presidentsverkiezing van 2016 te beïnvloeden.[143]

In eerste twee jaren van het presidentschap van Donald Trump ging veel media-aandacht uit naar de verdenking dat diens verkiezingswinst in november 2016 deels te danken zou zijn aan samenzwering tussen zijn campagneteam en hooggeplaatste Russische autoriteiten. De eerste weken van het kabinet-Trump hielpen niet mee om deze verdenking af te zwakken. Nationaal veiligheidsadviseur Michael Flynn moest het veld ruimen, wegens leugens over Russische contacten. Minister van Justitie Jeff Sessions was gedwongen zich buiten het onderzoek van de Speciale Aanklager naar de vermeende Russische inmenging te houden. De president wantrouwde zijn eigen Inlichtingendiensten en hechtte meer waarde aan de ontkenning van president Vladimir Poetin. De bestrijding van de digitale media die de Russen hebben benut, had niet Trumps interesse. Toen de president na enkele maanden van FBI-directeur James Comey persoonlijke loyaliteit aan hem boven diens beroepsintegriteit verlangde en deze vervolgens halsoverkop ontsloeg, omdat hij dat "Russia-thing" onderzoekt, ontketende Trump een scenario dat zou worden gedirigeerd door een Speciale Aanklager, en dat met de dramatiek van het Watergate-schandaal onder het presidentschap van Richard Nixon kan gaan wedijveren.

In januari 2017 al beweerden de gezamenlijke Amerikaanse inlichtingendiensten, de CIA, de FBI en de NSA, met "hoge vertrouwelijkheid" dat de Russische regering zich mengde in de Amerikaanse presidentsverkiezingen 2016 om de verkiezing van Trump te begunstigen. In maart 2017 vertelde FBI-directeur James Comey het Congres dat "het FBI, als onderdeel van onze counter-inlichtingen missie, het de taak van de FBI is om de pogingen van de Russische regering om de presidentiële verkiezingen te beïnvloeden", te onderzoeken. Dat betreft ook het onderzoeken van de aard van de banden tussen personen verbonden met de Trumpcampagne en de Russische regering, en of er enige coördinatie was tussen de campagne en Russische inspanning."[144] Later, in een getuigenis in de vergadering van de Inlichtingencommissie van de Senaat op 8 juni, bevestigde hij dat hij er niet "de minste twijfel" over had dat de Russische overheid zich had gemengd in de verkiezing van 2016, en daaraan toevoegend dat "zij het met opzet en geraffineerd deden". Trumps banden met Rusland zijn uitvoerig beschreven in de pers.[145] Een van Trumps campagneleiders, Paul Manafort, werkte verscheidene jaren voor de pro-Russische politicus Viktor Janoekovitsj om het presidentschap van Oekraïne binnen te halen. Andere bondgenoten van Trump, waaronder voormalig nationaal veiligheidsadviseur Michael Flynn en politiek consultant Roger Stone, hadden banden met Russische autoriteiten. Tijdens de campagne werd van Russische agenten vernomen dat zij wisten dat zij Manafort en Flynn konden inschakelen om Trump te beïnvloeden. Leden van Trumps campagne en later zijn Witte Huis-staf, in het bijzonder Flynn, hadden contact met Russische autoriteiten, zowel voor al na de verkiezing van 6 november. Op 29 december 2016 sprak Flynn met de Russische ambassadeur Sergei Kislyak (diplomaat) over sancties die dezelfde dag waren opgelegd. Later ontsloeg Trump Flynn wegens het ten onrechte claimen dat hij niet over de sancties had gesproken.[146]

Ontslag CIA-directeur James Comey

Op 9 mei 2017 ontsloeg Trump FBI-directeur James Comey. Aanvankelijk schreef hij deze handeling toe aan aanbevelingen van minister van Justitie Jeff Sessions en onderminister Rod Rosenstein, die Comeys omgang met het onderzoek naar Hillary Clintons e-mails bekritiseerden. Op 11 mei verklaarde Trump dat hij bezorgd was over "dat aanhoudende Russische ding" en dat hij al eerder van plan was Comey, los van advies van het ministerie van Justitie, te ontslaan.[147]

