Dolph Kohnstamm

Geldolph Adriaan (Dolph) Kohnstamm (Amsterdam, 20 februari 1937) is een Nederlandse psycholoog en publicist.

Dolph Kohnstamm
Dolph Kohnstamm
Persoonlijke gegevens
Volledige naamGeldolph Adriaan Kohnstamm
Geboortedatum20 februari 1937
GeboorteplaatsAmsterdam
NationaliteitNederlandse
Werkzaamheden
VakgebiedPsychologie
UniversiteitUniversiteit Leiden
Soort hoogleraarGewoon hoogleraar
BeroepPsycholoog
Website
Portaal    Onderwijs

Levensloop

Kohnstamm werd geboren als tweede kind van een chemicus en een gewezen Montessori-kleuterleidster. Hij werd - evenals zijn vader - vernoemd naar de lievelingsbroer van zijn grootmoeder An Kessler, Dolph Kessler, de aanvoerder van de eerste twee officiële interlands die het Nederlands voetbalelftal speelde. Na de Montessori-basisschool doorliep hij het Montessori Lyceum Rotterdam. In de periode 1955 - 1963 studeerde hij psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Van 1963 tot 1970 werkte hij aan het Pedagogisch Instituut van de Universiteit Utrecht en promoveerde in 1967 op het proefschrift Teaching children a Piagetian problem of class inclusion. Van 1973 tot 1998 was hij hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Leiden.[1] Hij deed onderzoek naar de mogelijkheid de ontwikkeling van kinderen van laag-geschoolde ouders te bevorderen, en onderzocht verschillen tussen kinderen in temperament en persoonlijkheid. Samen met E. Elphick en A. Slotboom publiceerde hij in 2002 een vragenlijst, de Blikvanger, waarmee ouders karaktereigenschappen van hun kinderen kunnen beschrijven.

Van 1990 tot 2006 was Kohnstamm redacteur van het Cultureel Woordenboek, dat sinds 2009 wordt voortgezet als online encyclopedie.[2] In 2002 publiceerde hij Ik ben ik; de ontdekking van het zelf over het plotseling doorbreken van zelfbesef bij kinderen.

Kohnstamm draagt regelmatig bij aan de Nederlandstalige editie van de online encyclopedie Wikipedia, onder de gebruikersnaam Dolph Kohnstamm en riep ook publiekelijk op om bijdragen aan Wikipedia te leveren.[3]

Acties

In 1972 voerde Kohnstamm actie voor het vereenvoudigen van de Nederlandse spelling. In de zaak rond het zusje van het 'meisje van Nulde' (2002-2003) nam Kohnstamm stelling tegen de opvattingen van zijn collega Wim Wolters over het al of niet getraumatiseerd zijn van het meisje en wat de consequenties daarvan moesten zijn.

Van 2002-2007 voerde Kohnstamm actie tegen de gewoonte elkaar bij een begroeting of gelukwensen driemaal te zoenen (in het Engels 'Social kissing' genaamd).[4] Hij wilde dat mensen bewust kiezen voor het aantal zoenen dat je iemand geeft bij een ontmoeting. In Nederland is sinds 1980 (in delen van Noord-Brabant eerder) de gewoonte ontstaan om elkaar drie keer te zoenen of te laten zoenen. Misschien is twee keer of één keer zoenen net zo gemeend, of zelfs maar het geven van alleen een hand. Via een website (zoenbutton.nl) konden buttons en posters worden verkregen.

In het NRC Handelsblad verscheen op 3 maart 2008 een ik@nrc.nl van de hand van Dolph Kohnstamm. Hierin nam hij de studenten van de Amsterdamse vereniging van psychologiestudenten (de VSPA) op de hak die hem voor een college van twee uur bedankten met een boekenbon van vijf euro.[5]