Volgens een notitie van Comey van een persoonlijk gesprek met de president op 14 februari 2017, zei Trump dat hij hoopte dat Comey het onderzoek naar Michael Flynn zou staken. In maart en april vertelde Trump Comey dat de aanhoudende verdenkingen een "donkere wolk" vormde, die zijn presidentschap beschadigde, en vroeg hij hem om in het openbaar te verklaren dat hij persoonlijk niet object van onderzoek was. Ook verzoekt hij de inlichtingen-chefs Dan Coats en Michael Rogers verklaringen uit te geven, inhoudende dat er geen bewijs is dat zijn campagne heeft samengezworen met de Russen tijdens de presidentsverkiezing van 2016. Beiden weigerden, omdat zij het als een ongepast, zo niet onwettig verzoek, beschouwden.[148] Uiteindelijk getuigde Comey zelf als directeur op 8 juni, dat het onderzoek van de FBI niet gericht was op Trump zelf. In een Twitter-bericht suggereerde Trump dat hij bandopnamen van gesprekken met Comey had, om later te verkondigen dat hij dat hij in feite niet over zulke opnamen beschikte.

Speciale aanklager

Op 17 mei 2017, benoemde onderminister Rod Rosenstein Robert Mueller, een voormalig directeur van de FBI tot Speciale Aanklager van het department van Justitie (DOJ). In deze hoedanigheid kreeg Mueller de supervisie over het onderzoek naar "alle banden en/of coördinatie van de Russische regering met de campagne van president Donald Trump in verband te brengen, en alle kwesties, reeds gerezen of mogelijk nog rechtstreeks zullen rijzen uit het onderzoek". Trump heeft herhaaldelijk iedere samenzwering tussen de Trump-campagne en de Russische regering tegengesproken. Enkele dagen na het ontslag van Comey berichtte The Washington Post dat de Speciale Aanklager ging onderzoeken of Trump de rechtsgang had belemmerd. Trumps nieuwe advocaat Jay Sekulow zei dat hem geen kennisgeving van zo'n onderzoek had bereikt.[149] ABC News berichtte later dat de Speciale Aanklager bij voorbaat al informatie had verzameld over mogelijk belemmering van de rechtsgang, maar nog geen onderzoek op volle kracht lanceerde.

In januari 2018 meldde The New York Times dat Trump opdracht had gegeven dat Mueller in juni 2017 moest worden ontslagen, nadat Mueller bezig was mogelijke belemmering van de rechtsgang te onderzoeken. Trump krabbelde echter terug nadat Witte Huis-adviseur Don McGahn dreigde te zullen opstappen; Trump noemde het rapport "fake news". The New York Times berichtte in april 2018 dat Trump opnieuw in december 2017 had geëist dat het onderzoek werd gestaakt, maar daarmee stopte na het lezen van nieuwsberichten, waarop hij baseerde dat zijn beslissing onjuist was. In april 2018, in vervolg op de inval van de FBI in de woning en het bureau van Trumps privéadvocaat Michael Cohen, zinspeelde Trump hardop over het ontslaan van Mueller. In augustus 2018 schreef Trump dat minister Jeff Sessions het onderzoek van de Speciale Aanklager "nu onmiddellijk moet stoppen"; ook verwees de president naar het onderzoek als een "heksenjacht" en "doorgestoken kaart".

In januari 2018 werd bekend dat Mueller Trump wil ondervragen over het wegsturen van Flynn en Comey. Voor het grootste deel van 2018 was er discussie tussen Muellers kantoor en Witte Huisadvocaten over de vraag of Trump Mueller een-op-een-interview dan wel een antwoord op schrift, en welke onderwerpen behandeld moeten worden. Trump zelf zei publiekelijk dat hij bereid was geïnterviewd te worden. In november 2018 zei hij dat hij geschreven antwoorden voorbereidde op een set vragen, en eind november verklaarde zijn juridisch team dat hij antwoorden had verstrekt op schriftelijke vragen van de Speciale Aanklager over "onderwerpen betreffende de aan Rusland gerelateerde hoofdpunten van het onderzoek."[150]

The New York Times berichtte op 11 januari 2019 dat de counter-inlichtingen-afdeling van de FBI toenemend bezorgd is over Trumps banden met Rusland tijdens de verkiezingscampagne van 2016, maar afzag van het openen van een onderzoek wegens onzekerheid over de vraag hoe te opereren in zo'n gevoelige kwestie. Trumps gedrag gedurende de dagen onmiddellijk voorafgaand aan het ontslag van Comey, waren voor hen aanleiding om een onderzoek te starten of Trump voor de Russen en bewust of onwetend ten nadele van Amerikaanse belangen had gewerkt. De FBI voegde de counter-info samen met die uit het onderzoek naar mogelijke rechtsbelemmering bij het ontslag van James Comey. Mueller nam dat laatste onderzoek na zijn benoeming over, hoewel niet onmiddellijk duidelijk was dat hij de invalshoek van de contra-inlichtingen had gekozen.

Kompanen

Op 21 augustus 2018 werd Trumps voormalig campagneleider Paul Manafort veroordeeld voor acht misdrijven wegens belasting- en bankfraude. Trump reageerde erop dat hij zich zeer bedroefd voelde voor Manafort en dat hij hem prees voor zijn weerstand tegen de druk om een deal met de aanklagers aan te gaan, zeggend: "Zoveel respect voor een dappere man!" Volgens zijn publiciteits-advocaat Giuliani liet Trump zich adviseren over het verlenen van pardon aan Manafort, maar werd hem dat afgeraden.

In september zag Manafort zich voor de tweede maal geplaatst voor een rechtszaak over tal van aanklachten, maar wist hij een pleit-deal overeen te komen door schuld te erkennen aan samenzwering en geknoei met getuigen, alsmede door het toezeggen van volledige medewerking met justitie.

In november publiceerde Muellers kantoor in een officiële verklaring dat Manafort bij herhaling had gelogen tegen zijn ondervragers en daarmee de afspraken van de pleit-deal had overtreden Ook werd bekend gemaakt dat Manafort, via zijn advocaat Witte Huis-advocaten had geïnformeerd over zijn interacties met het kantoor van de Speciale Aanklager. Trump zinspeelde er publiekelijk op dat hij Manafort pardon zou kunnen verlenen, maar de kandidaat-voorzitter van de juridische commissie van het Huis waarschuwde dat "het Manafort een pardon voor de neus hangen" zou kunnen leiden tot beschuldiging van belemmering van de rechtsgang.[151]

Op 29 november erkende Trumps voormalige advocaat Michael Cohen schuldig te zijn aan het afleggen van leugenachtige verklaringen tegen het Congres over Trumps pogingen in 2016 om een deal met Russische autoriteiten te bereiken om een Trump Tower in Moskou te bouwen. Cohen zei dat hij de valse verklaringen had gedaan ten behoeve van Trump, die in de gerechtelijke documenten werd aangeduid als "Individu-1".

De vijf kompanen van Trump, die schuld bekend hebben of als gevolg van Muellers onderzoek of gerelateerde zaken zijn veroordeeld, zijn: Paul Manafort, Rick Gates, George Papadopoulos, Michael Flynn en Michael Cohen. De aanklachten tegen hen waren niet gerelateerd aan samenzwering met Rusland.

Eindrapport Speciale Aanklager Robert Mueller

Op 22 maart 2019 bracht de Speciale Aanklager Robert Mueller na bijna twee jaar zijn eindrapport uit aan minister van Justitie William Barr.[143]

Vervolgens stuurde deze op 24 maart een brief van vier pagina's aan het Congres, waarin deze de uitkomsten van het eindrapport van de Speciale Aanklager over de Russische inmenging en de belemmering van de rechtsgang samenvatte. Barr verdeelde de brief in twee gedeelten: a. de Russische pogingen om de Amerikaanse presidentsverkiezing van 2016 te beïnvloeden, en b. de vraag of Trump de rechtsgang beïnvloedde. Wat a. betreft stelt Barr dat de Speciale Aanklager geen bewijzen vond dat de Trump-campagne of welke kompaan daarvan, samenspande dan wel afstemde met Rusland in zijn pogingen om de Amerikaanse presidentsverkiezing van 2016 te beïnvloeden. Barr voegde daaraan toe dat de Speciale Aanklager "twee voorname Russische pogingen tot beïnvloeding van genoemde verkiezing" vaststelde.