Controverses

Eind maart 2000 hield hij in Amsterdam de eerste 'Kohnstamm-lezing', vernoemd naar zijn grootvader, onder de titel Hulp speciaal aan leerlingen met goede werklust.[6] Diezelfde dag verscheen in de Volkskrant een interview met Kohnstamm.[7] Zoals de titel van zijn lezing al aangaf, stelde Kohnstamm voor niet de hoogbegaafden maar de hardwerkende leerlingen beter te begeleiden. Ook kwamen groepsverschillen aan de orde. Kohnstamm wees op de mogelijkheid dat die aangeboren waren, hij stelde onder meer dat verschillen in capaciteiten tussen allochtonen en autochtonen in aanleg gebonden kunnen zijn aan ras of etnische groep.[8]

Kohnstamms theorieën in het nature nurture-debat leidden tot commotie: Elsbeth Etty noemde Kohnstamm in NRC Handelsblad een racist, cultureel antropoloog Henri Gooren van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) liet in de Volkskrant weten zich te schamen voor een collega die dit soort denkbeelden uitdraagt, hoogleraar tekstwetenschap Teun van Dijk van de UvA schreef het beangstigend te vinden dat toekomstige leraren straks in hun multiculturele klas Dolph Kohnstamms onfrisse ideeën zouden kunnen toepassen, Anil Ramdas opperde om zwarte vrouwen massaal te laten bevruchten door Kohnstamm die volgens Ramdas had bewezen over een 'prestatiegen' te beschikken. Kohnstamm kreeg ook bijval: volgens wetenschapsjournalist en sociobioloog Marcel Roele zouden de meeste experts intelligentieverschillen tussen etnische groepen verklaren door verschillen in erfelijke aanleg.[9]

Privé
Rita en Dolph Kohnstamm in 2017

Dolph is getrouwd met psycholoog Rita Kohnstamm-Beeuwkes.

Bibliografie
  • Piaget's analysis of class inclusion: right or wrong? Phd dissertation Utrecht University (1967) Mouton The Hague..heruitgave:Jean Piaget: children and the class inclusion problem, Revised Eition,Transction Publishers,New Brunswick.N.j 2014. ISBN 978-1-4128-5192-3 Daarna Poutledge publishers 2015; daarna: Taylor& Francis,USA/UK,2016
  • Ik hoop dat de spelling veranderd-t wordt-t (1972)
  • Het bijzondere van het gewone: de kinderboekjes van Dick Bruna176,derde geheel herziene druk1978 ISBN 9061691869.vert. The extra in the ordinary; the children's books by Dick Bruna. Mercis Publishing,1991;Japanse vertaling 1976
  • Het oog wil oog zien; gedachten bij de kinderboekjes van Dick Bruna (1974) vert. The eye demands an eye; Refections on the children's books by Dick Bruna. Mercis Publishing,1991
  • Het cultureel woordenboek: encyclopedie van de algemene ontwikkeling (1992)
  • Hulp speciaal aan leerlingen met goede werklust (2000), Amsterdam University Press
  • Nog is er geen oorlog; briefwisseling tussen Max en Philip Kohnstamm 1938-1939 (2001), Amsterdam University Press
  • Ik ben ik; de ontdekking van het zelf (2002), De Bezige Bij, daarna Amsterdam:University Press en, sinds 2015, bravenewbooks.nl en, als ebook, bij uitgeverij FosFor/Querido.Japanse vertaling 2015
  • Nieuw Cultureel Woordenboek; encyclopedie van de algemene ontwikkeling (2003; onder redactie van Dolph Kohnstamm en Elly Cassee), Ambo/Anthos, vanaf 2005 voortgezet als website[10]
  • Nederlandse vertaling en bewerking van Vasili Morozov: De onbekende Tolstoj; herinneringen van een oud-leerling (2011), Uitgeverij Eburon. ISBN 978-90-5972-508-9
  • Artikel over Wikipedia in De Groene Amsterdammer van 18 november 2015 n.a.v. de uitreiking van de Erasmus Prijs[11]
  • De Eigenander; een ik in mij (2016) Arnhem Nieuwe Druk. ISBN 978-94-92020-13-0
  • Dolph Kohnstamm en Sander Daselaar: 'Over ons default mode hersennetwerk'. In: De Psycholoog, juni 2017, pp 48–52
  • Plotseling zelfbesef Eburon, 2020. ISBN 978-94-6301-284-3

Zie ook
Zie de categorie Dolph Kohnstamm van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.