Wat b., belemmering van de rechtsgang, aangaat, stelde Barr dat Mueller niet tot een conclusie kwam; hij citeerde de Speciale Aanklager als volgt: "terwijl dit rapport niet concludeert dat de president een misdaad pleegde, pleit het hem ook niet vrij". Barr schrijft: "Het besluit van de Speciale Aanklager om de feiten van zijn onderzoek naar belemmering van de rechtsgang te melden zonder tot juridische conclusies te komen, laat het aan de minister van Justitie over om te beslissen of het in het rapport beschreven gedrag een misdrijf behelst, daaraan toevoegend dat hij en onderminister Rosenstein "concludeerden dat het tijdens het onderzoek opgebouwde bewijs niet toereikend is om vast te stellen dat de president een strafbare daad van belemmering van de rechtsgang pleegde".[152]

Dat het Mueller-report concludeerde dat het ingesteld onderzoek geen bewijs aan het licht kon brengen voor de gestelde samenzwering was volgens critici geen afdoende weerlegging.[153]

In mei 2019 verklaarde het Republikeinse Congreslid Justin Amash, op basis van de uitkomsten van het Mueller Report over belemmering van de rechtsgang, dat president Trump "zich schuldig heeft gemaakt aan "impeachable" gedrag. Hij voegde daaraan toe dat "weinig leden van het Congres dat rapport hebben gelezen".

Amash zei ook dat minister van Justitie William Barr de uitkomsten van het rapport "opzettelijk ondeugdelijk heeft weergegeven" en dat de heersende partijpolitiek het moeilijk maakt om het handhaven van "checks and balances" in het Amerikaanse stelsel veilig te stellen. Amash is het eerste Republikeinse Congreslid dat zich uitspreekt ten gunste van impeachment van president Trump. In reactie maakte president Trump Amash uit voor een "loser" en verklaarde hij voorts - ten onrechte - dat het Mueller Report had geconcludeerd dat er geen belemmering van de rechtsgang heeft plaats gevonden. Ronna McDaniel, voorzitter van de Republikeinse Nationale Commissie (RNC), beschuldigde Amash van het "napraten van de stokpaardjes van de Democraten over de Russen".

Zij deed geen uitspraak over onmiddellijke maatregelen tegen Amash, maar twitterde aan kiezers uit Amash' district "om deze president krachtig te steunen". De Republikeinse senator Mitt Romney liet weten Amash' verklaring "moedig" te vinden, maar zelf de aangevoerde belemmering van de rechtsgang als onvoldoende te beoordelen.[154]

Onderzoeken door het Huis van Afgevaardigden in 2019

In maart 2019 lanceerde de Juridische Commissie van het Huis van Afgevaardigden een breed onderzoek van president Trump naar mogelijke belemmering van de rechtsgang, corruptie en machtsmisbruik. De voorzitter van de commissie Jerrold Nadler zond aan 81, hetzij zakelijk, hetzij privé met Trumps presidentschap verbonden personen en organisaties verzoekschriften om documenten te overleggen, daarbij stellend dat het "volstrekt duidelijk" is dat de president de rechtsgang heeft belemmerd. Drie andere commissievoorzitters stuurden het Witte Huis en het Departement van Buitenlandse Zaken, waarin zij details opvroegen over Trumps gesprekken met president Poetin, inclusief diens pogingen om de inhoud van die besprekingen te verbergen. Het Witte Huis weigerde te voldoen aan dat verzoek, bewerend dat besprekingen van de president met buitenlandse leiders uit veiligheidsoverwegingen vertrouwelijk zijn. Volgens senator Mark Warner, vicevoorzitter van de Inlichtingencommissie van de Senaat is er "overweldigend" bewijs van de samenspanning van de Trump-campagne met de Russen. Afgevaardigde Adam Schiff, voorzitter van de Inlichtingencommissie van het Huis, verklaarde dat er "ondubbelzinnig bewijs" is van samenspanning tussen de Trump-campagne en Rusland.[155]

Juridische zaken

Rechtszaken

In 1973 klaagde het United States Department of Justice het bedrijf Trump Management Corporation aan, toen Trump de directeur van dat bedrijf was. Zijn vastgoedbedrijf werd aangeklaagd omdat het zwarte huurders zou discrimineren. Trump heeft nooit bekend. In 1975 werd buiten de rechtszaal een schikking getroffen.

In de periode 1986–2016 hadden Trump en zijn bedrijven ongeveer 1900 aanklachten ingediend en waren er ongeveer 1450 rechtszaken waarbij Trump en zijn bedrijven aangeklaagd werden.[156]

In maart 1990 dreigde Trump het bedrijf Janney Montgomery Scott aan te klagen. Een analist van het bedrijf zei dat Trumps Taj Mahal in Atlantic City "records zou breken," maar voor het einde van het jaar zou mislukken. Trump zei dat hij het bedrijf zou aanklagen, tenzij de analist zou worden ontslagen. De analist weigerde de uitspraken terug te trekken en werd uiteindelijk ontslagen. In november 1990 diende de Taj Mahal een faillissementsaanvraag in. De analist klaagde Trump vervolgens aan voor 2 miljoen dollar. De zaak werd uiteindelijk geschikt. De uitspraken van de analist over de Taj Mahal werden later "verbazingwekkend nauwkeurig" genoemd.

Tijdens de kredietcrisis in 2008 had Trump moeite voldoende appartementen te verkopen in Trump International Hotel and Tower in Chicago. Toen hij de prijzen wilde verlagen om zo de verkopen te laten toenemen, weigerde de lener, Deutsche Bank, dit. Trump redeneerde dat de financiële crisis en de daardoor veroorzaakte daling van de vastgoedmarkt niet binnen zijn controle lagen, en gebruikte een clausule in het contract om de lening niet meer te betalen. Trump klaagde de Deutsche Bank vervolgens aan vanwege gezichtsverlies en de Deutsche Bank diende ook een rechtszaak tegen Trump in. Beide partijen besloten uiteindelijk hun rechtszaken te laten vallen en de verkoop van de appartementen ging door.

In september 2011 werd in hoger beroep het uiteindelijke vonnis vastgesteld in een rechtszaak van Trump tegen auteur Timothy L. O'Brien. De schadeclaim ging voornamelijk over de inschatting van het netto vermogen van Trump.[156] Trump eiste een bedrag van 5 miljard dollar van O'Brien, omdat O'Brien in zijn boek TrumpNation: The Art of Being The Donald uit 2006 had geschreven dat Trumps vermogen in werkelijkheid tussen de 150 en 250 miljoen dollar bedroeg, in plaats van de miljarden dollars die Trump in 2005 had verklaard te hebben. Trump noemde in interviews met O’Brien voor het boek een waarde tussen de 5 en 6 miljard, terwijl op een reclamefolder van een bedrijf van Trump de waarde van 9,5 miljard werd genoemd. Financiële experts kwamen uit tussen 150 en 250 miljoen dollar.[156] Daarnaast kwam de Deutsche Bank met een nettowaarde van 788 miljoen.[156] Volgens Trump had die onderschatting, die de auteur volgens hem uit boosheid in het boek had gezet, ertoe geleid dat zakenovereenkomsten waren mislukt en dat Trump gezichtsverlies had geleden. Bij de officiële verklaring voor de rechtszaak, zei Trump: “Mijn nettowaarde varieert en stijgt en daalt afhankelijk van de markten en meningen en mijn eigen gevoelens, zelfs van mijn eigen gevoelens, maar ik doe mijn best. (…) Dus ja, ook mijn gevoelens hebben invloed op de waarde die ik in mijn ogen vertegenwoordig.[156] Een rechter uit New Jersey wees Trumps geldclaim af en in hoger beroep besloot een rechter het vonnis van de rechter uit New Jersey te handhaven wegens de samenhang van de drie vertrouwelijke bronnen van O'Brien.[156] In een interview met Kranish en Fisher beweerde Trump dat hij de rechtszaak begon, omdat hij dacht dat de rechtszaak O’Brien “een hoop tijd en een hoop energie en een hoop geld heeft gekost.[156]

In 2013 klaagde Trump Bill Maher aan voor 5 miljoen dollar, nadat Trump zijn geboortebewijs had laten zien. Maher had in The Tonight Show gezegd dat hij Trump zou belonen met een bedrag van 5 miljoen dollar voor een goed doel als Trump, die langdurig het Amerikaans staatsburgerschap van president Obama in twijfel had getrokken, zou bewijzen dat hij niet de zoon was van een orang-oetan. Volgens Trump was het aanbod serieus en geen grap. Trump trok de rechtszaak echter acht weken later in.

Op 24 augustus 2013 diende de procureur-generaal van de staat New York, Eric Schneiderman, een rechtszaak in tegen Trump voor het afzetten van ruim 5.000 mensen voor 40 miljoen dollar door zijn vastgoedtechnieken te onderwijzen in een trainingsprogramma met winstoogmerk, onder de naam Trump University. Het Manhattan Supreme Court had de aanklacht eerder afgewezen. Op 30 januari 2014 wees ook de rechtbank van New York alle aanklachten af, behalve het onderdeel over vergunningen. In oktober 2014 vond de rechtbank dat Trump alleen aansprakelijk kon worden gesteld voor het niet hebben van een vergunning voor zijn investeringsschool. Van de drie nog lopende rechtszaken[157] zou er in ieder geval een naar verwachting nog voor de presidentsverkiezingen voor de rechter worden gebracht.[158][159] Op 18 november 2016 werd bekend dat Trump in deze zaak een schikking van 25 miljoen dollar had getroffen. Wegens het schenden van onderwijswetten moest hij bovendien 1 miljoen dollar aan de staat betalen.[160]

In augustus 2014 trof Trump een schikking met Miss Pennsylvania Sheena Monnin, waarin Monnin 5 miljoen dollar moest betalen. Zij beweerde dat de resultaten van Miss USA 2012 waren gemanipuleerd. Monnin schreef op haar Facebookpagina dat een andere deelnemer haar had verteld dat zij tijdens een repetitie een lijst had gezien met de vijf finalisten in de uiteindelijke volgorde. Monnin stond vervolgens haar titel Miss Pennsylvania af. Volgens Trumps advocaat was een lucratieve sponsordeal met BP door de beschuldigingen mislukt en dreigden de beschuldigingen vrouwen te ontmoedigen om deel te nemen aan de wedstrijden van Miss USA. Volgens Monnin bleek uit getuigenissen van de Miss Universe Organization en van Ernst & Young dat de vijftien eerste plaatsen van de schoonheidswedstrijd niet door de jury, maar door de directeuren van de schoonheidswedstrijd werden bepaald. Volgens de voorwaarden van de schikking hoefde Monnin haar verklaringen niet in te trekken. Zij zei het volgende: "Standing on truth has cost me much."[Vertaling 4]

In 2015 klaagde Trump Palm Beach County voor 100 miljoen dollar aan, omdat volgens hem ambtenaren de Federal Aviation Administration onder druk hadden gezet om vliegtuigen die naar Palm Beach International Airport vlogen specifiek over zijn landgoed, Mar-A-Lago, te sturen. Het vliegverkeer zou de bouw van het gebouw en de sfeer verstoren. Trump was twee keer eerder ook een rechtszaak begonnen wegens geluidsoverlast van het vliegveld.

In 2015 spande Trump een rechtszaak voor 10 miljoen dollar aan tegen José Andrés omdat Andrés zich zou hebben teruggetrokken uit een overeenkomst over de opening van een restaurant in de Old Post Office in Washington D.C..

Privéleven

Ivana Trump in 2007

De in Queens geboren Donald Trump heeft twee broers, Fred jr. (overleden) en Robert S. Trump, en twee zussen, Maryanne en Elizabeth. Zijn oudere zus Maryanne is een rechter van het Hof van Beroep voor het 3e circuit.

In 1977 trouwde Trump met de Tsjechische Ivana Zelníčková. Ze kregen samen drie kinderen, Donald jr. (1977), Ivanka (1981) en Eric (1984), en scheidden in 1992. In 1993 trouwde Trump met Marla Maples. Trump en Maples hebben samen één kind, Tiffany (1993). Het paar scheidde op 8 juni 1999.

Sinds 22 januari 2005 is Trump getrouwd met de Sloveense Melania Knauss.[161] Met Knauss heeft hij een zoon, Barron William Trump (2006).

Trump heeft negen kleinkinderen: vijf van zijn zoon Donald jr., drie van zijn dochter Ivanka en één van zijn zoon Eric.

Trump is presbyteriaan.[162] Dochter Ivanka heeft zich in 2009 bekeerd tot het jodendom.[163]

Prijzen en onderscheidingen

Trumps ster op de Hollywood Walk of Fame
  • Gaming Hall of Fame (benoeming in 1995)
  • Ster op de Hollywood Walk of Fame (2007)
  • Ride of Fame (benoeming in 2010)
  • Eredoctoraat in bedrijfseconomie van de Robert Gordon University (2010). Dit eredoctoraat is in december 2015 door de universiteit ingetrokken vanwege Trumps oproep moslims toegang tot de VS te ontzeggen.[164]
  • Eredoctoraat in business van de Liberty University (2012)
  • WWE Hall of Fame (benoeming in 2013)
  • TIME's Person of the Year (2016)

Bibliografie (selectie)

Trump heeft een aantal boeken geschreven, waaronder:

  • Trump: The Art of the Deal (1987), medeauteur: Tony Schwartz
  • Trump: Surviving at the Top (1990)
  • Trump: The Art of Survival (1991)
  • Trump: The Art of the Comeback (1997), medeauteur: Kate Bohner.
  • The America We Deserve (2000), medeauteur: Dave Shiflett
  • Trump: How to Get Rich (2004)
  • The Way to the Top: The Best Business Advice I Ever Received (2004)
  • Trump: Think Like a Billionaire: Everything You Need to Know About Success, Real Estate, and Life (2004)
  • Trump: The Best Golf Advice I Ever Received (2005)
  • Why We Want You to be Rich: Two Men – One Message (2006), medeauteur: Robert Kiyosaki.
  • Think Big and Kick Ass in Business and Life (2007), medeauteur: Bill Zanker
  • Trump: The Best Real Estate Advice I Ever Received: 100 Top Experts Share Their Strategies (2007)
  • Trump 101: The Way to Success (2007)
  • Trump Never Give Up: How I Turned My Biggest Challenges Into Success (2008)
  • Think Like A Champion: An Informal Education In Business And Life (2009)
  • Midas Touch: Why Some Entrepreneurs Get Rich-And Why Most Don't (2011), medeauteur: Robert Kiyosaki
  • Crippled America: How to Make America Great Again (2015)

Wetenswaardigheden

  • Bioloog Vazrick Nazari noemde een door hem ontdekte nachtvlinder met opvallende hoofdtooi (Neopalpa donaldtrumpi) naar Donald Trump.[165]
Voorganger:
CEO van Trump Hotels and Casino Resorts (1995–2004) Opvolger:
Robert Griffin
1990–1999
1993:André the Giant
1994:Arnold Skaaland · Bobo Brazil · Buddy Rogers · Chief Jay Strongbow · Freddie Blassie · Gorilla Monsoon · James Dudley
1995:Antonino Rocca · Ernie Ladd · The Fabulous Moolah · George "The Animal" Steele · The Grand Wizard · Ivan Putski · Pedro Morales
1996:Jimmy Snuka · Johnny Rodz · Killer Kowalski · Lou Albano · "Baron" Mikel Scicluna · Pat Patterson · The Valiant Brothers (Jimmy & Johnny Valiant) · Vince McMahon Sr.
2000–2009
2004:Big John Studd · "Superstar" Billy Graham · Bobby Heenan · Don Muraco · Greg Valentine · Harley Race · Jesse Ventura · Junkyard Dog · Pete Rose · Sgt. Slaughter · Tito Santana
2005:"Cowboy" Bob Orton · Hulk Hogan · The Iron Sheik · Jimmy Hart · Nikolai Volkoff · Paul Orndorff · "Rowdy" Roddy Piper
2006:The Blackjacks (Mulligan & Lanza) · Bret "Hitman" Hart · Eddie Guerrero · Gene Okerlund · "Sensational" Sherri · Tony Atlas · Verne Gagne · William "The Refrigerator" Perry
2007:Curt "Mr. Perfect" Hennig · Dusty Rhodes · Jerry "The King" Lawler · Jim Ross · Mr. Fuji · Nick Bockwinkel · The Sheik · The Wild Samoans (Afa & Sika)
2008:The Brisco Brothers (Gerald & Jack) · Eddie Graham · Gordon Solie · Mae Young · Peter Maivia · Ric Flair · Rocky Johnson
2009:Bill Watts · The Funks (Terry & Dory Jr.) · Howard Finkel · Koko B. Ware · Ricky Steamboat · "Stone Cold" Steve Austin · The Von Erich Family (Chris, David, Fritz, Kerry, Kevin & Mike)
2010–2019
2010:Antonio Inoki · Bob Uecker · Gorgeous George · Mad Dog Vachon · Stu Hart · Ted DiBiase · Wendi Richter
2011:Abdullah the Butcher · Bob Armstrong · Drew Carey · Jim Duggan · Paul Ellering · The Road Warriors/Legion of Doom (Hawk & Animal) · Shawn Michaels · Sunny
2012:Edge · The Four Horsemen (Arn Anderson, Barry Windham, James J. Dillon, Ric Flair & Tully Blanchard) · Mil Máscaras · Mike Tyson · Ron Simmons · Yokozuna
2013:Bob Backlund · Booker T · Bruno Sammartino · Donald Trump · Mick Foley · Trish Stratus
2014:Carlos Colón · Jake Roberts · Lita · Mr. T · Paul Bearer · Razor Ramon · The Ultimate Warrior
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.